آیه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه''' در لغت به معنی نشانه‌است.<ref name=autogenerated1>{{یادکرد وب |نشانی= |عنوان=آیه |تاریخ بازدید=۲۰ آذر ۱۳۸۶ |نویسنده= آذرتاش آذرنوش |ناشر=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی |زبان=}}</ref> و در اصطلاح کوچک‌ترین واحد تقسیم قرآن است<ref name=autogenerated2>{{یادکرد وب |نشانی= |عنوان=قرآن و قرآن‌پژوهی |تاریخ بازدید=۲۰ آذر ۱۳۸۶ |نویسنده= [[بهاءالدین خرمشاهی]] |ناشر= وبگاه الشیعه |زبان=}}</ref> و عبارات یا جملات قرآن و سوره از آن‌ها تشکیل می‌یابد و تعداد آن‌ها در هر سوره‌ای معین است.<ref name=autogenerated1 />

یک آیه می‌تواند چند حرف، چند کلمه، یک یا چند جمله یا یک یا چند بند باشد. برخی از مسلمانان معتقدند حد و اندازه هر آیه توقیفی است و از سوی [[پیامبر اسلام]] معین شده‌است.<ref name=autogenerated2 />

به عقیده بهاءالدین خرمشاهی، ترتیب و توالی آیه‌ها، اعم از اینکه طی یک فقره وحی یا طی یک سلسله وحی متوالی نازل شده باشد، توقیفی است. یعنی خود این امر نیز جزو [[وحی]] است و به امر [[الله]] و رهنمایی [[جبرئیل]] انجام گرفته‌است. در مواردی هم که محمد آیه یا آیاتی را جابجا می‌کرد و می‌گفت: ''این آیه یا آیات را در فلان سوره بین کدام آیات قرار دهید''، نیز به رهنمود وحی بوده‌است.<ref name=autogenerated2 />

تعداد آیات قرآن از مسائل مورد اختلاف میان قراء صدر اسلام بوده‌است: قراءِ مدینه دو رقم ۶ هزار و ۲۱۴را به دست داده‌اند، قراء مکه شمار آیات را ۶۲۱۹، قراء شام ۶۲۲۵ و قراء بصره ۶۰۲۴ و قراء کوفه ۶۲۳۶ گفته‌اند.<ref name=autogenerated1 /> مهمترین علت اختلاف در شمارش آیات قرآن این است که پیامبر اسلام به منظور آگاه ساختن مردم به تمام شدن آیه، در انتهای آیه وقف می‌کرد، ولی گاهی به علت پیوستگی مطلب، آن دو را به همدیگر وصل می‌کرد و بدون وقف ادامه می‌داد. در نتیجه این توهم در مردم پدید آمد که این وصل، علامت انقطاع و تمام شدن آیه نیست؛ و در تعداد آیات قرآن روایات و نظرها مختلف شد، و هر فرقه و گروهی بر حسب روایاتی که در نظرآن‌ها بر دیگر روایات رجحان داشت عدد خاصی را ذکر کردند، تا این که همین اختلاف روایات باعث به وجود آمدن عددهای مختلف مکی، مدنی، کوفی، بصری و شامی در شمار آیات قرآن گردید.<ref>الاتقان فی علوم القرآن، سیوطی، ج 1 ص 231، انتشارات زاهدی و شریف رضی</ref>

بلندترین آیه [[قرآن کریم]] «[[آیه تداین|آیة دَین]]» است ([[بقره]]/۲۸۲). کوتاه‌ترین آیه را می‌توان «مدهامَتان» ([[الرحمن]]/۶۴) دانست.<ref name=autogenerated1 />

مطابق صحیح‌ترین و رایج‌ترین روایات، اولین آیات فرود آمده بر [[پیامبر اسلام]] ۵ آیه نخست [[سوره علق]] است؛ ولی دربارهٔ آخرین آیه یا آیات، اختلاف نظر بسیار است.<ref name=autogenerated1 />

{{پانویس|۲}}