اوستا: تفاوت میان نسخه‌ها

سروده‌های «یشت» (که به زرتشت نسبت داده می‌شوند، ولی کمابیش می‌توان گفت که وی آن‌ها را نسروده‌است) در [[اوستای نو]] جای دارند و گمان می‌رود که وابسته به [[سلسله هخامنشی|دوره هخامنشی]] ([[۶۴۸ (پیش از میلاد)|۶۴۸]] تا [[۳۳۰ (پیش از میلاد)|۳۳۰]] پیش از میلاد) هستند. «وندیداد» نیز که در اوستای نو جای دارد، گمان می‌رود که دیرتر و در زمان [[پارت‌ها]] ([[۱۴۱ (پیش از میلاد)|۱۴۱]] پیش از میلاد تا [[۲۲۴ (میلادی)|۲۲۴]] میلادی) سروده شده باشد. «ویسپرد» دربرگیرندهٔ تازه‌ترین بخش اوستاست که به زبان [[پارسی میانه]] نوشته شده و به [[امپراتوری ساسانی|دوره ساسانی]] ([[۲۲۶ (میلادی)|۲۲۶]] تا [[۶۵۱ (میلادی|۶۵۱)]] میلادی) برمی‌گردد. در زمان ساسانیان نیز بخش‌های باقی‌مانده از آن کتاب بزرگ با افزودن آنچه در یادها مانده بود گردآوری شده و سرانجام در سده‌های پنجم و ششم هجری بار دیگر این کتاب گردآوری شد که به صورت امروزین درآمد. دانشمندان محقق ۲۱ نسک [[شاهنشاهی ساسانی|ساسانی]] را به ۳۴۵۷۰۰ کلمه برآورد کرده‌اند و امروز ۸۳۰۰۰ کلمه در اوستای فعلی موجود و باقی به تاراج حادثات رفته‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وب‌گاهوبگاه=دانشنامه تاریخ ما|نشانی=http://tarikhema.org/ancient/1948/اوستا/|عنوان=اوستا کتابِ زرتشت}}</ref>

در قرن سوم میلادی شاهنشاه [[سلسله ساسانی|ساسانیان]]، [[اردشیر بابکان|اردشیر اول]] ([[۲۲۶ (میلادی)|۲۲۶]] تا [[۲۴۱ (میلادی)|۲۴۱]] میلادی) به موبد بزرگ خود [[تنسر]] فرمان داد که متون دینی را جمع‌آوری کند. بنابر [[دینکرد]] نتایج کار تنسر یک مجموعه ۲۱ جلدی به زبان اوستایی (نه به زبان اوستایی گاتایی اصلی) به نام «نسک»‌ها ها بود که از ۳۴۸ فصل و تقریباً ۵/۳ میلیون کلمه تشکیل می‌شد.{{سخ}}

استفاده از عبارت «زند–اوستا» برای اشاره به اوستا یا بکار‌گیریبکارگیری واژه «زند» به عنوان نام یک زبان یا متن، اشتباهاتی هستند که اخیراً متداول شده‌اند. در سال [[۱۷۵۹ (میلادی)|۱۷۵۹]] [[آنکتیل دوپرون|آنکوئتیل – دوپرون]] گزارش داد که به او گفته شده که «زند» نام زبان نوشته‌های باستانی تر است. [[ویلیام جونز (فیلسوف)|سر ویلیام جونز]] در سومین اثر برجسته خود که در سال [[۱۷۸۹ (میلادی)|۱۷۸۹]] منتشر شد از گفتگویی با یک کشیش هندو یاد می‌کند که به او گفته بود: «زند، نام متون مقدس و اوستا، نام زبان است.»

[[پرونده:Faravahar.png|بندانگشتی|۲۵۰px|چپ| [[فروهر]]، گمان می‌رود که توصیف یک «[[فروشی]]» باشد که در «یسنا» «[[یشت]]»‌ها ها و «[[وندیداد]]» ذکر شده‌است.]]