|
== زندگی‌نامه ==
مرداک در «فیبس بورو»، دوبلین، ایرلند به دنیا آمد. او دختر ایرنه آلیس (née Richardson) و ویلز جان هیو مرداک بود. پدرش- کارمند دولت- از یک خانواده‌یخانوادهٔ کشاورز و دامدار هیل‌هال شهر [[شهرستان داون|داون]] بود. در سال 1915۱۹۱۵ در نیروی سواره‌نظام پادشاه ادوارد به عنوان سرباز ثبت‌نام کرد و قبل از اینکه به درجه‌یدرجهٔ ستوان دوم برسد در زمان جنگ جهانی دوم در فرانسه خدمت کرد. مادرش قبل از تولد آیریس به عنوان خواننده تعلیم دیده بود و از خانواده‌ای متعلق به طبقه‌یطبقهٔ متوسط پیرو کلیسای ایرلند در دوبلین بود. پدر و مادر آیریس برای اولین بار یکدیگر را در دوبلین و در زمانی که پدرش به مرخصی آمده بود، ملاقات کردند و در سال 1918۱۹۱۸ با یکدیگر ازدواج کردند. آیریس تنها فرزند این زوج بود. زمانی که آیریس تنها چند هفته از عمرش میگذشت،میگذشت، خانواده‌اش به لندن نقل مکان کردند، جاییکه پدرش در وزارت بهداشت به عنوان کارمند درجه‌یدرجهٔ دو مشغول به کار شد. آیریس، دخترعموی ریاضیدان ایرلندی، [[:en:Brian_H._Murdoch|برایان مرداک]] بود.
آيريسآیریس مرداكمرداک در كالجکالج سامرويلسامرویل آكسفوردآکسفورد (Somerville College) به مطالعه علوم كلاسيک،کلاسیک، تاريختاریخ باستان و فلسفه پرداخت. در طول جنگ جهانی دوم، عضو فعال حزب كمونيستکمونیست بود، ولی پس از مدت كوتاهیکوتاهی از ايناین ايدئولوژیایدئولوژی مأيوسمأیوس شده و از حزب كمونيستکمونیست استعفا داد. از سال 1938۱۹۳۸ تا 1942۱۹۴۲ دستياردستیار عالی وزارت دارايیدارایی و درآمدها شد و سپس بينبین سالهای 1944۱۹۴۴ تا 1946۱۹۴۶ در [[:en:United_Nations_Relief_and_Rehabilitation_Administration|سازمان كمكهایکمکهای اضطراری]] (UNRRA) سازمان ملل در اتريشاتریش و بلژيکبلژیک فعاليتفعالیت داشت. سپس، پس از آنكهآنکه يکیک سال در لندن شغلی نداشت، مرداک در رشته فلسفه و زيرزیر نظر «[[لودویگ ویتگنشتاین|لودويگ ويتگنشتاين]]» ([[:en:Ludwig_Wittgenstein|Ludwig Wittgenstein]]) سرگرم تحصيلاتتحصیلات تكميلیتکمیلی شد.
در سال 1948۱۹۴۸ او به عنوان مدرس دانشگاه «سنت آن» در آكسفوردآکسفورد (St. Anne's College) شروع به كارکار كردکرد و تا سال 1963۱۹۶۳ در آنجا به تدريستدریس اشتغال داشت. از آن به بعد، مرداک زندگی‌اش را به نوشتن اختصاص داد. بينبین سالهايسالهای 1963۱۹۶۳ تا 1967۱۹۶۷ وی در كالجکالج سلطنتی هنر (The Royal College of Art) نيزنیز تدريستدریس می‌كردمی‌کرد. اولین اوليناثری اثري كهکه مرداک به چاپ رساند نقد تحليلیتحلیلی بود از آثار سارتر (Sartre) كهکه با عنوان «سارتر: عقلگرای رمانتيکرمانتیک» (Sartre: The Romantic Rationalist) در سال 1953۱۹۵۳ منتشر شد. مرداک در دهه 1940۱۹۴۰ سارتر را ملاقات كردهکرده و به اگزيستانسياليسماگزیستانسیالیسم علاقمند شده بود. آيريسآیریس مرداک در سال 1956۱۹۵۶ با «جان بيليبیلی» (John Bailey) ازدواج كردکرد. « بيلیبیلی» در دانشگاه آكسفوردآکسفورد به سمت استادی زبان انگليسیانگلیسی رسيدرسید و داستانهایی نيزنیز به چاپ رساند. آنها بيشبیش از سی سال در « استيپلاستیپل آشتون» (Staple Ashton) در خانه‌ای قديمیقدیمی به نام «سدار لارج» (Cedar Lodge) زندگی كردندکردند و سپس به محله دانشگاهی نيشننیشن شمال آكسفوردآکسفورد نقل مكانمکان كردندکردند و ازدواج‌شان بیش از چهل‌سال و تا زمان مرگ آیریس پابرجا باقی ماند. بیلی معتقد بود رابطه‌یرابطهٔ جنسی «بی‌نهایت مسخره است.» درحالیکه آیریس روابط عاشقانه‌یعاشقانهٔ متعددی با زنان و مردانی مختلف داشت که بیلی نیز از آنان آگاه بود. مرداک هيچگاههیچگاه به كودكانکودکان علاقه نداشت. ▼
