فرگشت: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== واژه‌شناسی ==

 

این در حالیست که واژهٔ «evolution» به‌معنای «برآمدن» و «تحوّل» است و اشاره به وجود آمدن چیزی از چیز دیگر دارد، مثل وجود آمدن بخار از آب.

لذا '''فرگشت''' هم‌تراز مناسب‌تری برای Evolution است.<ref>[http://zamaaneh.com/science/2009/12/post_80.html رادیو زمانه | دانش و فناوری | چرا تکامل برابر درستی برای Evolution نیست؟<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>

 

 

در منابع و رسانه‌های فارسی‌زبان به‌جای «تکامل» یا «فرگشت» از واژه‌هایی همچون «ترقی‌کردن» و «ارتقاء یافتن» نیز استفاده شده‌است، در بعضی برنامه‌های علمی پخش‌شده توسط [[صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران]] از عبارت «سازگاری و تغییر» نیز استفاده شده‌است.<ref>{{یادکرد وب

[[جان ری]] اصطلاح ''گونه'' را که آن زمان متروک شده بود، برای اطلاق به انواع ثابت جانوری و گیاهی به‌کار برد؛ اما برخلاف ارسطو، او اکیداً هر نوع از موجودات زنده را به عنوان یک گونه، معرفی کرد. ری پیشنهاد کرد که هر گونه را می‌توان به مدد ویژگی‌هایی شناخت که در هر نسل، هنوز باقی هستند و خود را حفظ می‌کنند. این گونه‌ها توسط [[خدا]] طراحی شده بودند؛ اما تفاوت‌هایی نشان می‌دادند که بر اثر شرایط محلی پدیدار شده بود. در طبقه‌بندی زیستی جانداران توسط [[کارل لینه]] که در ۱۷۳۵ معرفی شد نیز؛ گونه‌ها ثابت بر اساس طرح الهی در نظر گرفته شدند.

 

 

نخستین طرح تکاملی پخته، نظریهٔ «ترانس‌موتاسیون» یا «استحاله ماهوی» [[ژان باپتیست لامارک|ژان لامارک]] بود که به سال ۱۸۰۹ در کتاب [[فلسفه جانورشناسی]] منتشر شد. لامارک تجسم کرده بود که همچنانکه نسل خودانگیخته به تولید اشکال سادهٔ حیات ادامه می‌دهد؛ پیچیدگی بیش‌تر در دودمان‌های موازی با یک تمایل پیش‌روندهٔ موروثی توسعه می‌یابد. به‌طوری‌که تغییرات موروثی بر اثر استفاده یا عدم استفادهٔ والدین، دودمان‌ها را به سازش بیش‌تر با محیط می‌کشاند.<ref name="Margulis91"/><ref name="Gould02">{{Cite book|last= Gould|first=S.J. |authorlink=Stephen Jay Gould |title=[[The Structure of Evolutionary Theory]] |publisher=Belknap Press ([[انتشارات دانشگاه هاروارد|Harvard University Press]]) |location=Cambridge |year=۲۰۰۲ |isbn=۰-۶۷۴-۰۰۶۱۳-۵}}</ref> این فرایند پیشنهادی، بعدها لامارکیسم خوانده شد.<ref name="Margulis91">{{cite book | last1=Margulis | first1=L. | last2=Fester | first1=R. | title=Symbiosis as a source of evolutionary innovation: Speciation and morphogenesis | publisher=The MIT Press | year=۱۹۹۱ | page=۴۷۰ | isbn=۰۲۶۲۱۳۲۶۹۹ | url=http://books.google.ca/books?id=3sKzeiHUIUQC&pg=PA162&dq=inauthor:%22Lynn+Margulis%22+lamarck#v=onepage&q=inauthor:%22Lynn%20Margulis%22%20lamarck&f=false}}</ref><ref name= ImaginaryLamarck>{{Cite book |last =Ghiselin|first = Michael T.|authorlink=Michael Ghiselin|publication-date = September/October ۱۹۹۴| contribution =Nonsense in schoolbooks: 'The Imaginary Lamarck'|contribution-url =http://www.textbookleague.org/54marck.htm| title =The Textbook Letter|publisher =The Textbook League|url =http://www.textbookleague.org/|accessdate=۲۰۰۸-۰۱-۲۳}}</ref><ref>{{cite book |last = Magner |first = Lois N. |title = A History of the Life Sciences |edition = Third |publisher = [[Marcel Dekker]], [[انتشارات سی‌آرسی]] |year = ۲۰۰۲ |isbn = ۹۷۸-۰-۲۰۳-۹۱۱۰۰-۶ |url = http://books.google.com/?id=YKJ6gVYbrGwC&printsec=frontcover#v=onepage&q}}</ref><ref name="Jablonka07">{{cite journal | last1=Jablonka | first1=E. | last2=Lamb | first2=M. J. | year=۲۰۰۷ | title=Précis of evolution in four dimensions | journal=Behavioural and Brain Sciences | volume=۳۰ | pages=۳۵۳–۳۹۲ | doi=10.1017/S0140525X07002221 | url=http://journals.cambridge.org/download.php?file=/BBS/BBS30_04/S0140525X07002361a.pdf&code=eb63ecba4b606e8e388169c5ae3c5095}}</ref> اردوگاه طبیعت‌گرایان این آراء را به علت فقدان شواهد تجربی، محکوم می‌کردند. [[ژرژ کوویه|کوویه]] تأکید کرد که گونه‌ها غیرمرتبط و ثابت هستند؛ و شباهت‌های آن‌ها نشانگر طرح الهی و بر اساس نیازهای عملکردی آن‌هاست.

