دینار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز replaced: ه ی ← هٔ (4)، می شود ← می‌شود (2)، به طور ← به‌طور با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱:
{{کاربردهای دیگر}}
[[پرونده:Dinar.svg|بندانگشتی|کشورهای دارای یکای پول دینار]]{{منابع بیشتر}}
'''دینار''' یکای پایه پول ایران<ref>Currency The official currency is the rial, divided into 100 dinars https://books.google.com/books?id=kHPiAAAAMAAJ&q=Currency+The+official+currency+is+the+rial,+divided+into+100+dinars&dq=Currency+The+official+currency+is+the+rial,+divided+into+100+dinars&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiBosrhnOPQAhUGKMAKHfR9DG0Q6AEIGjAA</ref> و یکای پول رسمی نُه کشور دیگر محسوب می شودمی‌شود که در گذشته در کشورهای دیگری نیز رواج داشته. هر صد دینار ایران یک [[ریال]] محاسبه می شودمی‌شود و به هر ده هزار دینار یک [[تومان]] (مغولی: ده هزار) می‌گویند.{{نیازمند منبع|date=آوریل ۲۰۱۸}}
 
دینار در اصل [[سکه طلا]]یی است که نخستین بار در دوران [[جمهوری رم]] عمدتاً برای پرستیژ و به تقلید از [[دَریک]] دوران [[هخامنشی]] ضرب شد. واژه دینار از واژه ''دناریوس'' [[زبان یونانی|یونانی]] گرفته شده <ref>[http://iranicaonline.org/articles/dinar دینار در ایرانیکا]</ref> با اینحال برخی لغت دینار را [[معرب]] ''دنار'' [[فارسی]] می دانند.<ref>[http://loghatnameh.com/dehkhodaworddetail-9c7aa7092c774f13bc4dd530baacc57e-fa.html اختلاف نظر درباره ریشه دینار]</ref>
خط ۱۰:
[[پرونده:First Umayyad gold dinar, Caliph Abd al-Malik, 695 CE.jpg|بندانگشتی|دینار دوره امویان که از سکه‌های ساسانیان الگوبرداری شده است.]]
 
از دوره سلطنت [[پارتیان]] دیناری به دست نیامده اما در دوره یدورهٔ [[ساسانی]] و از زمان سلطنت [[اردشیر یکم]] تا [[شاپور سوم]] این سکه به وزن ۷ تا ۷٫۴ گرم (مشابه وزن [[درهم]] نقره) ضرب می‌شد که عمدتاً برای مصارف تشریفاتی مورد استفاده بود؛ با اینحال از کتیبه یکتیبهٔ سه زبانه [[شاپور اول]] چنین بر می‌آید که رومی‌ها در اثر شکست از امپراتوری ایران و برای حفظ جان امپراتور [[فیلیپ عرب]] و خانواده اش مجبور به پرداخت پانصد هزار دینار غرامت شدند.
 
دینار پس از دوران اسلامی هم به صورت دینارهای بیزانسی کاربرد داشت؛ اما تا سالهای ۷۲ه.ق/۶۹۲.م توسط مسلمانان ضرب نمی‌شد. نخستین دینارهای اسلامی وزنی برابر با دینار بیزانسی ۴٫۵۵ گرم داشت که در زمان سلطنت [[بنی امیه]] و در دمشق ضرب شد و وزن آن تا ۴٫۲۵ گرم هم پایین آمد با اینحال ابزار اصلی برای مبادلات کماکان [[درهم]] نقره بود.
خط ۱۶:
در اوایل قرن یازدهم میلادی و در زمان [[سلجوقیان]] ضرب مسکوکات نقره متوقف شد چنانکه دو قرن پیش از آن در اوایل قرن نهم میلادی ضرب سکه مسی [[فلوس]] متوقف شده بود با این توصیف تنها واحد پولی در زمان سلجوقیان دینار طلا بود. هنوز معلوم نیست با توجه به ارزش بالای طلا مبادلات کوچکتر در این دوره را با چه وسیله‌ای انجام می‌دادند.
 
از دوران [[چنگیز خان]] تنها معدودی سکه طلا باقی مانده اما از قرن سیزدهم میلادی، دوران [[غازان خان]]، ایلخان مغول و وزیرش رشید الدین، دینار به عنوان واحد پایه یپایهٔ پولی و معادل ۴٫۳۰ گرم یا شش درهم نقره قرار گرفت. در واقع در این دوره برای نخستین بار معادل ارزش یک دینار به عنوان استاندارد پولی (و نه سکه حقیقی) درآمد از اینرو در دوره یدورهٔ بعد از [[ایلخانیان]] وزن درهم و ارزش این واحد به شدت کاهش یافت تا جایی که در دوره‌های بعد از واحد شمارش [[تومان]] (که در زبان مغولی به معنای ده هزار است) برای شماردن دینارها که واحد پولی کشور بود، استفاده می‌کردند.
 
واحد دینار از زمان غازان خان تا سلطنت [[دودمان پهلوی|پهلوی]] در ایران واحد پول رسمی بود که در زمان [[سلسله پهلوی]] از دینار به صورت ریال در آمد و واحد فرعی دینار نام گرفت.
خط ۲۲:
در زمان [[ناصرالدین شاه قاجار]] برای نخستین بار اسکناس ده هزار دیناری منتشر شد که برای سهولت بر روی آن عنوان [[تومان]] (به معنی ده هزار در زبان مغولی) گذاشتند که در واقع ابزار شمارش دینار است و واحد پولی در دوره [[قاجار]] همان دینار بود.
 
واژه دینار بیش از دویست بار در [[شاهنامه فردوسی]] آمده؛ جمع این واژه در فارسی دینارها و در عربی دنانیر است. دینار در حال حاضر به طوربه‌طور رسمی زیر واحد پول ایران است که معادل یکصدم ریال می‌باشد(هر صد دینار معادل یک ریال است).
 
== کشورهایی که دینار یکای پول اصلی آنهاست ==