احسان نراقی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۹۲:
|صفحه=۳۹
|سال=۱۳۷۸
|شابک=۵-۲۱-۵۹۲۵-۹۶۴}}</ref> سال دوازدهم را نیز در [[دارالفنون]] [[تهران]] به پایان رساند. ابتدا دوسالدو سال در [[دانشگاه تهران]] به تحصیل حقوق پرداخت و سپس به توصیه پدرش برای ادامه تحصیل راهی [[سوئیس]] شد.<ref>{{یادکرد
|فصل=زندگی
|کتاب=در خشت خام (گفتگو با احسان نراقی)
خط ۱۰۱:
|صفحه=۴۶ و ۴۷
|سال=۱۳۷۸
|شابک=(۵-۲۱-۵۹۲۵-۹۶۴)}}</ref> او لیسانس [[جامعه‌شناسی]] را از دانشگاه [[ژنو]] دریافت نمود و پس از دوسالدو سال اقامت در تهران، موفق به اخذ بورس تحصیلی در مقطع دکترا از [[دانشگاه سوربن]] فرانسه گردید.
 
=== ازدواج ===
خط ۱۶۵:
==== نراقی و رژیم پهلوی ====
{{منبع-بخش}}
در میان نظریه پردازان عصر [[دودمان پهلوی|پهلوی]] احسان نراقی چهره‌ای آشناست. وی از معدود اندیشمندانی محسوب می‌شود که به‌رغم برخی انتقاداتش از روش سیاسی حاکم بر دورهٔ پهلوی، هرگز با حاکمیت وقت از در مخالفت وارد نشد و تا واپسین ماه‌های حضور [[محمد رضاشاه پهلوی|شاه]] در ایران، چندین بار با او ملاقات کرد و شاید به نوعی امیدوار بود تا توصیه‌های او کورسویی برای نجات کشتی طوفان‌زدهٔ در حال احتضار رژیم پهلوی باشد. نراقی در آثارش مدعی شده استشده‌است که رژیم پهلوی قابلیت لازم برای اصلاح‌پذیری را داشت؛ ولی تلاش لازم برای بهره‌گیری از این پتانسیل صورت نگرفت. نراقی دلیلی برای این ادعای خود ارائه نمی‌کند. احسان نراقی تا واپسین روزهای حیات نظام شاهنشاهی از آسیب‌شناسان و نظریه‌پردازان جدی رژیم باقی ماند و هیچ‌گاه شاه و رژیم او را از توصیه‌ها و چاره‌سازی‌های راهبردی خود محروم نساخت.
 
وی به گفته خویش در سال آخر حیات رژیم پهلوی هشت مرتبه با شاه دیدار و گفتگو می‌کند. در قسمت اول کتاب [[از کاخ شاه تا زندان اوین]] دلیل ملاقات‌ها و گفتگوهای خود با شاه را سعی در مجاب ساختن شاه دربارهٔ اقدام به پاره‌ای اصلاحات و گردن نهادن به [[قانون اساسی ایران|قانون اساسی]] می‌داند و در ضمن آن به گوشزد نمودن نقاط ضعف رژیم در زمینه‌های عدم شناخت صحیح جامعه و نیروهای تشکیل‌دهندهٔ آن به ویژه قدرت و نفوذ روحانیت، ترویج فرنگی‌مآبی، فقدان فضای باز سیاسی، دادن امتیازهای گوناگون به غربی‌ها، حیف و میل بیت‌المال در اموری همچون جشن‌های دو هزار و پانصد ساله، گسترش فساد و رشوه‌خواری در اطرافیان شاه و [[بنیاد پهلوی]] و… می‌داند.
 
نراقی به عنوان مشاور و تحلیلگر مسائل سیاسی ایران در این ملاقات‌های مکرر با محمدرضا شاه، معتقد بود، شاه با ارائهٔ یک فلسفه سیاسی نوین می‌تواند به حکومت خود ادامه دهد. وی هرگونه مذاکره با [[خمینی]] را بی‌فایده می‌دانسته است. طرفداران نراقی مدت‌ها برای رسیدن وی به وزارت تلاش کردند، لیکن هر بار به عللی این کار منتفی می‌شده استمی‌شده‌است.
 
نراقی ارتباط بسیار وسیع و صمیمانه‌ای با دست اندرکاران رژیم پهلوی داشت که این ارتباط شامل رؤسای سازمان امنیت و اطلاعات (ساواک) و نخست وزیران رژیم نیز می‌شد به گونه‌ای که برخی وی را دولت در سایه ایران عصر پهلوی نامیده‌اند. [[ابراهیم نبوی]] در کتاب در [[محمد رضاشاه پهلوی|خشت خام]]، به نقل در مورد احسان نراقی گفته است: «او یک بورژوای تمام عیار بود، نیمی از وقت او به سلطنت و نیم دیگر وقتش به تحقیقات اجتماعی می‌گذشت».
خط ۱۸۶:
==== جزئیات و علل بازداشت‌ها ====
{{منبع-بخش}}
پس از انقلاب اسلامی و در اوایل سال ۱۳۵۸ احسان نراقی توقیف و زندانی شد. با وساطت [[مرتضی مطهری]] و ضمانت استقلال فکری و سیاسی نراقی در رژیم گذشته، به زودی آزاد شد. احسان نراقی در کتاب خود که آن را در ایام اقامت در اروپا و به زبان انگلیسی منتشر نمود، از مطهری تکریم کرده استکرده‌است.
 
