میرزا محمود خان بروجردی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
امیر رستم (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱:
{{اشتباه نشود|میرزا محمود وزیر}}
{{Infobox Officeholder
| name = میرزا محمود خان بروجردی {{سخ}}حکیم الملک
| birth_name = میرزا محمودخان بروجردی
| nickname = حکیم الملک
خط ۵۳:
|data1 = [[ابراهیم حکیمی]] (برادرزاده)
}}
 
'''میرزا محمود خان بروجردی''' (زاده [[۱۲۳۵]] در شهر [[بروجرد]] – درگذشته [[۱۲۸۲]] در [[رشت]]) ملقب به «حکیم‌الملک» پزشک ایرانی دربار [[مظفرالدین شاه]] بود.
 
سطر ۵۹ ⟵ ۵۸:
میرزا محمودخان فرزند میرزاعلی‌نقی حکیم‌باشی در سال [[۱۲۳۵]] خورشیدی در شهر [[بروجرد]] به دنیا آمد.<ref>{{یادکرد وب| |نویسنده=|نشانی = http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=42325| عنوان = خاندان حکیمی| ناشر = |تاریخ بازدید=۳۰ فروردین ۱۳۹۲}}بامداد، مهدی؛ شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲و۱۳و۱۴، تصحیح ذبیحالله علیزاده اشکوری، تهران، انتشارات فردوس، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص ۷۲)</ref> او عموی [[ابراهیم حکیمی]] می‌باشد.
 
محمود خان بروجردی در سال [[۱۲۵۴]] ه‍. خ. وارد مدرسهٔ دولتی دارالسلطنهٔ [[تبریز]] شد و [[مبانی ریاضی]] و طبیعی را آموخت و با گذراندن امتحانات مربوطه استعداد خود را نشان داد و در پی این موفقیت به دارالخلافه فرا خوانده شد. وی سپس، با حمایت دارالخلافهٔ تبریز در مدرسهٔ دارالفنون تهران، شش سال با جدیت و ممارست، علوم ریاضی و جغرافی و [[زبان فرانسه]] و طبیعیات و در پی آن طب و جراحی را فرا گرفت و به دارالخلافهٔ تبریز بازگشت.<ref>{{یادکرد وب| |نویسنده=|نشانی = http://www.mashahireborujerd23.blogfa.com/post/4| عنوان = میرزا محمودخان بروجردی حکیم الملک دوران قاجار| ناشر = [[مشاهیر بروجرد]]|تاریخ بازدید=۳۰ فروردین ۱۳۹۲}}(بامداد، مهدی؛ شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴، تصحیح ذبیحالله علیزاده اشکوری، تهران، انتشارات فردوس، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص ۷۲).</ref>
 
محمود خان بروجردی طبابت را در مدرسهٔ دارالفنون تهران نزد دکتر تولوزان فرانسوی فراگرفت و دستیار دکتر محمد، فارغ‌التحصیل رشتهٔ طب از [[دانشگاه پاریس،پاریس]]، بود. وی سپس، در سمتِ پزشک خصوصی، در زمان ولایتعهدی مظفرالدین شاه، به خدمت وی در آمد.<ref>{{یادکرد وب| |نویسنده=|نشانی = http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=42325| عنوان = خاندان حکیمی| ناشر = |تاریخ بازدید=۳۰ فروردین ۱۳۹۲}}(چرچیل، جورج پ. فرهنگ رجال قاجار، ۱۳۶۹ ش).</ref>
 
از یادداشت‌های روزانهٔ [[محمدحسن خان اعتمادالسلطنه]] برمی‌آید که محمودخان بروجردی حکیم‌الملک مستقیم یا غیرمستقیم از [[ژان باتیست فوریه]] پزشک فرانسوی [[ناصرالدین شاه،شاه]]، نیز آموخته‌هایی به دست آورده است.<ref>(اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، ص ۶۶۶، تهران، نشر امیرکبیر، ۱۳۴۵ ش).</ref>
 
پس از فوت میرزا ابوالحسن حکیم‌باشی، [[مظفرالدین میرزا،میرزا]]، محمودخان بروجردی را در سال ۱۲۶۴ ه‍. خ. جزء اطبای خود قرار داد و در ۱۲۶۵ ه‍. خ. ملقب به [[مشیرالحکما]] کرد.<ref>(افضل‌الملک، غلامحسین، افضل‌التواریخ، ص ۱۹۴، تهران، نشر تاریخ ایران،۱۳۶۱ ش).</ref>
 
محمودخان بروجردی، لقب حکیم‌الملکی را در سال ۱۲۷۵ ه‍. خ؛ و بعد از جلوس [[مظفرالدین شاه قاجار،قاجار]]، دریافت و به ریاست کل اطبای دربار (رئیس‌الاطباء) منصوب شد.<ref>{{یادکرد وب| |نویسنده=|نشانی = http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=42325| عنوان = خاندان حکیمی| ناشر = |تاریخ بازدید=۳۰ فروردین ۱۳۹۲}}اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، روزنامهٔ خاطرات اعتمادالسلطنه، ص ۶۶۶، تهران، نشر امیرکبیر، ۱۳۴۵ ه‍. خ).</ref>
 
