جمهوری پارلمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏لید: مجلس‌محوری (پارلمانتاریسم) مقالهٔ جدا دارد
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
خط ۴:
|#66bb66|جمهوری با [[رئیس قوهٔ مجریهٔ وابسته به مجلس]]
|#f0e847|[[نظام نیمه‌ریاستی|جمهوری نیمه‌ریاستی]]
|#ff9a33|[[جمهوری مجلس‌محورمجلسی]]
|#e75353|[[پادشاهی مشروطه|پادشاهی مشروطهٔ]] [[مجلس‌محورینظام مجلسی|مجلس‌محورمجلسی]] با پادشاه تشریفاتی
|#ee1af9|[[پادشاهی مشروطه|پادشاهی مشروطهٔ]] [[مجلس‌محورینظام مجلسی|مجلس‌محورمجلسی]] با دخالت پادشاه (اغلب مجلس تشریفاتی)
|#801a80|[[پادشاهی مطلقه]]
|#aa6f33|[[نظام تک‌حزبی|جمهوری تک‌حزبی]]
خط ۱۲:
|#b9b9b9|هیچ‌کدام
|notes=این نمودار بر پایهٔ قانون کشورها است نه واقعیت، برای همین برخی کشورها که جمهوری‌های چندحزبی مطرح شده‌است معمولاً حکومت‌هایی خودکامه و اقتدارگرا مطرح می‌شود.}}]]
'''جمهوری پارلمانی''' یا '''جمهوری مجلسی''' نوعی از حکومتِ [[جمهوری]] است که در آن [[حکومت]] با [[نظام پارلمانی]] (مجلس‌محوریمجلسی) اداره می‌شود البته [[رئیس حکومت]] در این نظام از طرف [[پارلمان]] انتخاب می‌شود و پارلمان قادر است کنترل زیادی را بر کابینه از طریق رای اعتماد و استیضاح و سؤال از وزیران اعمال کند، پارلمان مهمترین منبع قدرت در این حکومت محسوب می‌شود. این به این معناست که بین [[قوهٔ مجریه]] و [[قوهٔ مقننه]] جدایی مشخصی وجود ندارد و [[تفکیک قوا]] انجام نشده‌است.
 
انواع متفاوتی از جمهوری‌های پارلمانی در دنیا وجود دارد که در بیشتر آن‌ها دو مقام متفاوت سمت [[رئیس کشور]] و [[رئیس حکومت]] را بر عهده گرفته‌اند. رئیس حکومت که در جمهوری مجلس‌محورمجلسی معمولاً [[نخست‌وزیر]] یا صدراعظم نامیده می‌شود ریاست قوهٔ مجریه را بر عهده دارد و قدرت اصلی اجرایی کشور در اختیار اوست. اما رئیس کشور یا [[رئیس‌جمهور]] مقامی تشریفاتی یا دارای اختیاراتی محدود محسوب می‌شود که جایگاه آن با پادشاه در نظام‌های پادشاهی مشروطه قابل مقایسه است؛ ولی در جمهوری‌های ریاستی و نیمه‌ریاستی اغلب [[رئیس جمهور]] هم ریاست کشور و هم ریاست حکومت را بر عهده دارد و از اختیارت وسیع اجرایی برخوردار است.
 
[[پرونده:Form of government parliamentary.png|بندانگشتی|چپ|200px|جمهوری‌های پارلمانی در نقشه جهان با رنگ نارنجی نمایش داده شده‌اند و کشورهای [[پادشاهی مشروطه]] با رنگ قرمز دیده می‌شوند. رنگ سبز شامل جمهوری‌های پارلمانی می‌شود که ریاست حکومت و ریاست دولت در اختیار رئیس جمهور است.]]