ناس (سوره): تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Sa.vakilian (بحث | مشارکتها) ←سه آیه ابتدایی: جزیی |
Sa.vakilian (بحث | مشارکتها) ←تفسیر: جزیی |
||
خط ۴۲:
== تفسیر ==
[[پرونده:Annas02.jpg|جایگزین=سورهٔ ناس به کتابت میرزا احمد نیریزی|بندانگشتی|قرآن اثرِ [[احمد نیریزی|میرزا احمد نیریزی]]؛ کتابت: ۱۱۱۷ ه. ق، اواخر [[هنر دوره صفوی|دورهٔ صفوی]]؛ نگاهداریشده در[[کاخ گلستان|کتابخانهٔ کاخ گلستان]]
===سه آیه ابتدایی===
طبق تفاسیر شیعه، شامل [[تفسیر نمونه]]، [[تفسیر المیزان]] و [[تفسیر تبیان]]، در آیهٔ اول، به پناهبردن به خدا اشاره شده که در درجهٔ اول خطابی به محمد و سپس نسبت به تمام مردم است.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۵۲|ک=تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۳۹۵|زبان=ar}}</ref><ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۸۷|ک=تفسیر نمونه|ص=۵۰۳|رف=نمونه}}</ref><ref>{{پک|شیخ طوسی|ک=تفسیر تبیان|زبان=ar|ج=10|ص=435}}</ref> ابتدای آیه اول، پناه بردن به «پروردگار مردم» مطرح شدهاست. در ''تفسیر نمونه'' آمده که منظور از این پناهبردن، تنها گفتن ذکری از روی زبان نیست؛ بلکه شخص باید در اعمالش هم پناهبردن به معبود را نشان دهد.<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۸۷|ک=تفسیر نمونه|ص=۵۰۶|رف=نمونه}}</ref> در ''تفسیر المیزان'' و ''[[تفسیر القرآن العظیم]]'' از [[ابنکثیر]]، مفسر [[اهل حدیث]]، چنین آمده که آمدن سه عبارت «رَبِّ النّاس»، «مَلِکِ النّاس» و «إلَهِ النّاس» در سوره، نشانهای از پناهندهشدن انسان و تمایل او به موجود قدرتمند و توانا در هنگام ضعف و ناتوانی است. از بین این سه مورد، «إلَهِ النّاس» مستقیماً نیاز به یک معبود را مطرح میکند.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۵۲|ک=تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۳۹۵|زبان=ar}}</ref><ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۵۲|ک=تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۳۹۶|زبان=ar}}</ref><ref>{{پک|ابن کثیر|1383|ک=تفسیر القرآن العظیم|ج=14|ص=529|زبان=ar}}</ref> آیه اول سوره (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ) در واقع دستوری به محمد، پیامبر اسلام، برای پناهبردن به الله است؛ از آنجا که بر اساس محتوای سوره ناس و آیاتی در دیگر سورهها، [[الله]] پروردگار، پادشاه و معبود مردم است. در ''تفسیر المیزان'' آمده که ترتیب این سه آیه به دلیل نزدیکی هر یک از این صفات به ذات انسان دارای اهمیت است؛ این تفسیر همچنین اشاره کرده که نیامدن حرف «و» میان سه آیه و تکرار سهبارهٔ کلمهٔ «ناس» به دلیل امکان استقلال هر یک از سه صفت، و در پی آن، هر یک از سه آیه، است.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۵۲|ک=تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۳۹۶|زبان=ar}}</ref>
خط ۵۵:
تفسیر نمونه با درنظرگرفتن معنی این دو واژه، مفهوم آیه چهارم سوره را «بگو من از شرّ وسوسهگر شیطانصفتی که از نام خدا میگریزد و پنهان میگردد، به خدا پناه میبرم» بیان کردهاست. بر اساس معنی و مفهوم دو واژه، ترکیب «الوَسواسِ الخَنَّاس» به افکار نامطلوبی اشاره میکند که از «شَیاطین» سرچشمه گرفته و با آمیختن [[حق و باطل در ادیان|حق و باطل]]، قصد وسوسه انسان را داشتهباشد.<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۸۷|ک=تفسیر نمونه|ص=۵۰۸|رف=نمونه}}</ref> [[علی بن ابیطالب]] در خطبه ۵۰ ''[[نهجالبلاغه]]'' به موضوع مشابهی اشاره میکند و میگوید: «پارهای از حق و پارهای از باطل فراهم شده و درهمآمیخته میشود؛ در این هنگام شیطان بر دوستانش مسلط میشود و آنان که لطف حق شاملشان شده نجات مییابند.»{{یاد|وَلکِنْ یُؤْخَذُ مِنْ هذا ضِغْثٌ، وَ مِنْ هذا ضِغْثٌ فَیُمْزَجانِ، فَهُنالِکَ یَسْتَوْلِی الشَّیْطانُ عَلی اَوْلِیائِهِ، وَ یَنْجُو الَّذینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ اللّهِ الْحُسْنی.}}<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۸۷|ک=تفسیر نمونه|ص=۵۰۸|رف=نمونه}}</ref>
[[سید موسی صدر]] وسوسه را به دو نوع «خیال و تفکرات» و «سستکردن اراده» تقسیم کردهاست. خیال و تفکرات شامل هوسها و
=== وسوسهگران ===
دو آیهٔ انتهایی سوره اشاره میکند که وسوسهگران فقط محدود به گروهی خاص نبوده و میتوانند از [[جن]] یا [[انسان]] باشند و امکان پراکندگی آنان میان مردم هم وجود دارد.<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۸۷|ک=تفسیر نمونه|ص=۵۰۹|رف=نمونه}}</ref> در آیهٔ ۱۱۲ سوره [[انعام (سوره)|انعام]] هم به شیاطینی از جن و انسان اشاره شده{{یاد|شَیَاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ}} که همراه با این آیه، اشاره به شیطانیبودن برخی انسانها دارد.<ref>{{پک|محلی|۱۳۷۴|ک=تفسیر جلالین|رف=جلالین|ص=۶۰۷|زبان=ar}}</ref><ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۵۲|ک=تفسیر المیزان|ج=۲۰|زبان=ar|ص=۶۹۰}}</ref> [[محمد بن جریر طبری]]، مفسر سنی اهل حدیث، هم با استناد به آیهٔ ۶ سوره [[جن (سوره)|جن]] و عبارت «رِجَالٍ مِنَ الْجِنّ» (بهمعنای «مردانی از [جنس] جن») بیان کرده که واژهٔ «ناس» منحصر به مردم نبوده و به جن هم اطلاق میشود. این آیات همچنین با آیهٔ ۱۱۲ سورهٔ [[انعام (سوره)|انعام]] ارتباط دارند؛ معنی بخش ابتدایی این آیه «اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم؛ آنها بهطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بیاساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر میگفتند» است که مستقیماً به دو آیهٔ پایانی سورهٔ ناس مربوط میشود.<ref>{{پک|ابن کثیر|شمسالدین|۱۳۷۷|ک=تفسیر ابن کثیر|ج=۸|ص=۵۰۸|زبان=ar}}</ref>
== در احادیث اسلامی ==
|