جفت‌سم‌سانان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
شد، برچسب حق تکثیر، برچسب منبع برچسب‌ها: جایگزین شد برگردانده‌شده وظیفه تازه‌وارد |
جز ویرایش Tehrangoldenadobe (بحث) به آخرین تغییری که Hamid.Moghadam انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
||
خط ۱:
{{بروزرسانی}}
{{ویکی‌سازی}}
{{تمیزکاری}}
{{Taxobox
| color = pink
| name = جفت‌سم‌سانان
| fossil_range = [[ائوسن]] آغازین - امروزه
| image = <imagemap>
File:The Artiodactyla.jpg|300px
rect 0 0 640 1080 [[Giraffe]]
rect 640 0 1280 540 [[American bison]]
rect 640 1200 1280 540 [[Red deer]]
rect 1920 1080 1280 720 [[Killer whale]]
rect 1920 360 1280 720 [[Wild boar]]
rect 1920 0 1280 720 [[Dromedary]]
</imagemap>
| image_alt = Separate pictures of a giraffe, American bison, red deer, killer whale, wild boar, and camelfoot.jpg
| regnum = [[جانوران]]
| phylum = [[طنابداران]]
| classis = [[پستانداران]]
| infraclassis = [[جفت‌داران]]
| superordo = [[لوراسیاددان]]
| ordo = '''جفت‌سم‌سانان'''
| ordo_authority = [[ریجارد آون|آون]]، ۱۸۴۸
| subdivision_ranks = [[زیرراسته]]
| subdivision =
[[شاخ‌چنگالیان]]{{سخ}}[[گاوسانان]]{{سخ}}[[شترسانان]]{{سخ}}[[گوزنان]]{{سخ}}[[زرافگان]]{{سخ}}[[آب‌اسبان]] (Hippopotamidae){{سخ}}[[آهوی ختن|مُشک‌داران]]{{سخ}}[[خوکان]]{{سخ}}[[گراز بدبو]]{{سخ}}[[موش‌گوزنان]]{{سخ}}[[Leptochoeridae]] [[منقرض|†]]{{سخ}}[[Dichobunidae]] †{{سخ}}[[Cebochoeridae]] †{{سخ}}[[کامل‌دندانان]] †{{سخ}}[[بی‌سلاح‌ددان]] †{{سخ}}[[زغال‌ددان]] †{{سخ}}[[Cainotheriidae]] †{{سخ}}[[Agriochoeridae]] †{{سخ}}[[نشخوارخوکان]] †{{سخ}}[[Leptomerycidae]] †{{سخ}}[[پیشین‌شاخان]] †{{سخ}}[[Xiphodontidae]] †{{سخ}}[[Amphimerycidae]] †{{سخ}}[[Helohyidae]] †{{سخ}}[[Gelocidae]] †{{سخ}}[[دیرین‌جوندگان]] †{{سخ}}[[رائوایان]] †{{سخ}}[[Choeropotamidae]] †{{سخ}}[[Sanitheriidae]] †{{سخ}}[[نردبان‌شاخان]] †
}}
'''جُفت‌سُم‌سانان''' یا '''(Artiodactyla)''' [[راسته (زیست‌شناسی)|راسته‌ای]] از حیوانات [[پستاندار]] هستند. تاکنون حدود ۲۷۰ گونهٔ خشکی زی از جانوران این راسته شناسایی شده‌اند. همچنین تعدادی از گونه‌های آبزی مانند [[دلفین]]ها و [[نهنگ]]ها نیز متعلق به همین راسته هستند. دلیل این موضوع این است که منشأ تکاملی یا به عبارتی اجداد دلفین‌ها و وال‌ها مربوط به همین راسته بوده‌اند.
تعداد زیادی از جانوران این راسته دارای اهمیت علمی، اقتصادی و فرهنگی برای انسان هستند. نمونه‌هایی از جانوران جُفت‌سُم‌سان عبارت اند از [[گاو]]، [[گوسفند]]، [[بز]]، [[اسب آبی]]، [[زرافه]]، [[آهو]]، [[گوزن]]، [[شتر]]، [[خوک]]، [[لاما]] و [[گراز]]
== مشخصات عمومی ==
در اکثر آنها دست و پا هر یک دارای دو انگشت مساوی است. ناخن‌ها به صورت [[سم (جانوران)|سم]] درآمده‌است. اکثر گونه‌های این راسته (در ایران به استثنای خانواده گراز) شاخ‌های بلندی دارند یا آثاری از آن بر روی جمجمه به چشم می‌خورد.
دندان‌های آسیا و پیش‌آسیای جفت‌سم‌سانان برای جویدن و نرم کردن مواد گیاهی مناسب‌اند. در فک بالای اکثر گونه‌های این راسته. دندان پیشین و نیش دیده نمی‌شود و به جای آنها لایه غضروفی شکلی وجود دارد که برای گرفتن و کندن علوفه استفاده می‌شود.
{{پاک‌کن}}
== طبقه‌بندی ==
جفت‌سمان
|-- گرازان
| |-- ناشناخته.
| | |-- آب‌اسبان
| | `-? آب‌بازان
| `-- گرازواران
`-- هلال‌دندانان{{نشان|۱}}
|-- پینه‌پایان{{نشان|۲}}
`-- نشخوارکنندگان
|-- موش‌گوزنان
`-- نشخوارکنندگان شاخ‌دار{{نشان|۳}}
|-- زرافگان
`-- ناشناخته.
|-- گوزن‌واران{{نشان|۴}}
| |-- مُشک‌داران
| `-- ناشناخته.
| |-- شاخ‌چنگالیان
| `-- گوزنان
`-- گاوسانان
== جستارهای وابسته ==
[[فردسمان]]
== منابع ==
{{پانویس}}
ویکی‌پدیای انگلیسی.
== پانویس ==
* ۱-{{پاورقی|1}}Selenodontia
* ۲-{{پاورقی|2}}Tylopoda
* ۳-{{پاورقی|3}}Pecora
* ۴-{{پاورقی|4}}Cervoidea
{{پستانداران}}
{{ویکی‌انبار-رده|Artiodactyla}}
{{زیست-خرد}}
[[رده:جانداران پدیدآمده در ایپرزین و هنوز منقرض‌نشده]]
[[رده:جفت‌سمان|جفت‌سمان]]
| |||