اسطوره آفرینش: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: بزرگتریا⟸بزرگتر یا، تابدنیاامدن⟸تا بدنیاامدن، درباورهای⟸در باورهای، دیگرمانند⟸دیگر مانند، وآی... |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
||
خط ۱:
[[پرونده:God2-Sistine Chapel.png|بندانگشتی|300px|آفرینش [[آدم]]، اثر: [[میکل آنژ]]]]
'''اسطوره آفرینش''' (به انگلیسی: Creation myth یا Cosmogonic myth) یا '''داستان آفرینش'''، روایتی نمادین در یک فرهنگ و درمیان مردم است که دربارهٔ آغاز جهان و چگونگی پیدایش مردم سخن میگوید. این [[اسطورهها]] بیشتر به صورت دهان به دهان نقل میگردند<ref>Womack, Mari (2005). Symbols and Meaning: A Concise Introduction. AltaMira Press. {{ISBN|978-0-7591-0322-1|en}}.</ref> و شایعترین شکل اسطوره در میان فرهنگهای مختلف بشری هستند. با وجود نبود پشتوانه تاریخی، چنین اسطورههایی در میان اعضای یک جامعه به عنوان حقایقی والا در نظر گرفته میشوند.<ref>Kimball, Charles (۲۰۰۸). «Creation Myths and Sacred Stories". Comparative Religion. The Teaching Company</ref> این اسطورهها تقریباً در تمامی مذاهب به چشم میخورند. برخی ویژگیها در میان اسطورههای آفرینش مشترکند. درهمگی این داستانها یک طرح کلی و شخصیتهای
اسطورههای آفرینش با هم تعدادی ویژگی مشترک دارند. آنها اغلب روایاتی [[مقدس]] بهشمار میروند و میتوان تقریباً در تمام سنتهای دینی شناخته شده پیدایشان کرد.<ref>Johnston, Susan A. (2009). ''Religion, Myth, and Magic: The Anthropology of Religion-a Course Guide''. Recorded Books, LLC.ISBN 978-1-4407-2603-3</ref> همه شان داستانهایی با [[طرح داستان]] و [[شخصیت (آثار هنری)|شخصیتهایی]] هستند که یا [[الوهیت|خدایان]] هستند، یا اشخاص انسانگونه، یا حیواناتی هستند که اغلب صحبت میکنند و به آسانی تغییر شکل میدهند.<ref>''See:''
خط ۶:
* {{harvnb|Encyclopædia Britannica|2009}}
* {{harvnb|Leeming|2011a|chapter="Creation"}}
* {{harvnb|Long|1963}}</ref> اغلب در گذشتهای تار و مبهم و نامشخص قرار گرفتهاند که مورخ دین [[میرچا الیاده]] برای آن عبارت ''in'' ''illo tempore'' ("در آن وقت") در نظر گرفتهاست.<ref name="johnston">{{harvnb|Johnston|2009}}</ref><ref>{{harvnb|Eliade|1963|p=429}}</ref> اسطورههای آفرینش برای
* {{harvnb|Johnston|2009}}
* {{harvnb|Long|1963}}
خط ۱۲:
* {{harvnb|Leeming|2010}}</ref>
اسطورههای آفرینش در صورت [[سنت شفاهی]] توسعه یافتهاند و بنابراین معمولاً چندین نسخه دارند؛<ref name="womack">{{harvnb|Womack|2005|p=[https://books.google.com/books?id=MQi5x7_-eksC&pg=PA81 81]}}, "Creation myths are symbolic stories describing how the universe and its inhabitants came to be. Creation myths develop through oral traditions and therefore typically have multiple versions."</ref> که در سرتاسر [[فرهنگ]] انسان یافت میشوند، آنها شایعترین شکل
== طبقهبندی ==
خط ۴۱:
=== چینی ===
اسطورههای آفرینشی چینیها گسترهای از فلسفه تا فرهنگ عامه را شامل میشود. در فلسفه چینی، میتوان برخی از نخستین داستانهای آفرینش را در [[تائو ته جینگ]] (حوالی قرن چهارم پیش از میلاد) یافت.
