صادق چوبک: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 30197285 از Mpj7 (بحث) برگردانده شد: تبلیغ نکنید (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: داستان‌‌‌اش⟸داستانی‌اش، زائرمحمد⟸زائر محمد، سال‌‌‌اش⟸سال‌اش، عمرکشون⟸عمر کشون، هفخط⟸هفت‌خط، پریماه⟸پری‌ماه
خط ۵۵:
صادق چوبک در ١۴ تیر ۱۲۹۵ خورشیدی در [[بوشهر]] به دنیا آمد. پدرش تاجر بود، اما به دنبال شغل پدر نرفت و به کتاب روی آورد. در [[بوشهر]] و [[شیراز]] درس خواند و دورۀ [[کالج آمریکایی تهران]] را هم گذراند و در سال ۱۳۱۶ به استخدام [[وزارت فرهنگ]] درآمد.
 
نخستین مجموعۀ داستان‌‌‌اشداستانی‌اش را با نام ''«خیمه شب بازی»'' در سال ۱۳۲۴ منتشر کرد. وی در این اثر و ''«چرا دریا طوفانی شد»'' (۱۳۲۸) بیشتر به توصیف مناظر پرداخته است، ضمن این‌که در این آثار شخصیت‌های داستان و روابط آن‌ها و روحیات آن‌ها نیز به تصویر کشیده شده‌اند. در سال ۱۳۲۸ اثر دیگرش را هم که دارای سه داستان و یک نمایشنامه بود، با عنوان ''«[[انتری که لوطی‌اش مرده بود]]»'' به چاپ سپرد. آثار دیگر وی که برایش شهرت فراوان به ارمغان آورد، رمان‌های ''«[[تنگسیر (رمان)|تنگسیر]]»'' (۱۳۴۲) و «[[سنگ صبور]]» (۱۳۴۵) است.
 
''«تنگسیر»'' به ۱۸ [[زبان ترجمه شده]] و [[امیر نادری]]، فیلم‌ساز معروف ایرانی، در سال ۱۳۵۲ بر اساس آن فیلمی به همین نام ساخته‌است. در ''«سنگ صبور»'' جریان سیال ذهنی روایت و بیان داستان از زبان افراد مختلف به‌کار گرفته شده‌است. این اثر گفت‌وگوهای زیادی را در محافل ادبی آن زمان برانگیخت. دیگر آثار داستانی چوبک عبارت‌اند از: ''«چراغ آخر»'' (مجموعۀ هشت داستان کوتاه)، ''«روز اول قبر»'' (مجموعۀ ده داستان کوتاه). چوبک به [[زبان انگلیسی]] چیره بود و دستی نیز در ترجمه داشت. وی قصۀ معروف «''[[پینوکیو]]''» را با نام ''«آدمک چوبی»'' به فارسی برگرداند. شعر «''غُراب''» اثر «[[ادگار آلن پو]]» نیز به همت وی ترجمه شد. آخرین اثر منتشره‌اش هم ترجمۀ حکایت هندی عاشقانه‌ای به نام «''مهپاره''» بود که در زمستان ۱۳۷۰ منتشر گردید. چوبک از نخستین کوتاه‌نویسان قصۀ فارسی است و پس از [[محمدعلی جمال‌زاده]] و [[صادق هدایت]]، می‌توان از او به عنوان یکی از پیشروان قصه‌نویسی نوین ایران نام برد.
 
