ولایت فقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[آیت‌الله خمینی]]، و به پیروی از او [[آیت‌الله خامنه‌ای]]، همان ولایتی را که پیامبر و امام معصوم دارا هستند برای فقیه جامع‌الشرائط ثابت می‌داند و این عصاره نظریه "«ولایت مطلقه فقیه"» است.است؛ ولی [[آیت‌الله خوانساری]]، درست در نقطه مقابل نظریه "«ولایت مطلقه فقیه"»، هیچ ولایتی را برای فقیه، به غیر از مقام فتوا دادن، ثابت نمی‌داند، چه رسد به حکومتگری.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =یاسر میردامادی (پژوهشگر دین و فلسفه) |نشانی=http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-45314046 |عنوان=قم در کشاکش فقه 'سکولار' و فقه 'انقلابی' | ناشر =بی بی سیبی‌بی‌سی فارسی |تاریخ =26 اوت 2018 - 04 شهریور 1397 |تاریخ بازبینی= }}</ref>

پشتوانه روایی ولایت فقیه، مقبوله [[عمر بن حنظله]] است.است؛ بنابراین روایت، فقیه دارای صلاحیت را امامان شیعه به نیابت نصب کرده‌اند و این نیابت به گونهٔ عام است.<ref>رسائل، [[محقق کرکی]]، ۱/۱۴۳</ref> فقهای [[شیعه]] بر اصل حجت بودن فتوای فقیه عادل دارای شرایط فتوا بر افرادی که آن فقیه را به عنوان [[مرجع تقلید]]، یعنی به عنوان متخصصی که در احکام تحقیق کرده و دارای اجتهاد می‌باشد، صرفاً در مورد احکام شرعی متفق‌اند<ref>رسائل، [[محقق کرکی]]، ۱/ ۱۴۳</ref><ref>مفتاح الکرامه، ج ۱۰، ص ۲۱.</ref> و حتی برخی از آنان، این اصل را بدیهی دانسته‌اند.<ref>[[جواهر الکلام]]، ۱۶/ ۱۷۸</ref><ref>عوائد الایام، ۵۲۹</ref> اما گسترش این نیابت در کلیه امور مورد اختلاف مخالفین نظریه ولایت مطلقه فقیه می‌باشد.

برخی از مراجع و علماء شیعه مانند [[شیخ انصاری]] و [[سید ابوالقاسم خوئی]] نظریۀنظریهٔ ولایت فقیه در مقام تشکیل حکومت را نپذیرفته اند،نپذیرفته‌اند، بلکه تا قبل از سید خمینی ولایت فقیه به این شکل در فقیه شیعه مطرح نبوده‌است. این مطلب مورد اعتراف فقهای حامی ولایت فقیه است. ولایت شخص فقیه تا قبل از سید خمینی در لسان علما مثل شیخ انصاری به اموری مثل ولایت بر شخص محجور محدود می شده‌استمی‌شده‌است اما ولایت به معنای حکومتداری و آن هم از نوع مطلقه تنها پس از خمینی مطرح شد.

دلیل عقلی این است که بنابراین نظریه، ولی فقیه نماینده و جانشین مهدی است درحالی که نماینده و جانشین یک شخص را باید خود آن شخص معین کند نه شورا. چنانکهچنان‌که شیعیان به اهل سنت اعتراض می‌کنند که نماینده و جانشین رسول خدا را باید خود او مشخص کند نه شورای سقیفه. قطعاً این در توان مهدی است که هر وقت صلاح ببیند و لیاقت شیعیان را در حکومت داشتن ببیند شخصی را برای آن‌ها نصب کند و دلایلی قرار دهد که اثبات شود این شخص نائب خاص مهدی است. پس باید از حامیان ولایت فقیه پرسید چگونه می گوییدمی‌گویید که نمایندگان و جانشینان ولی فقیه باید توسط خود او منصوب شوند اما نماینده و جانشین اصلی مهدی باید توسط دیگران انتخاب شود؟ آیا این فقها دلسوز مردم هستند و مهدی دلسوز مردم نیست؟ چرا پس از چهل سال تشکیل حکومت مهدی حتی یک قانون اساسی هم به این حکومت نداده است؟نداده‌است؟ پس بی شک شیعیان اگر به جای قدرت و حکومت به دنبال مهدی می گشتندمی‌گشتند و از تقصیرات خود توبه حقیقی می‌کردند و در استغاثه متحد می شدندمی‌شدند خداوند امام غائب را به سوی آن‌ها باز می گرداندبازمی‌گرداند. چنانکهچنان‌که از حدیث امام ششم هم همین معنا استفاده می‌شود.

