جنگ‌های پونی: تفاوت میان نسخه‌ها

این جنگ‌ها در پی طمع روم برای تصاحب جزیرهٔ [[سیسیل]] از دست کارتاژ آغاز شد. سیسیل جزیره‌ای ثروتمند و حاصلخیز به‌شمار می‌آمد و از جمله در آن بهترین و مرغوبترین انواع [[انگور]] و [[پرتقال]] و [[زیتون]] و...و… به عمل می‌آمد و به لحاظ راهبردی نیز مهم بود و در نواحی ساحلی آن کوچ‌نشین‌های ثروتمند [[یونانی‌ها|یونانی]] واقع شده بودند. سیسیل بخشی از قلمرو کارتاژ بود و کارتاژ خود امپراتوری بی‌هماوردی در غرب مدیترانه در دوران باستان بود. امپراتوری کارتاژ توسط دریانوردان فنیقی بنیاد شده بود و ۸۰۰ سال دوام آورد. رومیان به فنیقیه، پون می‌گفتند و واژه پونی به تبار فنیقی کارتاژی‌ها اشاره دارد.

در سال ۲۶۴ پیش از میلاد، ارتش روم به [[سیسیل]] یورش برد. بین [[روم]] و [[کارتاژ]] جنگ شروع شد و کارتاژ شکست خورد. در جریان این جنگ، [[لژیونر|لژیونرهای]]های رومی معمولاً در خشکی سپاه کارتاژ را در هم می‌شکستند، ولی کارتاژها در دریا مسلط بودند.

رومیان مخفیانه پلهای متحرکی را که دارای قلاب‌های تیزی بودند، در کشتی‌های خود نصب می‌کردند. به اینگونه پل‌ها، اصطلاحاً Raven یا به لاتین '''''[https[://en.m.wikipedia.org/wiki/Corvus_:Corvus (boarding_device)boarding device)|corvus]]''''' می‌گفتند. بدینسان رومی‌ها چون کشتی‌های دشمن نزدیک می‌شدند، پل‌ها را به سوی عرشهٔ کشتی‌ها پرتاب می‌کردند. قلاب به بدنهٔ کشتی دشمن گیر می‌کرد و آنگاه سپاهیان رومی از طریق پُل، به درون کشتی دشمن یورش می‌بردند. در عرشهٔ کشتی‌های کارتاژ جنگ تن به تن وحشتناکی درمی گرفتدرمی‌گرفت.

در نهایت، رُم در نخستین جنگ پونی که بیش از بیست سال طول کشید، پیروز شد و جزیرهٔ سیسیل و جزایر [[ساردین]] و [[کورسیکا]] را به اشغال خود درآورد. امّا نیروهای کارتاژ نیز، به طوربه‌طور قطعی درهم شکسته نشدند و کینهٔ رومی‌ها را به دل گرفتند. پس هر دو دشمن، در خفا مشغول آماده شدن برای مصاف جدیدی شدند.

[[پرونده:Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|هانیبال در حال شمارش حلقه‌هایی که تعداد آنها نمایانگر تعداد اشرافیان رومی می‌باشد، که او در طی جنگ کشته است،کشته‌است، مجسمه از: سباستین سولز]]

هنگامی که [[کنسول|کنسول‌های]]‌های رم، خود را برای گُسیل کردن قوای نظامی به اسپانیا و [[آفریقا]] آماده می‌کردند، هانیبال پیشدستی نمود و با یورش به ایتالیا، آنها را غافلگیر نمود.

سپاه کارتاژ به فرماندهی هانیبال موفق شد که در فصل پائیز از کوههایکوه‌های آلپ عبور کند. در این فصل شدت سرما به حدی بود که افراد مجبور بودند از کوره‌راه‌های یخ‌بستهٔ کوهستانی عبور کنند. اسب‌ها و سپاهیان به درون پرتگاههایپرتگاه‌های مخوف سقوط می‌کردند و عده‌ای از آنها بر اثر سرما تلف شدند. بدینسان در هنگام عبور از آلپ، تقریباً نیمی از سپاه کارتاژ نابود شد.