در سال 1954۱۹۵۴ مرداک اوليناولین رمان خود را با عنوان « زيرزیر تور» (Under the Net) منتشر كردکرد. رمان بعديبعدی مرداک «سر قطع شده» (A Severed Head) نام داشت كهکه در سال 1961۱۹۶۱ منتشر شد، که در آن به تئوريهایتئوریهای « يونگیونگ» (Jung) در مورد آرکی‌تايپ‌هاآرکی‌تایپ‌ها (archetypes) پرداخته شده استشده‌است. ▼▲در سال 1948 او به عنوان مدرس دانشگاه «سنت آن» در آكسفورد (St. Anne's College) شروع به كار كرد و تا سال 1963 در آنجا به تدريس اشتغال داشت. از آن به بعد، مرداک زندگی‌اش را به نوشتن اختصاص داد. بين سالهاي 1963 تا 1967 وی در كالج سلطنتی هنر (The Royal College of Art) نيز تدريس می‌كرد. اولين اثري كه مرداک به چاپ رساند نقد تحليلی بود از آثار سارتر (Sartre) كه با عنوان «سارتر: عقلگرای رمانتيک» (Sartre: The Romantic Rationalist) در سال 1953 منتشر شد. مرداک در دهه 1940 سارتر را ملاقات كرده و به اگزيستانسياليسم علاقمند شده بود. آيريس مرداک در سال 1956 با «جان بيلي» (John Bailey) ازدواج كرد. «بيلی» در دانشگاه آكسفورد به سمت استادی زبان انگليسی رسيد و داستانهایی نيز به چاپ رساند. آنها بيش از سی سال در «استيپل آشتون» (Staple Ashton) در خانه‌ای قديمی به نام «سدار لارج» (Cedar Lodge) زندگی كردند و سپس به محله دانشگاهی نيشن شمال آكسفورد نقل مكان كردند و ازدواج‌شان بیش از چهل‌سال و تا زمان مرگ آیریس پابرجا باقی ماند.بیلی معتقد بود رابطه‌ی جنسی «بی‌نهایت مسخره است.» درحالیکه آیریس روابط عاشقانه‌ی متعددی با زنان و مردانی مختلف داشت که بیلی نیز از آنان آگاه بود. مرداک هيچگاه به كودكان علاقه نداشت.
▲در سال 1954 مرداک اولين رمان خود را با عنوان «زير تور» (Under the Net) منتشر كرد. رمان بعدي مرداک «سر قطع شده» (A Severed Head) نام داشت كه در سال 1961 منتشر شد، که در آن به تئوريهای «يونگ» (Jung) در مورد آرکی‌تايپ‌ها (archetypes) پرداخته شده است.
== کتاب‌شناسی ==
رمان‌ها
* پرواز خوشبختی ( 1956۱۹۵۶) ▼* قلعهٔ شنی (۱۹۵۷)
* ''زنگ'' (۱۹۵۸)
* قلعه‌ی شنی (1957)
* ''زنگسر قطع شده'' (1958۱۹۶۱)
* ''سرگل قطعسرخ شدهغیررسمی'' (1961۱۹۶۲)
* ''گلاسب سرخ غیررسمیتک‌شاخ'' (1962۱۹۶۳)
* ''اسبدختر تک‌شاخایتالیایی'' (1963۱۹۶۴)
* ''دخترقرمز ایتالیاییو سبز'' (1964۱۹۶۵)
* ''قرمزدوران و سبزفرشتگان'' (1965۱۹۶۶)
* ''دورانزیبا فرشتگانو خوب'' (1966۱۹۶۸)
* ''زیبارؤیای و خوببرونو'' (1968۱۹۶۹)
* ''رویایشکست برونوآبرومند'' (1969۱۹۷۰)
* ''شکستمرد آبرومندتصادفی'' (1970۱۹۷۱)
* شاه‌زاده‌یشاه‌زادهٔ سیاه (1973), winner of the James Tait Black Memorial Prize ▼* ''مرد تصادفی'' (1971)
▲* شاه‌زاده‌ی سیاه (1973), winner of the James Tait Black Memorial Prize
* ''The Sacred and Profane Love Machine'' (1974), winner of the Whitbread literary award for Fiction
* ''A Word Child'' (1975)
* ''هنری و کیتو'' (1976۱۹۷۶)
* ''دریا، دریا'' (1978۱۹۷۸), برنده‌یبرندهٔ جایزه‌یجایزهٔ بوکر
* ''راهبه‌ها و سربازان'' (1980۱۹۸۰)
* ''شاگرد فیلسوف'' (1983۱۹۸۳)
* ''The Good Apprentice'' (1985)
* ''کتاب و برادرانگی'' (1987۱۹۸۷)
* ''پیغامی از زمین'' (1989۱۹۸۹)
* ''شوالیه سبز'' (1993۱۹۹۳)
* دوراهی جکسون (1995۱۹۹۵)
== برگردان کتاب‌های او به فارسی ==
* زنگ | ترجمه‌یترجمهٔ پرتو اشراق | ناشر الست فردا
* دریا؛ دریا/ترجمه زهره مهرنیا/ نشر نیماژ
* هنری و کیتو / ترجمه زهره مهرنیا/ نشر نیماژ
== منابع ==
{{ترتیب‌پیش‌فرض:مرداک، آیریس}}
[[رده:اعضای حزب کمونیست بریتانیا]]
[[رده:اعضای فرهنگستان هنر و دانش آمریکا]]
| 