در ''سنگ صبور'' قصه را از زبان شخصیت‌های مختلف می‌خوانیم، نحوۀ بیانی که در قصه‌نویسی نوپای ایران سراسر تازگی داشت. وی برای بیان افکار ذهنی هر یک از شخصیت‌ها ناگزیر بود به زبان هر یک از آن‌ها بنویسد و این خود به تغییر نثر در طول داستان منتهی شد که باز نسبت به دیگران پیشرفتی جدی محسوب می‌شد. در آثار چوبک هر شخصیت داستان به زبان خودش، زبان متناسب با فرهنگ و خانواده و سن و سال‌‌‌اشسال‌اش سخن می‌گوید؛ کودک، کودکانه می‌اندیشد و کودکانه هم حرف می‌زند، زن زنانه فکر می‌کند و زنانه هم حرف می‌زند و بدین ترتیب هر یک از شخصیت‌ها به بهترین وجه شکل می‌گیرند و [[شخصیت پردازی]] موفقی ایجاد می‌شود که در بستر حوادث داستان، زیبایی و عمق خوشایندی به داستان می‌دهد. وی در توصیف واقعیت‌های زندگی نیز وسواس زیادی داشت و این نیز از ویژگی‌های آثار وی است. چوبک را به سبب همین دقت نظر در جزئی نگری‌ها و درون بینی‌ها، رئالیست افراطی و گاهی حتی ناتورالیست خوانده‌اند. آثار چوبک از سال‌ها پیش مورد نقد و بررسی جدی قرار گرفته و در کتاب‌های مختلفی از جمله «قصه‌نویسی» ([[رضا براهنی]])، «نویسندگان پیشرو ایران» ([[محمد علی سپانلو]])، «صد سال داستان‌نویسی در ایران» ([[حسن میرعابدینی]]) و «نویسندگان پیشگام در قصه‌نویسی امروز ایران» (علی اکبر کسمایی)، نوشته‌هایش واکاوی شده‌اند. چوبک در سال ۱۳۵۵ خود را بازنشسته کرده و راهی انگلستان و سپس آمریکا شد. صادق چوبک در اواخر عمر بینایی‌اش را از دست داد و در روز ۱۳ تیر ۱۳۷۷ در برکلی آمریکا در ٨١ سالگی درگذشت و بنا به وصیت‌‌‌اش یادداشت‌های منتشر نشده‌اش را سوزاندند. همچنین بنا به درخواست خودش جسدش را نیز سوزانیدند.
 
== کتاب‌شناسی ==
خط ۶۵:
* ''خیمه‌شب‌بازی'' (۱۳۲۴): شامل داستان‌های نفتی، گل‌های گوشتی، عدل، زیر چراغ قرمز، آخرشب، مردی در قفس، پیراهن زرشکی، مسیو الیاس، اسائه ادب (تقدیم به صادق هدایت)، بعدازظهر آخر پاییز (تقدیم به [[مسعود فرزاد]])، یحیی. این مجموعه علی‌رغم محبوبیت بسیاری که در مدت کوتاهی پیدا کرد، بخاطر داستان «اسائه ادب» از این مجموعه، تا ده سال بعد اجازه تجدید چاپ نداشت.
* ''انتری که لوطی‌اش مرده بود'' (۱۳۲۸): شامل داستان‌های چرا دریا توفانی شده بود، قفس، انتری که لوطی‌اش مرده بود، توپ لاستیکی (نمایشنامه)
* ''روز اول قبر'' (۱۳۴۴): شامل داستان‌های گورکن، چشم شیشه‌ای، دسته گل، یک چیز خاکستری، پاچه خیزک، روز اول قبر، همراه، عروسک فروشی، یک شب بی‌خوابی، همراه (به شیوه‌ای دیگر)، هفخطهفت‌خط (نمایشنامه)
* ''چراغ آخر'' (۱۳۴۴): چراغ آخر، دزد قالپاق، کفترباز، بچه گربه‌ای که چشمانش باز نشده بود، اسب چوبی، آتما، سگ من، توپ لاستیکی، دوست، پریزاد و پریماهپری‌ماه
 
=== داستان‌های کوتاه ===
* عمر کشون
* عمرکشون
* قفس
 
خط ۸۲:
 
=== فیلم تنگسیر ===
در سال ۱۳۵۲ [[امیر نادری]] فیلم ''تنگسیر'' را برگرفته از رمان ''[[تنگسیر (رمان)|تنگسیر]]'' با بازی [[بهروز وثوقی]] در نقش زائرمحمدزائر محمد ساخته‌است.
 
== در نگاه دیگران ==