ارتش رم از ۸۰هزار نفر پیاده و ۶هزار سواره تشکیل شده بود، امّا کارتاژها فقط ۴۰هزار نفر پیاده در اختیار داشتند، امّا از لحاظ [[سواره نظام]] برتر از روم بودند و ۱۴ هزار نفر سواره با خود داشتند. کنسول‌های رم می‌خواستند با یک یورش سریعسریعِ ِواحدهایواحدهای بیشمار [[پیاده نظامپیاده‌نظام]] خود، دشمن را در هم شکنند. آنها پیاده نظامپیاده‌نظام خویش را به شکل مربع‌های عظیمی آرایش داده بودند و اسواران‌ها از دو پهلو، پیاده دفاع می‌کردند.

امّا هانیبال به حدس، نیت رومیان را دریافت. او به خوبی می‌دانست که سپاهش نمی‌تواند در مقابل چنین یورشی ایستادگی کند، ولی این را نیز می‌دانست که پیاده نظامپیاده‌نظام رومی، اگر مجبور به دفاع از جناحین و پشت جبههٔ خود بشود، قادر به تجدید سازمان سریع نیست. بدین ترتیب هانیبال نقشهٔ جسورانه‌ای طرح کرد: محاصره ارتش رم. او تعدادی از افراد پیاده نظامپیاده‌نظام خود را به مقابله با دشمن فرستاد، در جناحین بهترین واحدهای پیاده و سواره خود را مستقر نمود.

تمام تودهٔ عظیم پیاده نظامپیاده‌نظام رم، به طوربه‌طور تهدیدآمیزی به پیش می‌آمد. گال‌ها که در مرکز سپاه کارتاژ قرار گرفته بودند، تحت فشار پیاده نظامپیاده‌نظام رم، مشغول عقب نشینیعقب‌نشینی شدند. پیاده نظامپیاده‌نظام رُم سینهٔ سپاه کارتاژ را شکاف داد و با این کار جناحین خود را خالی کرد. در همین هنگام بود که واحدهای گزیدهٔ کارتاژ به پیاده نظامپیاده‌نظام رُم حمله کردند. ضمناً همزمان با این حمله، اسواران‌های کارتاژ نیز سواره نظام روم را پراکندند و از پشت جبهه به قوای پیادهٔ آن یورش آوردند.

رومی‌ها مجبور به عقب نشینیعقب‌نشینی شدند. صفوف منظم آنها درهم ریخت، لشکر به توده‌ای بی نظم و ترتیب مبدّل شد که در حلقهٔ محاصرهٔ دشمن اسیر شده بود. قتل‌عام بی رحمانهٔ رومیان آغاز شد. کارتاژ نزدیک به ۷۰ هزار از سپاهیان رومی را نیز اسیر کرد.

اینک سپاه کارتاژ به رم نزدیک شده بود، ولی هانیبال آنچنان نیرویی در اختیار نداشت تا شهر را محاصره کند و به رُم که با دژها و دیوارهای بلند احاطه شده بود، یورش برد.برد؛ بنابراین اندکی بعد هانیبال به سوی جنوب ایتالیا عقب نشینیعقب‌نشینی کرد.

در موقع جنگ بین پیاده‌های روم و کارتاژ، سواران‌های رومی از پشت جبهه به کارتاژها یورش آورده و ارتش هانیبال در هم شکست. با این وجود کارتاژ نتوانست قوای جدیدی برای ادامهٔ نبرد گرد آورد و بدین ترتیب در سال ۲۰۱ قبل از میلاد، جنگ به طوربه‌طور نهایی و به نفع روم خاتمه یافت.

* {{یادکرد|کتاب= تاریخ روم باستان|نویسنده = کوروفکین، فئودور. پتروویچ|ترجمه=[[غلامحسین متین]]|ناشر = انتشارات محور|چاپ=اول|شهر=تهران|سال=۱۳۷۹|شابک=ISBN 964-6796-06-0}}