حکم او در ۱۲۷۵ ه‍. خ. این گونه صادر شد:
سطر ۸۱ ⟵ ۸۰:
در جلد سوم کتاب تاریخ مؤسسات تمدن جدید در ایران چنین نگاشته شده: «ششمین کارخانهٔ برق ایران کارخانه‌ای بود که میرزا محمودخان حکیم‌الملک در حدود سال ۱۳۲۳ هجری قمری از «شرکت عمومی الکتریک» (General Electric) خریده، به ایران آورد و پس از درگذشت او حاج حسین امین‌الضرب آن را خرید. این کارخانه در ۱۳۲۵ شروع به کار نمود و تا چهار هزار چراغ می‌توانست بدهد.<ref>{{یادکرد وب| |نویسنده=|نشانی = http://hakimi.50webs.com/album/grand_vazir/p_g_hakimi.htm| عنوان = میرزامحمودخان حکیم الملک| ناشر = |تاریخ بازدید=۳۰ فروردین ۱۳۹۲}}</ref>
 
وی در سال ۱۲۷۹ ه‍. خ. به [[وزارت]] دربار یا به اصطلاح آن زمان، ریش‌سفید خلوت و وزیر حضور منصوب شد. وی از طرفداران [[انگلیس]] بود و به همین جهت با اتابک [[امین السلطان]] که از طرفداران [[روس]] بود، جدال داشت و حتی انگلیسی‌ها می‌خواستند تا [[حکیم الملک]] به [[صدارت اعظم]] برسد؛ ولی [[امین السلطان]] وی را از [[وزارت دربار]] معزول نمود و حکومت گیلان را به وی واگذار کرد. پس از دو ماه که از حکومت وی گذشت، وی به طرز مشکوکی در سال ۱۲۸۲ ه‍. خ. در [[رشت]] درگذشت. دربارهٔ مرگش گفته شده‌است که [[میرزا علی‌اصغر اتابک|امین السلطان]] شخصی را مأمور نمود تا وی را مسموم سازند.<ref>{{یادکرد وب| |نویسنده=|نشانی = http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=42325| عنوان = خاندان حکیمی| ناشر = |تاریخ بازدید=۳۰ فروردین ۱۳۹۲}}</ref>
 
== سمت هاوالقاب او ==
عناوین و مناصب متعددی که میرزا محمودخان بروجردی طی دوران فعالیت‌های پزشکی و سیاسی خود کسب کرد عبارت اند از:
 
* رئیس‌الاطباء
* مشیرالحکما
سطر ۹۷ ⟵ ۹۵:
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
سطر ۱۰۵ ⟵ ۱۰۳:
* [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=42325]
{{Div col|cols=۲}}
* ۱. اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، [[روزنامه خاطرات]] اعتمادالسلطنه، تهران، نشرامیرکبیر، ۱۳۴۵ ش.
* ۲. افضلالملک، غلامحسین، افضلالتواریخ، تهران، نشر [[تاریخ ایران،ایران]]، ۱۳۶۱ ش.
* ۳. امین الدوله، خاطرات سیاسی امین الدوله.
* ۴. بامداد، مهدی؛ [[شرح حال رجال ایران]] درقرن ۱۲و۱۳و۱۴، تصحیح ذبیحالله علیزاده اشکوری، تهران، انتشارات
فردوس، چاپ اول،۱۳۸۴، ص ۷۲.
* ۵. براون، ادوارد، [[انقلاب مشروطیت]] ایران، تهران، ۱۳۷۶ ش.
* ۶. چرچیل، جورج پ. ،فرهنگ رجال قاجار، ۱۳۶۹ ش.
* ۷. [[خان ملک ساسانی،ساسانی]]، احمد، سیاستگران [[دوره قاجاریه،قاجاریه]]، متن کامل با توضیحات و تحقیقات.
* ۸. [[روزنامه ایران،ایران]]، شماره ۴وسالهای مختلف.
* ۹. روزنامه شرافت، سال یازدهم، شماره یکم، ص ۲۸.
* ۱۰. سلیمانی، کریم، القاب رجال دوره قاجار، تهران،۱۳۷۹ ش.
* ۱۱. عاقلی، باقر، خاندانهای حکومتگر ایران، تهران،۱۳۸۴ ش.
* ۱۲. علیخانی، اقبال، وزیران علوم و معارف و [[فرهنگ ایران،ایران]]، تهران، ۱۳۷۵ ش.
* ۱۳. محبوبی اردکانی، حسین، تاریخ موسسات تمدنی جدید درایران، تهران، ۱۳۷۰ـ۱۳۷۶.
* ۱۴. محمود، محمود، تاریخ رابطه ایران وانگلیس در قرن نوزدهم، تهران.
* ۱۵. مستوفی، عبداللّه، شرح زندگانی من، تهران، ۱۳۴۳ ش.
* ۱۶. هدایت، مهدی قلی خان، [[خاطرات و خطرات]].
{{Div col end}}
 
سطر ۱۲۷ ⟵ ۱۲۵:
 
[[رده:اهالی بروجرد]]
[[رده:اهالی عودلاجان]]
[[رده:پزشکان اهل ایران]]
[[رده:حاکمان گیلان]]
[[رده:خاندان حکیمی]]
[[رده:درگذشتگان ۱۲۸۲]]
[[رده:زادگان ۱۲۳۵]]
[[رده:سیاستمداران اهل ایران]]
[[رده:اهالیویکی‌سازی عودلاجانرباتیک]]
[[رده:حاکمان گیلان]]