شهباز: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Saeedalijani (بحث | مشارکتها) |
Massol1360 (بحث | مشارکتها) جز جایگزینی با اشتباهیاب: باز⟸باز (پرنده)|باز، پروازکرد⟸پرواز کرد |
||
خط ۱:
[[پرونده:Standard of Cyrus the Great (Achaemenid Empire).svg|بندانگشتی]]
{{دیگر کاربردها}}
'''شَهباز''' یا '''شاهباز''' نام نوعی [[پرنده شکاری]] است. این پرنده در دامنه و کوههای رشته کوههای [[البرز]] و [[زاگرس]] و [[قفقاز]] میزید. نسل این پرنده کمیاب در حال انقراض است. این پرنده از لحاظ جثه از [[شاهین]] و [[باز (پرنده)|باز]] بزرگتر و شکارچی و گوشتخوار است. پرواز این پرنده همیشه در ارتفاع است و به ندرت مگر برای شکار به زمین نزدیک میشود.
به جز برای شکار به دامنه کوهها و محل تجمع انسان نزدیک نمیشود. رنگ پرهای این پرنده سفید و سیاهاست که گاه در اثر پرتوهای آفتاب به رنگ نقرهای یا طلائی دیده میشود که خطای دید است. این پرنده که از نمادها و سمبلهای ایرانیان باستان و آریائیها بوده بیشتر در کوه افسانهای و مشهور [[دماوند]] دیده میشود. در بعضی از نوشتههای کهن از این پرنده به عنوان یکی از خدایان و نجات بخش قوم آریا و هدایتکننده فرزندان فروهر به ایران زمین نام برده شدهاست.
برخی فرهنگنویسان آن را باز سفید معرفی کردهاند که بسیار کمیاب است و به احتمال بسیار گونه [[آلبینیسم|زال]] [[باز (پرنده)|باز]] و هممعنی '''تیقون''' یا '''طوغان''' در [[ترکی]] باشد. گاه نیز همهٔ انواع ([[باز (پرنده)|باز]]) را شاهباز نامیدهاند.
[[علی بن احمد نسوی]] در [[بازنامه|بازنامهٔ]] خود مینویسد که «در طول شصت سال اشتغالش به بازداری، همه گونه «شِکَرَه» میداشتهاست «مگر سُنْقُر و باز [[سفید]]».» [[علی بن حسین مسعودی]] در [[مروجالذهب]] مینویسد «جمهور اهل معرفت به پرندگان و دیگر جانوران شکاری - از ایرانی و ترک و رومی و هندی و عرب - گفتهاند که آن بازی که رنگش به سفیدی میزند از همهٔ بازها سریعتر، زیباتر، به تنْ نیکوتر و به دلْ بیباکتر است، از همه آسانتر تربیت میپذیرد و در اوجگیری و بلندپروازی و دورپروازی از همه نیرومندتر است، زیرا آن حرارت سوزان و جرأت که در او هست در هیچیک از دیگر انواع بازان نیست. اختلاف رنگهای بازان در اثر اختلاف زیستگاههای آنهاست و، ازینرو، به سبب بسیاریِ برف در [[ارمنستان]] و [[خزر|خَزَران]] و [[گرگان]] و نواحی همسایه اینها در سرزمین تُرکان، بازهای سفید به رنگ سفید خالص در میآیند»
خط ۶۷:
{{پایان شعر}}
از آنگاه که باز شهباز صبح از نشیمن افق
[[عطار نیشابوری|عطار]]:
|