فهیمه اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌نشده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
نجات ۶ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0.8 |
||
خط ۲:
'''فهیمه اکبر''' با نام پیشین '''فهیمه یمین اسفندیاری''' (۱۲۹۶ – ۱۳۸۸) خواننده و نویسندهٔ گیلان‌شناس و فعال اجتماعی بود.
فهیمه اکبر اصالتاً [[مردم مازندرانی|مازندرانی]] بود و در آذرماه سال ۱۲۹۶ در [[تهران]] به دنیا آمد.<ref name=DIV/><ref name=ZAN/> پدرش، [[اسدالله یمین اسفندیاری|یمین‌الممالک]]، سرکنسول ایران در [[باکو]] بود و فهیمه دوران کودکیش را تا دوازده سالگی در آنجا گذراند و استعداد موسیقی‌اش را معلم او در باکو کشف کرد.<ref name=TZ>{{یادکرد وب| نشانی=https://www.tribunezamaneh.com/archives/246813| ناشر= تریبون زمانه| عنوان = همنشین بهار: فهیمه اکبر و ترانه زیبای نوشو نوشو| تاریخ = ۷ آذر ۱۳۹۹}}</ref> او در پنج سالی که در [[شوروی]] بود، موسیقی را آغاز کرد. پس از بازگشت به ایران، مدتی شاگرد [[مرتضی خان محجوبی]] بود.<ref name=DIV/><ref name=DW/> فهیمه نوجوان پس از آمدن به ایران همچنین در مدرسه فرانسوی تحصیل را ادامه می‌داد.<ref name=TZ/> او به چند زبان آواز می‌خواند و سبک خواندنش همچون موسیقی روز غرب و [[شانسون|شانسان‌های]] اروپایی بود.<ref name=Metro>{{یادکرد وب| نشانی= https://metronom.co/shab-bood/
در سال ۱۳۱۷ شمسی پس از ازدواج با [[محسن اکبر]]، به [[گیلان]] کوچید و طی بیست سال کوشش به پژوهش در آواها و آداب محلی گیلان پرداخت و تحقیقاتش منجر به آفرینش کتاب [[آشپزی گیلان|طباخی گیلان]]، شامل دستور پخت انواع غذاهای محلی گیلان، شد.<ref name=DIV/><ref name=DW/> این کتاب که ۱۳۳۸ منتشر شد، نخستین کتابی است که در آن به آشپزی بومی گیلان پرداخته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://farhangeilia.com/index.php?c=فهیمه%20اکبر|
فهیمه اکبر در بسیاری از انجمن‌ها و سازمان‌های خیریه و مجامع زنان عضویت داشت و مسئول کمیسیون هنری جمعیت راه نو بود. در کتاب بیمارستان‌های رشت آمده که در تاریخ ۲ تیرماه ۱۳۲۰، او به عنوان عضو و بازرس منصوب از سوی اولین هیئت مدیرهٔ بنگاه حمایت مادران و نوزادان رشت (زایشگاه) به عضویت این بنگاه درآمده. همچنین در جلد دوم کتاب پیشگامان فرهنگ گیلان، نوشتهٔ ابراهیم مروجی، عکسی از خانم اکبر وجود دارد که همراه همسر خود، در میان کاروان استقبال‌کنندگان [[محمود نامجوی]] در شهر [[لنگرود]] دیده می‌شود. او در سال ۱۳۳۵ نخستین غرفهٔ گیلان را در جشنواره‌های فرهنگی و هنری تهران افتتاح کرد. فهیمه اکبر به زبان‌های [[زبان روسی|روسی]]، [[زبان آلمانی|آلمانی]]، [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] نیز صحبت می‌کرد و به این زبان‌ها ترانه‌هایی خواند. در سال‌های پایانی دههٔ ۱۳۳۰ مجموعه‌ای از ترانه‌های جهانگیرخان سرتیپ‌پور در مجموعه‌ای با نام «اوخان» گردآوری و منتشر کرد و خود نیز شخصاً تعدادی از ترانه‌های آن را مانند ''نُشو نُشو''، ''جمعه‌بازار''، ''گیلان‌جان''، ''آفتاب خیزان''، ''بخفته دیل''، ''دریاکناران'' و … اجرا کرد. فهیمه اکبر در مقدمهٔ این کتاب نوشته بود: «سه سال پیش بر حسب پیشنهاد اینجانب به جمعی، تصمیم گرفته شد از طرز زندگی و هنرها و صنایع مردم هر استان به تدریج نمایشگاهی در تهران تشکیل شود تا بدین وسیله، آنهایی که استطاعت یا فرصت شان اجازهٔ مسافرت‌های طولانی را نمی‌دهد، در مرکز تا حدی از این آشنائی برخوردار گردند. اهل علم، فرصت مطالعهٔ بیشتری داشته باشند، هنرمندان دسترنج‌ها و ذوق‌های خود را به چشم‌ها و گوش‌های مشتاق برسانند و خود تشویق گردند. این پیشنهاد با استقبال شایان مورد تصویب قرار گرفت.»<ref name=ZAN/>
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]]، خانواده اکبر به [[ایالات متحده آمریکا]] مهاجرت کردند. وی پس از استقرار در شهر [[واشینگتن، دی.سی.|واشینگتن]] نیز در یک مرکز داوطلبانه اجتماعی حضور داشت. همسر او، محسن اکبر، پس از قریب شصت سال زندگی مشترک، در سال ۱۹۹۸ درگذشت.<ref name=WP/> خود فهیمه اکبر هم در شهریور سال ۱۳۸۸، در آمریکا و پس از یک دوره بیماری درگذشت.<ref name=DW>{{یادکرد وب| نشانی = https://www.dw.com/fa-ir/آواهای-کمشنیده-از-دیروز-تا-امروز-فهیمه-اکبر/av-55892889| عنوان = آواهای کمشنیده از دیروز تا امروز • فهیمه اکبر| ناشر = [[دویچه‌وله فارسی]]| تاریخ = 10 دسامبر 2020| نویسنده = میترا خلعتبری و اسکندر آبادی| بازبینی = 28 ژانویه 2021| archive-date = 13 ژانویه 2021| archive-url = https://web.archive.org/web/20210113003318/https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%85%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%81%D9%87%DB%8C%D9%85%D9%87-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1/av-55892889}}</ref> در آگهی فوت او در ''[[واشینگتن پست]]'' گفته شده، فهیمه اکبر روز ۳ سپتامبر ۲۰۰۹، در سن ۹۱ سالگی و به علت عارضه نارسایی قلبی، در خانه‌اش در محلهٔ چوی چیس درگذشت. از بازماندگانش، فتح‌الله اکبر در همان محله چوی چیس ماند، گیلان توکو کورن ساکن [[آرلینگتون]] شده و گلی کاشانی در [[بتزدا]] زندگی می‌کند. او همچنان در زمان درگذشت، سه نوه و سه نتیجه داشت.<ref name=WP>{{یادکرد خبر| عنوان= Fahime Akbar Iranian Folklorist
خوانندگانی همچون [[احمد عاشورپور|عاشورپور]]، [[محمد نوری]]، [[پوران (خواننده)|پوران]]، [[منیر وکیلی]]، [[فریدون فرخزاد]]، [[پری زنگنه]] و [[مینو جوان]]، شماری از آثار فهیمه اکبر را بازخوانی کردند.<ref name=TZ/><ref name=Metro/>
| |||