فتح‌الله خان اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
ابرابزار |
||
خط ۴۵:
{{جنبش مشروطه}}
'''فتح‌الله خان اکبر''' (زاده [[۱۲۳۴ (خورشیدی)|۱۲۳۴]] خورشیدی
در زمانهای مختلف او با لقبهای پی در پی مانند بیگلربیگی، سالار افخم، سالار اعظم، سردار منصور (از ۱۳۲۰) و سپهدار اعظم (از ۱۳۳۳) شناخته شده‌است.<ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/articles/akbar-sepahdar-e-azam-fathallah-khan-prime-minister-of-iran-from-aban-1299-s فتح‌الله خان اکبر سپهدار اعظم از ایرانیکا]</ref>
خط ۵۲:
فتح‌الله، یکی از نامداران ثروتمند گیلان، فرزند حاج میرزا محمدعلی امشه‌ای، معروف به حاجی خان، در سال ۱۲۷۳ ه.ق (۱۲۳۴ ه.ش) به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات در حد سطح، همچون پسرعمویش [[صادق خان اکبر]] محتشم‌الملک (سردار معتمد بعدی) وارد تشکیلات عریض و طویل عموی متمول و متنفذ خود [[اکبر خان بیگلربیگی]] (مالک و حاکم مشهور دورهٔ ناصری و اجاره‌دار گمرکات شمال ایران) گردید.
او و صادق خان خیلی زود مورد توجه اکبر خان قرار گرفتند و به نامزدی دو دختر او درآمدند. لیکن هنوز این [[نامزدی]] به [[ازدواج]] نینجامیده بود که اکبر خان در سال ۱۳۰۷ ه.ق بدرود حیات گفت و فتح‌الله خان با هدف حفظ دارایی بیگلربیگی در خانواده، ترجیح داد به‌جای دخترعمو با بیوهٔ جوان عموی خود ازدواج کند. از قضا دختری که نامزد فتح‌الله خان بود، اندکی بعد درگذشت و تمامی ثروت اکبر خان به تنها دختر و بیوهٔ او و در واقع به فتح‌الله خان و صادق خان رسید.<ref name="iranicaonline.org"
== فعالیت سیاسی ==
خط ۶۲:
در سال ۱۳۱۸ ه.ق سرویس پستی به مبلغ ۶۰٬۰۰۰ تومان در سال به فتح‌الله خان اجاره داده شد، و او به عنوان [[وزیر ارتباطات ایران|وزیر پست]] انتخاب شد. پس از شروع به کار دولت مشروطه، او از جنبش قانون‌خواهی حمایت کرد و یک روز پس از برکناری از سمت وزیر پست و تلگراف در سال ۱۳۲۶ ه.ق دو هفته پیش از به توپ بسته شدن [[مجلس شورای ملی]]، به فرمان [[محمدعلی شاه]] قاجار به [[کلات]] در [[خراسان]] تبعید شد؛ ولی چندی بعد که عمو زادگانش؛ [[میرزا کریم خان رشتی]]، [[عبدالحسین خان معزالسلطان]] (سردار محیی)، [[عمیدالسلطان]] و… با همکاری دیگر مشروطه خواهان انقلاب محرم ۱۳۲۷ ه.ق رشت را به راه انداختند و پس از آن [[فتح تهران (۱۲۸۸)|قزوین و تهران را فتح کردند]]، او نیز قدرت یافت و به عضویت کمیسیون ۲۸ نفره سران مشروطه درآمد و دوباره به وزارت پست و تلگراف منصوب شد.
او پس از آن در کابینه‌های اول، دوم و سوم [[محمدولی خان تنکابنی]] [[سپهدار اعظم]] در سمت خود ابقاء شد و در کابینه چهارم او به سمت وزارت عدلیه منصوب گردید (۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ ه.ق).<ref name="iranicaonline.org"
سردار منصور در سال ۱۳۳۳ ه.ق به ترتیب در کابینه‌های [[عین الدوله]] و [[فرمانفرما]] وزیر عدلیه و وزیر پست و تلگراف شد و همچنین در این سال از طرف اهالی طوالش و کرگانرود به نمایندگی دوره سوم مجلس شورای ملی برگزیده شد که به جهت تصدی پست دولتی از پذیرفتن آن خودداری کرد. در سال ۱۳۳۴ ه.ق که [[محمدولی خان تنکابنی]] با لقب سپهسالار اعظم مجدداً رئیس‌الوزراء شد، فتح‌الله خان هم با لقب سپهدار اعظم مجدداً وزیر پست و تلگراف شد. به همین خاطر در تاریخ، محمدولی خان به سپهدار تنکابنی و فتح‌الله خان به سپهدار رشتی نامبردارند.
خط ۷۰:
سپهدار رشتی در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۴ ه.ش نمایندگی رشت را در ادوار چهارم و پنجم مجلس شورای ملی بر عهده داشت، ولی پس از انقراض [[قاجاریه]] و روی کار آمدن سلسلهٔ [[دودمان پهلوی|پهلوی]] از فعالیت سیاسی کناره گرفت.{{مدرک}}
او عاقبت در سال ۱۳۱۷ ه.ش در [[تهران]] چشم از جهان فروبست و در [[گورستان ابن بابویه]] در آرام گاه خانوادگی به خاک سپرده شد.<ref name="iranicaonline.org"
== ارزیابی شخصیت ==
| |||