ویکی‌پدیا

ابن هیثم: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ویرایش 5.22.208.74 (بحث) به آخرین تغییری که Taddah انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
جز اصلاح یادکردها (وظیفه ۱۹)
خط ۲۲:
|امضا =
}}
'''بوعلی محمد بن حسن بن هیثم بصری'''<ref name="cgie.org.ir">{{یادکرد وب|عنوان=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی:ابن هیثم، ابو علی|وب‌گاهوبگاه=مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|پیوند=http://cgie.org.ir/fa/publication/entryview/5102|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-12-29}}</ref> ناموَر به '''ابن هیثم''' (۳۵۴–۴۳۰) از بزرگترین ریاضیدانان و بنا بر ''[[دائرةالمعارف الاسلامیه]]'' بی‌گمان بهترین فیزیکدان [[مسلمان]]<ref name="cgie.org.ir"/> [[عرب]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=Ibn al-Hayt̲h̲am | وب‌گاه=Brill Reference | تاریخ=2016-01-15 | سال=2016 | پیوند=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/ibn-al-haytham-SIM_3195 | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2016-01-15}}</ref><ref>{{cite web|title=OPTICS – Encyclopaedia Iranica|url=http://www.iranicaonline.org/articles/optics|website=www.iranicaonline.org|language=en}}</ref> بود. او اولین دانشمند فیزیک نور در جهان است که در زمینه شناخت [[نور]] و قانون‌های [[شکست نور|شکست]] و بازتاب آن نقش مهمی ایفا کرده‌است.
 
دانسته‌های زیادی از زندگی شخصی او در دست نیست. او در حدود ۳۵۴ قمری (۹۶۵ میلادی) در [[بصره]]، که در آن زمان تحت فرمان خاندان ایرانی آل بویه قرار داشت، زاده شد. او در سال ۱۰۲۰ میلادی در دورهٔ حکومت [[حاکم بأمرالله|الحاکم]] (۹۸۵–۱۰۲۱ میلادی) به [[مصر]] رفت و سعی کرد جریان [[نیل]] را تنظیم کند. او هنگامی که به ممکن نبودن این کار پی برد، با وجود خشم خلیفه، کار را رها کرد؛ ولی پس از مرگ خلیفه، دوباره به [[قاهره]] برگشت و با رونوشت‌نویسی از دست‌نویس‌های علمی خصوصاً ریاضیاتی به گذران زندگی پرداخت. در ۴۳۰ قمری (۱۰۴۰ میلادی) درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Ibn al-Hayt̲h̲am|وب‌گاهوبگاه=Brill Reference|تاریخ=2014-12-29|سال=2014|پیوند=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/ibn-al-hayt-h-am-SIM_3195|کد زبان=en|تاریخ بازبینی=2014-12-29}}</ref>
شرح اصول [[اتاقک تاریک]] و اختراع [[ذره‌بین]] از کارهای برجستهٔ این دانشمند مسلمان است که منجر به ساخت [[دوربین عکاسی]] گردید.<ref>«Alhazen," Microsoft® Encarta® Online Encyclopedia 2007
http://encarta.msn.com © ۱۹۹۷–۲۰۰۷ Microsoft Corporation. All Rights Reserved. [http://encarta.msn.com/encyclopedia_761579452/Alhazen.html]</ref> به دید برخی پژوهشگران ابن هیثم نخستین دانشمند جهان است که [[سرعت صوت]] را محاسبه کرده‌است. ابن هیثم با معیار متعارف اندازه‌گیری طول در زمان خود، که واحد [[ذرع]] بود، [[سرعت نور]] و دور [[کره زمین]] را اندازه گرفت. وی نخستین کسی است که ۷۰۰ سال قبل از [[نیوتن]] به بررسی ویژگی‌های [[نور]] پرداخت.<!--<ref name=autogenerated1/> حذف یادکرد ناموجود توسط ربات --> ابن هیثم را اولین دانشمندی می‌شناسند که از روش مبتنی بر [[آزمایش]] در کارهایش استفاده کرد.<ref>Civilization: The West and the Rest, by Niall Ferguson, p. 51</ref>
خط ۱۰۵:
== یادبودها ==
* سیارک شماره ۵۹۲۳۹ به افتخار این دانشمند [[۵۹۲۳۹ ابن هیثم]] نامگذاری شده‌است.
* سال 2015 که سال جهانی نور نامگذاری شده بود مصادف با هزارمین سالگرد کتاب المناظر نیز بود که توسط یونسکو از خدمات ابن هیثم تجلیل شد. <ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|وب‌گاهوبگاه=www.light2015.org|نشانی=http://www.light2015.org/Home/ScienceStories/1000-Years-of-Arabic-Optics.html|عنوان=International Year of Light - Ibn Al-Haytham and the Legacy of Arabic Optics|بازبینی=2018-07-31}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|وب‌گاهوبگاه=www.unesco.org|نشانی=http://www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-years/international-year-of-light/|عنوان=International Year of Light {{!}} United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|بازبینی=2018-07-31}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2015-01-13|عنوان=2015 به افتخار یک دانشمند مسلمان، «سال جهانی نور» نامگذاری شد|نشانی=https://www.isna.ir/news/93102312858/2015-به-افتخار-یک-دانشمند-مسلمان-سال-جهانی-نور-نامگذاری-شد|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-07-31}}</ref>
* یک دهانه آتشفشانی در کره ماه، Alhazen (نام لاتین ابن هیثم) نامگذاری شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=You Can|تاریخ=2016-03-28|عنوان=ابن هیثم: پدر فیزیک نور {{!}} You Can|نشانی=https://youc.ir/ibn-al-haytham/|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-07-31}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2018-07-08|title=Alhazen (crater)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alhazen_(crater)&oldid=849419838|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>[[پرونده:Alhazen crater AS17-M-0274.jpg|جایگزین=دهانه الهازن (Alhazen) در ماه - تصویربرداری شده توسط آپولو 17|بندانگشتی|دهانه الهازن (Alhazen) در ماه - تصویربرداری شده توسط آپولو 17]]
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ابن_هیثم»