جعفر صادق فرمود: پس هنگامی که عذاب بر بنی اسرائیل طولانی شد، به درگاه خدا چهل روز ناله و گریه کردند پس خداوند به موسی و هارون وحی کرد و امر نمود که آن‌ها را از فرعون نجات بدهند پس  170۱۷۰ سال باقی‌مانده از 400۴۰۰ سال عذاب را بر آنان بخشید. ایشان فرمود: شما شیعیان هم این گونه هستید. اگر همان کاری را بکنید که بنی اسرائیل کردند خدا حتماً فرج ما را می‌رساند. اما اگر چنین کاری نکنید، این امر تا پایانش ادامه خواهد داشت. (تفسیر عیاشی، ج 2،۲، ص 154۱۵۴)

جعفر صادق فرمود: "«ای مفصل! هر بیعتی که قبل از ظهور قائم صورت گیرد، بیعت با کفر و نفاق و فریبکاران است که لعنت خدا باشد بر بیعت گیرنده و بیعت‌کننده"» (بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج53،ج۵۳، ص: 8۸)

محمد باقر فرمود: "«هر پرچمی که قبل از قیام قائم برافراشته شود، صاحب آن پرچم [[طاغوت]] است."» (الغیبة( (للنعمانی)، باب5باب۵ ح 9۹ ص: 114۱۱۴)

محمد باقر فرمود: "«بر حذر باشید از کسانی که خود را به دروغ به آل محمد نسبت می‌دهند.می‌دهند؛ که همانا برای آل محمد و علی ع یک پرچم است و برای دیگران پرچم‌ها. پس در جای خودت ثابت باش و ابداً از هیچ‌کس تبعیت نکن تا مردی را از فرزندان حسین ببینی که با او وصیت رسول الله و پرچم او و سلاح او باشد"» (تفسیر العیاشی ج1ج۱ ص64،ص۶۴، بحار الأنوار ج52ج۵۲ ص224ص۲۲۴)

جعفر صادق فرمود: "«هر پرچمی پیش از قیام قائم بر افراشتهبرافراشته شود، صاحب آن طاغوتی است که در برابر خدا پرستش می‌شود"» (الکافی، ج 8،۸، ص 295۲۹۵)

جعفر صادق فرمود: "«هیچ کسی از ما اهل بیت، برای دور کردن ظلمی یا گرفتن حقی، پیش از قیام قائم ما به پا نمی‌خیزد مگر آن که دچار مصیبت و بلا می‌شود، و به پا خاستن او سبب زیاد شدن رنج ما و شیعیان ما می‌شود"» (شرح صحیفهٔ سجّادیّه فیض الإسلام، مقدّمه، ص22 ،ص۲۲، ریاض السالکین، ج 1۱ ص 188۱۸۸)

همچنین روایات متعدد دیگری هستند که برای هر منصفی اثبات می‌کنند که تا مهدی برای شیعیان رهبری تعیین نکرده‌است و دستور و اذن قیام و تشکیل حکومت به آن‌ها نداده است،نداده‌است، حق ندارند حکومت تشکیل دهند چراکه نه می‌توانند شایسته‌ترین رهبر را بشناسند و نه علم حکومتداری دارند. در مقابل این همه روایتی که ولایت فقیه را ابطال می‌کنند حتی یک روایت وجود ندارد که به فقها اجازه تشکیل حکومتدر زمان غیبت بدهد. این درحالی است که در فقه شیعه گاه برای جزئی‌ترین مسائل چندین روایت وجود دارد.<ref>{{یادکرد وب|وب‌گاهوبگاه=kadivar.com|نشانی=http://kadivar.com/|عنوان=Mohsen Kadivar {{!}}محسن کدیور {{!}} Kadivar.com|بازبینی=2018-03-06}}</ref>

{{گفتاورد|بعضی‌ها روی نظریه کشف تأکید کرده و می‌گفتند: نقش ما این است که آن چیزی را که در واقع متعیّن است، کشف کنیم؛ ولی من فکر می‌کنم ممکن است در هر زمانی تعداد زیادی از فقها باشند که صلاحیت داشته باشند، ولی نهایتاً باید یکی از آن‌ها انتخاب شود… ممکن است در انتخاب اشتباه هم رخ بدهد؛ یعنی اکثریت اعضای مجلس خبرگان به یک فرد رأی بدهند، اما در عین حال فرد اصلحی هم در جامعه وجود داشته باشد. در چنین صورتی طرفداران نظریه کشف چه می‌گویند، آن‌ها باید بپذیرند فردی که انتخاب شده ولی امر واقعی نیست.»<ref>[http://www.parsine.com/pages/?cid=8166 روایت هاشمی رفسنجانی از آخرین روزهای حیات امام] وب‌گاهوبگاه پارسینه</ref>}}

گرچه اعضای مجلس خبرگان اطلاعات دقیقی از مذاکرات پشت پرده بدست نداده‌اند، اما بنا به متن رسمی مذاکرات (که در سال ۱۳۶۳ انتشار یافت) اول بار در جلسه سوم مجلس خبرگان [[سیدمحمد کیاوش]] نمایندهٔ [[خوزستان]] و پس از او [[عبدالرحمن حیدری]] نماینده [[ایلام]] و سپس [[حسن آیت]] به طرح موضوع پرداختند.<ref name="teribon.com" />

{{گفتاورد|در زمان غیب حضرت [[حجت بن الحسن|ولی عصر]] در [[جمهوری اسلامی ایران]] "«ولایت امر و امامت امت"» بر عهده [[فقیه]] عادل و با تقوی، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر است.<ref name="majlisA1">{{یادکرد وب | نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/content/iran_constitution | عنوان=مرکز پژوهشها - قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | ناشر=[[مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی]]}}</ref>}}

{{گفتاورد|قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: [[قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران|قوه مقننه]]، [[قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران|قوه مجریه]] و [[قوه قضائیه ایران|قوه قضائیه]] که زیر نظر "«ولایت مطلقه امر و امامت امت"» اداره می‌گردند. این قوا مستقل از یکدیگرند.<ref name="majlisA1" />}}