برای بار دوم هنگامی که تمام امور مربوط به خروج از کشور را به اتمام رسانده بوده و با همکاری [[ابوالحسن بنی‌صدر|بنی‌صدر]] اجازه خروج را دریافت نموده بود، هنگام سوار شدن به هواپیما بازداشت و در [[زندان اوین]] زندانی گردید. البته به جای زندان وی را در بهداری بیمارستان حبس نمودند. وی عامل اصلی بازداشت خود را در مرتبه دوم، [[ابراهیم یزدی]] می‌داند که در [[دولت موقت ایران|دولت بازرگان]] [[وزارت خارجه ایران|وزارت خارجه]] را بر عهده داشت و بعد از آن با حفظ روابطش با انقلابیون، خود را به عنوان رقیب اصلی بنی‌صدر مطرح نموده بود و از این می‌ترسید که مبادا نراقی سخنان شاه را در مورد وی یا از وابستگی تنگاتنگش با محافل آمریکایی سخنی به میان آورد.
 
احسان نراقی بعد از بیست روز حبس در بهداری زندان اوین، به بخش عمومی زندان منتقل گردید. بالاخره پس از تحمل چهار ماه و ده روز حبس از زندان آزاد شد. در کتاب از کاخ شاه تا زندان اوین یکی از اسناد و دلایل آزادی خویش را شنودهای ساواک و ضبط آن‌ها از جریان مکالمات و جلسات وی با شاه دانسته که عامل ارزشمندی برای دفاع وی در دادگاه انقلاب به شمار رفته و با توجه به آن قضات دریافته بودند که وی علی‌رغم داشتن مراودات زیاد با دربار همواره استقلال فکری خویش را حفظ نموده و هیچ‌گاه به فرمان مطلق رژیم عمل نکرده استنکرده‌است.
 
دادگاه علاوه بر حکم آزادی احسان نراقی، مجدداً رابطه وی را با دانشگاه برقرار نموده و دستور پرداخت پنج سال حقوق گذشتهٔ وی را نیز که توسط [[کمیته‌های انقلاب اسلامی|کمیته‌های انقلاب]] مسدود شده بود، صادر کرد.
خط ۲۱۴:
 
== اندیشه ==
مروری بر آثار منتشرشده از سوی دکتر احسان نراقی، نشان می‌دهد که اندیشه‌های او برخاسته از نوعی [[عمل‌گرایی]] در چارچوب روش‌های غیرانقلابی است. نکتهٔ قابل تأمل در خصوص اندیشهٔ وی اعتقاد به اصلاح‌پذیری رژیم گذشته است. احسان نراقی در مورد انقلاب اسلامی عقیده دارد که سه بانی و عامل داشته استداشته‌است. اول شاه که بسیاری از خطاهایش قابل اجتناب بود و اگر به گونه‌ای دیگر مسائل را می‌دید می‌توانست مسائل را حل کند و با روحانیت رابطهٔ حسنه داشته باشد. درآمد [[نفت ایران|نفت]] عقل شاه را از بین برده بود و فکر می‌کرد می‌تواند هر کاری بکند. دومین عامل انقلاب اسلامی را شخص [[جیمی کارتر]] رئیس جمهوررئیس‌جمهور وقت [[ایالات متحده]] می‌داند و حتی نگاه [[خمینی]] و مردم آن زمان ایران را به او ناحق می‌داند. زیرا وی در آن شرایط از کمک و حمایت رژیم پهلوی ممانعت نمود و بالاخره عامل سوم را ارادهٔ خمینی معرفی می‌کند؛ ولی در ادامه می‌گوید: «آقای خمینی در سقوط رژیم پهلوی نقش مهمی را داشت؛ اما در ایجاد نظام نوین و جدید نتوانست آن نقش را ایفا کند».
 
وی برای اصلاح رژیم پهلوی هیچ وقت راه انقلابی را نمی‌پسندید. احسان نراقی خود در این زمینه چنین می‌گوید: «من هیچ وقت نه در گذشته و نه در حال حاضر، اعتقادی به روش‌های انقلابی نداشته‌ام. البته می‌دانستم که مثلاً انتخابات آزاد نیست و مایل بودم از راه مطالعه و تحقیق جدی کمک کنم تا رژیم یک حالت دموکراتیک پیدا کند. لااقل رهبران و مسئولان کشور از واقعیت‌ها اطلاع داشته باشند».
خط ۲۴۹:
 
== بازنشر آثار ==
آثار فلسفی احسان نراقی توسط این سازمانها در ایران بازنشر شده استشده‌است:
* بازنشر اثر احسان نراقی در سایت [[کنسرسیوم محتوای ملی]]<ref>[http://en.icnc.ir/index.aspx?pid=289&metadataId=1c6446e8-1490-43a6-bf78-beea3f7311e1&sq=احسان%20نراقی سایت کنسرسیوم محتوای ملی، ۱۳۹۰]</ref>
* بازنشر اثر احسان نراقی در سایت [[مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان]]<ref>[https://library.tebyan.net/a/92524/در-فرنگستان-از-پست-مدرن-خبری-نیست سایت مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، ۱۳۸۷]</ref>