* «پیش از پیدایش آسمان و زمین چیزی بیشکل ولی کامل پدید آمد. آن چیز بیشکل، در سکوت و تنهایی، بدون تغییر وجود داشت. از آن رو که نامش را نمیدانیم، من او را» وی «خطاب میکنم.» وی «یگانگی را بوجود آورد. یگانگی دوگانگی را زائید. دوگانگی سه گانگی را
== استرالیا ==
خط ۴۹:
=== بابلی ===
[[انوما الیش]] اسطوره آفرینش بابل است و در آن [[مردوک]] برای حفظ سایر خدایان در مقابل حمله طراحی شده [[تیامات]] بوجود میآید. مردوک پیشنهاد محافظت از خدایان را در صورتی که
=== اسلامی ===
داستان آفرینش در اسلام بصورتی پراکنده میان آیات متعدد قرآنی مطرح گردیدهاست. خطوط اصلی داستان شباهتهای زیادی با نسخه معادل یهودی/ مسیحی آن دارد. به گفته قرآن آسمان و زمین در ابتدا به هم پیوسته بودهاند و سپس از هم جدا گردیدند.<ref name=autogenerated2>قرآن سوره ۲۱ آیه ۳۰</ref> پس از دورهای که آسمان به شکل بخار بود، خدا آسمان و زمین را به شکل امروزی درآورد.<ref>قرآن سوره ۴۱ آیه ۱۱</ref> برخی آیات قرآن آفرینش را طی شش روز<ref>قرآن سوره ۱۱ آیه ۷</ref> و برخی
ذیلاً به برخی از آیات قرآن دربارهٔ خلقت آدم اشاره میشود.
خط ۶۸:
=== یهودی/ مسیحی ===
در باورهای یهودی / مسیحی در دو روایت راجع به آفرینش سخن به میان آمدهاست. روایت نخست در ابتدای [[کتاب آفرینش]] عهد قدیم است که در آن جا سخن از چگونگی آفرینش جهان بوسیله خداوند در طی شش روز به میان میآید. آفرینش با فرمان الهی صورت میپذیرد. برای مثال در نخستین روز هنگامی که خدا میگوید روشنائی باشد! روشنائی بوجود میآید. در روز دوم و سوم خدا آبها، آسمان و خشکی را از هم جدا کرده و زمین را پر از گیاهان میکند. سپس نورهای آسمان را میآفریند تا فصول بوجود آیند و روشنایی بزرگتر یا خورشید را حاکم بر روز و روشنایی کوچکتر یا ماه را حاکم بر شب میکند. در روز پنجم خداوند موجودات دریایی و پرندگان را میآفریند و به آنها دستور میدهد تا زاد و ولد کنند. در روز ششم خدا موجودات خشکی را بوجود میآورد. انسان پس از کامل شدن تمام جهان آفریده شدهاست. انسان بر اساس تصویر خدا ساخته و بر سایر موجودات برتری داده میشود. سرانجام خداوند در روز هفتم به استراحت میپردازد و آن روز را مقدس میشمارد.<ref>عهد قدیم کتاب پیدایش ۲:۳–۱:۱</ref> در روایت دوم کتاب آفرینش، [[آفرینش انسان]] پس از بوجود آمدن آسمان و زمین ولی پیش از آفرینش سایر گیاهان و جانوران رخ میدهد. انسان از خاک زمین ساخته میشود و خداوند نفس خود را در او میدمد. خدا برای انسان باغ عدن را میسازد و در آن انواع درختان را قرار میدهد تا آدمی از میوههایشان استفاده کند. با این وجود به انسان اجازه خوردن میوه درخت آگاهی از خوب و بد داده نمیشود. خدا میگوید که خوردن آن میوه کشندهاست. خدا انواع جانوران را میآفریند تا همراه و کمک انسان باشند و آنها را به نخستین مرد (آدم) مینمایاند. آدم آنها را نامگذاری میکند ولی هیچیک را یاوری بسزا برای خود نمییابد. خدا او را به خواب میبرد و یکی از دندههای او را خارج میکند تا از آن برای ساختن نخستین زن استفاده کند. آدم هنگامی که همسرش را میبیند میگوید:
این است استخوانی از
== جستارهای وابسته ==
|