کنترپوان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کنترپوان''' اصطلاحی در موسیقی که به‌ معنای اختلاط دو یا چند خط [[ملودی|ملودیک]] با توجه به استقلال هر یک از آنهاآن‌ها و اصول فنی حاکم بر این اختلاط است.

تفاوت میان دانش هارمونی و دانش کنترپوان در آنجاست که هارمونی نوعی از موسیقی «هوموفونیک» (چند صدایی هماهنگ) و کنترپوان نوعی از موسیقی «[[چندصدایی|پولیفونیک]]» (چند صدایی مستقل) است. در شیوه کنترپوان به علت وجود چند خط ملودیک متفاوت شنونده قادر به تفکیک آنهاآن‌ها به علت پیچیدگی خطوط ملودیک در یک بار شنیدن نمی شود و بار اول توجه به یک خط ملودیک می کندمی‌کند. اما با چند بار شنیدن است که میمی‌توان توان بخش هایبخش‌های دیگر را هم به خاطر سپرد. از [[فرم (موسیقی)|فرم]] های‌های [[فوگ]] و [[کانن (موسیقی)|کانن]] به عنوان پیچیده ترینپیچیده‌ترین نوع کنتر پوان یاد می شودمی‌شود.

استفاده از کنترپوان از دوره [[موسیقی رنسانس|رنسانس]] در اروپا رایج شد و در [[موسیقی دوره باروک|دوره باروک]] به اوج خود رسید. در ادامه این روند و با پیدایش هارمونی که در آن [[آکورد]]<nowiki/>ها به صورت عمودی و همزمانهم‌زمان یک ملودی واحد را [[همراهی (موسیقی)|همراهی]] می کردند،می‌کردند، آهنگسازان را بر آن داشت تا از هر دو شیوه برای بیان هر چه غنی تر آثار خود استفاده کنند و ضمن حفظ ساختار هارمونی، بخشهاییبخش‌هایی مستقل و کنترپوانتیک بوجود آورند. از آثار باخ به عنوان بهترین و موفقترین نوع آثار در ترکیب هارمونی و کنترپوان یاد می کنندمی‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کنتر پوان|نشانی=http://www.harmonytalk.com/id/1103|وب‌گاه=گفتگوی هارمونیک}}</ref>

در کنترپوان نویسی در ابتدا نت هاینت‌های ملودی (نت گرد) هم ارزش نوشته می شوندمی‌شوند و بر پایه یکی از گام هایگام‌های [[مد (موسیقی)|مدال]] یا کلیسایی تنظیم می گردد. نت هانت‌ها باید با فاصله هایفاصله‌های متصل و بدون پرش حرکت کرده و از حرکت هایحرکت‌های آرپژ و پی در پی به پایین یا بالا اجتناب شود و در صورت پرش، باید بلافاصله در جهت مخالف آن به پایین یا بالا حرکت کند.

ملودی داده شده را «کانتوس فیرموس» (Cantus Firmus) به معنی «ملودی ثابت» و نت هاینت‌های مقابل آن را «کنترپوان» می نامند.

در این ساختار، فاصله هایفاصله‌های مجاز در حرکت افقی ملودی عبارتند از : [[دوم کوچک]]، [[دوم بزرگ]]، [[سوم کوچک]]، [[سوم بزرگ]]، [[چهارم درست]]، [[پنجم درست]] و [[اکتاو]]. کاربرد فاصله هایفاصله‌های دیگر و حرکت هایحرکت‌های [[کروماتیک|کروماتیک]] همگی خطا هستند.

در بخش نت در برابر نت، فاصله بیش از اکتاو خطا است و فواصل مطبوع به هم پیوند می خورند و فواصل نا مطبوع باید حل شوند. در ابتدا و انتهای قطعه باید فاصله اکتاو باشد و گذشتن بخش هابخش‌ها از یکدیگر و حرکت موازی دو بخش به فاصله پنجم و اکتاو مجاز نیست و از تکرار نت در یک بخش پرهیز می شودمی‌شود.

کنترپوان '''دو بخشی'''، '''سه بخشی''' و '''چهار بخشی''' در پنج نوع خلاصه می شودمی‌شود که عبارتند از :

* (یک بر یک) در برابر هر نت گرد داده شده (کانتوس فیرموس)، یک نت هم ارزش (کنترپوان) قرار می گیردمی‌گیرد.

* (دو بر یک) در برابر هر نت گرد داده شده، دو نت سفید قرار می گیردمی‌گیرد. (همچنین می توانمی‌توان در برابر یک نت گرد نقطه دار، سه نت سفید قرار داد).

* (چهار بریک) در برابر هر نت گرد، چهار نت سیاه قرار می گیردمی‌گیرد.

* (یک برابر دو «تاخیر دار») در برابر هر نت، دو نت قرار می گیردمی‌گیرد با این تفاوت که نت دوم کنترپوان با خط اتحاد به میزان بعدی وصل می شودمی‌شود.

* (کنترپوان مخلوط) در برابر نت گرد داده شده، از انواع کشش هاکشش‌ها حتی نت چنگ استفاده می شودمی‌شود.