تئوری موسیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
2 ویرایش 204.18.176.61 (بحث) خنثی‌سازی شد. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱:
[[پرونده:Gaffurio Pythagoras.png|بندانگشتی|[[فیثاغورث]] و یارانش در حال آزمایش و تحقیقات نظری پیرامون موسیقی (۱۴۹۲م)]]
'''''تئوری موسیقی''''' (به [[انگلیسی زبان|انگلیسی]]: Music theory) [[نظریه]]‌ای دربارهٔ قواعد، اصطلاحات و نحوهٔ اجرای [[موسیقی]] است. تئوری موسیقی از قرنهایقرن‌های گذشته ابداع شده و به تدریج تکامل یافته‌است. تئوری موسیقی شاخه‌ای تخصصی از رشته موسیقی است که شامل شناخت کلیهٔ قواعد، علامات و آشنایی با انواع صدای [[نت (موسیقی)|نت]]ها، [[فاصله (موسیقی)|فاصله]]، ترکیب [[میزان (موسیقی)|میزان]]‌ها، [[ریتم موسیقی|ریتم]]، [[گام (موسیقی)|گام]] و [[پرده (موسیقی)|پرده]]<nowiki/>های موسیقی است. اهمیت «تئوری موسیقی» به قدری است که از نظریه‌دانان این رشته به عنوان (تئوریسین موسیقی) نام می‌برند.
 
== تعریف ==
خط ۴۰:
{{اصلی |میزان (موسیقی)}}
«میزان» عبارت است از هر جملهٔ موسیقی که از نظر زمانی به قسمت‌های مساوی تقسیم می‌شود و با یک خطِ قائم به نام «خط میزان»{{یاد|dir=ltr|Bar Line}}از هم جدا می‌شوند.<ref>{{پک|کمال پورتراب|۱۳۵۹|ک=تئوری موسیقی|ص=۱۴}}</ref> میزان‌ها می‌توانند از چند قسمت مساوی تشکیل شوند و به این قسمت‌ها «[[ضرب (موسیقی)|ضرب]]» می‌گویند.<ref>{{پک|منصوری|۱۳۷۶|ک=تئوری بنیادی موسیقی|ص=۶۱}}</ref>[[پرونده:Bar Line.png|x100px|وسط|مثال از ضرب میزان و خط میزان]]
* ضربِ اولِ هر میزان قویتر از سایر ضرب‌ها اجرا می‌گردد. میزان‌ها را بوسیلهبه وسیلهٔ عددِ کسری به نام «[[کسر میزان]]» تعیین می‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:
'''۱. میزان ساده'''
:اگر ضرب‌های میزان قابل تقسیم به عدد زوج باشند، میزان ساده می‌نامند. مانند: ({{music|time|2|4}})، ({{music|time|3|4}})، ({{music|time|4|4}})، هر ضرب میزان ساده، نت سیاه (<span style="font-size:180%;">♩</span>) و میزان ترکیبی، نت سیاه نقطه دار ('''.'''<span style="font-size:180%;">♩</span>) است.<ref>{{پک|کمال پورتراب|۱۳۵۹|ک=تئوری موسیقی|ص=۱۶}}</ref>
خط ۲۳۱:
* '''گام‌های دیز دار'''
 
اگر نت پنجمِ ([[نمایان (موسیقی)|نمایان]]) گام [[دو ماژور]] را مبدأ قرار داده و گام جدیدی بسازیم، باید دانگِ دومی برای آن بسازیم و نت هفتم آن را نیم پردهٔ کروماتیک بالا برده تا فواصل گام ماژور شکل بگیرد. بدین ترتیب اولین علامت تغییر دهنده ([[فا دیز|فادیز]]) در «[[سرکلید]]» به دست خواهد آمد. به همین ترتیب گامهایگام‌های بعدی را می‌توان ساخت و در ادامه، حرکت بالا رونده که به [[دایره پنجم‌ها]] معروف است به [[مترادف (موسیقی)|گام مترادف]] آن ([[دو ماژور|سی دیز ماژور]]) می‌رسد.<ref>{{پک|روشن‌روان|۱۳۹۲|ک=هارمونی جامع کاربردی|ص=۴۵–۴۶}}</ref>
* '''گام‌های بمل دار'''
در گام‌های بمل دار و پایین رونده نت چهارم ([[زیرنمایان (موسیقی)|زیر نمایان]]) گامِ دو ماژور را مبدأ قرار داده و برای اینکه فاصلهٔ دانگ‌ها رعایت شود می‌بایست نت چهارمی که از فا شروع شده، نیم پرده کروماتیک پایین آورده و اولین نتِ بمل دار ([[سی بمل]]) شکل می‌گیرد و بدین ترتیب برای ساخت گام‌های بعدی که تا هفت بمل ادامه دارد، گام‌های بمل دار ساخته می‌شود.<ref>{{پک|روشن‌روان|۱۳۹۲|ک=هارمونی جامع کاربردی|ص=۴۷–۴۸}}</ref>