مهمانی ها و سورهاضیافت ها در ایران باستان از آراستگیکمال و دلفریبی چشمگیریخاصی برخوردار بودند.این آراستگیکمال بیش از هر چیز خود را در شیوه ی آشپزی و خوراکهاییغذاهایی که برسر خوانسفره ی پادشاهان هخامنشی جایقرار می گرفت، نمایان می ساخت. پادشاه ایران بسیاری از وعده های(بیلان)خوراکغذایی خود را با دربار، سربازان و حتی کارگران گسارصرف می نمود.
پادشاهیدولت هخامنشی خوراکغذا را به فرنامعنوان بخشی از برتریهایمزایای کارمندان و کارگران بین آن ها پخشتقسیم می نمود. کارفرمایان دولت(دهیوبد) شاهنشاهیدولتی مانند ارتش نیز همین روی را در پیوندرابطه با ارتشیان پیش می گرفتند. در فرجام،نتیجه، نشستگاهمجالس های خوراکغذا خوری، حتی در بیلانهایوعده های روزانه بسیار گستردهعظیم انجامصورت می گرفت. [[گزنفون]]، فیلسوف و رتان نگارمورخ یونانی در نبیگکتاب کوروش نامه می نویسد: گفتنیجالب اینجاست که با باشیدنوجود پخت غذا در گسترهمقیاسی ایعظیم، بزرگ، افزونعلاوه بر نگاهداریحفظ خوراکغذا با طعم و مزه ی دل پذیر، این نکته بهمورد یادتوجه بودهقرار می گرفت که خوراکغذا به هرگزاصطلاح بیرویهحیف و تباهمیل نشود و کمترین اندازهمیزان غذا تباههدر نرود.
آتنیسوس در کتاب بزم فرزانگان ازبه ارجمندیاهمیت بهداشتنظافت و پاکیزگی بر سر میز غذای دربار یاداشاره می کند. پیروطبق گفته ی او پادشاه ایران از همهتمام کسانی که بر سر میز خوراکغذا باشندهحاضر می شوند خواسته بود که پیش از باشیدنحضور بر سر میز غذا خود را پاکیزه کنند و از پرستاکارانپیش (خدمتکاران)خدمتان نیز خواسته بود تا پیشقبل از سرو خوراکغذا شستشواستحمام کرده ، تنپوشلباس سفید به تن کرده و برای آماده سازی خوراک دستکمغذا حداقل نیمی از روز را زمانصرف برندکنند.
[[آلیان]] در کتاب تاریخ گوناگون درباره ی آداب خوراکغذا خوردن ایرانی ها می گوید که بنیادیاصلی ترین ابزارخوراکابزار غذا خوری کارد بوده که در دست راست نگه داشته می شده و در دست چپ نیز تکه ای نان قرار می گرفته است. غذا با کارد بریده و جدا شده و سپس به میانجیتوسط آن بر روی نان جایقرار می گرفته و خورده میشده است. از دیگر ابزار ها ازبه قاشق (کفچک) نیز یاداشاره شده است.
برپایهبنا به گفته ی [[موزه بریتانیا]]، میوه، زعفران یا زرپران و گونه هایانواع مغز ها سه ماده ی بنیادی برساختهاصلی تشکیل دهنده ی خوراکهایغذاهای ایرانی در زمان باستان بوده اند. او خاستگاه بنیایاصلی این ماده همواد را نیز به ایران باستان و دوره ی هخامنشی پیوندنسبت می دهد.
آتنیوس پهرستلیست مواد خوراکیغذایی پر کاربردمصرف را پدیدامدهمتشکل از: اندازه فراوانیمقدار زیادی آرد گندم و آرد جو، ذرت، چاودار، شاهی خورد شده، جعفری، گوشت چهارپایان اهلی (گوسفند، بز، بره، گاو، اسب، غزال)، گوشت ماکیان و پرندگانطیور (مرغ، غاز، جوجه، کبوتر، پرنده های ددیکوحشی کوچک)، شیر، کشک، پیاز، سیر، تربچه، چغندر، گلپر، رب انار، انگبین،عسل، گونه هایانواع روغن( بادام، پسته کوهی، کنجد، کنگر)، کشمش، سرکه، گونه هایانواع تخم ها و بذر ها، زعفران، زیره، هل، شوید و می و باده (شراب) می دانست.
بسیاری از مورخان نیز خاستگاه بسیاری از مواد خوراکیغذایی را به ایرانیان پیوندنسبت می دهند. آن ویلسون در نبیگکتاب خود مارمالاد، تئوری ای را پشنهادارائه می دهد که پیروطبق آن ایرانیان نخستیناولین کسانی بوده اند که شکر را در خوراکایغذاهای خود به کار گرفته اند. یا [[هرودوت]] پالایشتصفیه ی آب (جوشاندن و سپس سرد کردن) را به ایرانیان پیوندنسبت می دهد. گزنفون نیر در کوروش نامه یادعنوان می کند که ایرانیان روزگارعصر هخامنشی همواره به تناسب میانبین غذای گسارمورد شدهمصرف و مقدار انرژی مورد نیاز در روز نگرشتوجه داشته اند (اولین رژیم غذایی). لیسندر، ژنرال اسپارتی نیز به باغچه های کوچک ایرانیان یاداشاره می کند که در آن میوه ها و سبزی های تازه می کاشتند تا از تازه ترین و با ارجکیفیت ترین مواد برای غذایشان بهره ببرند.
