اتریش-مجارستان: تفاوت میان نسخه‌ها

به موجب سازش ۱۸۶۷م، [[امپراتوری اتریش]] به اتریش (سرزمین‌هایی که در پارلمان امپراتوری نماینده داشتند) و مجارستان تقسیم گردید. هر دو کشور یک [[نخست‌وزیر]] و یک [[پارلمان]] داشتند ولی از هر پارلمان ۶۰ نماینده به دعوت امپراتور-پادشاه، در [[بوداپست]] یا [[وین]] گرد می‌آمدند و مستقل از یکدیگر مسائل مشترک اتریش-مجارستان را مورد بحث قرار می‌دادند.<ref name="فرهنگ">{{یادکرد|کتاب=فرهنگ تاریخ جلد اوّل |ترجمه=احمد تدین، شهین احمدی |ناشر=مؤسسه انتشارات آگاه |چاپ=اوّل |شهر= |سال=تابستان ۱۳۶۹ |صفحه=ص۸۰ |شابک=}}</ref>

این سازش [[زبان آلمانی|آلمان‌های]] ساکن [[اتریش]] و [[مجار]]ها را به هم نزدیک کرد، اما موجب رضایت خاطر [[رومن]]ها، [[اسلاو]]ها و ایتالیایی‌های ساکن امپراتوری که با هم اکثریت سکنه مملکت را تشکیل می‌دادند، نشد. این اقوام با اصرار تمام هواخواه ایجاد حکومت [[فدرالیسم]] بودند. در خارج، اتریش با [[آلمان]] مصالحه کرد و پس از اتحاد با آن در سال [[۱۸۷۹ (میلادی)|۱۸۷۹م]] ناحیه [[بوسنی و هرزگووین]] را گرفت. سیاست خارجی این امپراتوری متکی به اتحاد با [[آلمان]] و سپس اتحاد با [[ایتالیا]] بود و با [[روسیه]] و [[صربستان]] مخالفت می‌شدمی‌شد، چون [[صربستان]] مرکز فعالیت‌های خطرناک اسلاوهای امپراتوری به‌شمار می‌رفت.<ref>{{یادکرد|کتاب=تاریخ جهانی از قرن شانزدهم تا عصر حاضر (جلد دوم)|نویسنده =ش. دولاندلن|ترجمه=احمد بهمنش|ناشر =انتشارات دانشگاه تهران|چاپ=پنجم|شهر=|صفحه=ص۳۵۲|سال=|شابک=}}</ref>

اتریشی‌ها درصدد بودند با رسمیت بخشیدن به حاکمیت خود بر دو ایالت [[بوسنی]] و [[هرزگوین]] آن‌ها را از سلطه [[عثمانی]]‌ها خارجبیرون کنند و در عین حال به این وسیله، [[ملی‌گرا]]یان [[اسلاو]] را از اتحاد با یکدیگر دلسرد سازند. در روز [[۲۸ ژوئن]] [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴م]] [[آرشیدوک فرانتس فردیناند]] ولیعهد اتریش-مجارستان و همسرش در [[سارایوو]] به دست یک متعصب [[صرب]] که تبعهٔ اتریش بود کشته شدند. در نتیجه در [[۲۸ ژوئیه]] [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴م]] اتریش به صربستان اعلان جنگ داد که باعث آغاز [[جنگ جهانی اول]] شد.<ref>{{یادکرد|کتاب=تاریخ اروپا از رونسانسرنسانس تا پایان جنگ جهانی دوم|نویسنده =غفاری فرد، عباسقلی|ناشر=فرهنگ|چاپ=اول|شهر=تهران|صفحه=ص۲۱۸|سال=۱۳۸۳|شابک=}}</ref>

با مرگ [[فرانسوافرانتس ژوزفیوزف یکم|فرانتس یوزف]] در [[۱۹۱۶ (میلادی)|۱۹۱۶م]]، جانشین او [[کارل یکم (اتریش)|کارل]] وعدهٔ اصلاحاتی در [[قانون اساسی]] را داد ولی حمایت [[متفقین]] از تجزیهٔ اتریش-مجارستان، فروپاشی آن را گریزناپذیر ساخت. معاهده‌های سنت ژرمن و تریانون رسماً انحلال دوگانه را تأیید کردند.<ref name="فرهنگ"/>