 

[[پرونده:Charles Darwin aged 51.jpg|چپ|220px|بندانگشتی|در ۱۸۴۲، [[چارلز داروین]] نسخه اولیه از کتابی را که سپس [[خاستگاه گونه‌ها]] نام گرفت؛ نوشته بود.<ref name="Darwin09">{{cite book |last1 = Darwin |first1 = F. |3 = The foundations of the origin of species, a sketch written in 1942 by Charles Darwin |year = ۱۹۰۹ |publisher = Cambridge University Press |page = ۵۳ |url = http://darwin-online.org.uk/pdf/1909_Foundations_F1555.pdf |title = نسخه آرشیو شده |accessdate = ۲۴ مارس ۲۰۱۲ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20120516200017/http://darwin-online.org.uk/pdf/1909_Foundations_F1555.pdf |archivedate = ۱۶ مه ۲۰۱۲ |dead-url = yes}}</ref>]]

 

فرضیهٔ تکاملی چارلز داروین، نقطهٔ عطفی در مسئلهٔ ثبوت یا تکامل انواع به‌شمار می‌رود. داروین متأثر از نظرات [[توماس مالتوس]] در رسالهٔ [[اصل جمعیت]]؛ به این نتیجه رسید که [[رشد جمعیت]] به آسانی می‌تواند به «تنازع بقا» منجر شود؛ و در این رقابت زاده‌های با مطلوبیت بیش‌تر، بر دیگران برتری خواهند داشت. محدودیت منابع باعث می‌شود تا در هر نسل بسیاری از زاده‌ها پیش از رسیدن به سن تولیدمثل تلف شوند. این ایده می‌توانست گوناگونی جانوران و گیاهان را، در عین اشتقاق از اجداد مشترک توضیح دهد؛ و در عین حال این شرح تنها با استفاده از قوانین طبیعی که برای همهٔ اشیاء یکسان بودند، فراهم می‌شد.<ref name="Sober09">{{cite journal | last1=Sober | first1=E. | year=۲۰۰۹ | title=Did Darwin write the origin backwards? | journal=Proceedings of the National Academy of Sciences | volume=۱۰۶ | issue=S1 | pages=۱۰۰۴۸–۱۰۰۵۵ | doi=10.1073/pnas.0901109106 | url=http://www.pnas.org/content/106/suppl.1/10048.full.pdf+html|bibcode = 2009PNAS..۱۰۶۱۰۰۴۸S}}</ref><ref>Mayr, Ernst (2001) ''What evolution is''. Weidenfeld & Nicolson, London. p۱۶۵</ref><ref>{{cite book |author=Bowler, Peter J. |title=Evolution: the history of an idea |publisher=University of California Press |location=Berkeley |year=۲۰۰۳ |pages=۱۴۵–۱۴۶ |isbn=۰-۵۲۰-۲۳۶۹۳-۹ |oclc= |doi=}} page 147"</ref><ref>{{cite journal |doi=10.1086/282646 |author=Sokal RR, Crovello TJ |title=The biological species concept: A critical evaluation |journal=The American Naturalist |volume=۱۰۴ |issue=۹۳۶ |pages=۱۲۷–۱۵۳ |year=۱۹۷۰ |pmid= |url=http://hymenoptera.tamu.edu/courses/ento601/pdf/Sokal_Crovello_1970.pdf |format=PDF |jstor=۲۴۵۹۱۹۱ |access-date=۲۳ مارس ۲۰۱۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110715111243/http://hymenoptera.tamu.edu/courses/ento601/pdf/Sokal_Crovello_1970.pdf |archive-date=۱۵ ژوئیه ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref>

 

سازوکارهای دقیق وراثت، و منشأ خصائص جدید همچنان معما باقی‌ماندند. برای حل این معما، داروین تئوری [[پان‌ژنز]] را مطرح کرد.<ref name="Liu09">{{cite journal | last1=Liu | first1=Y. S. | last2=Zhou | first2=X. M. | last3=Zhi | first3=M. X. | last4=Li | first4=X. J. | last5=Wan | first5=Q. L. | title=Darwin's contributions to genetics | journal=J Appl Genet | volume=۵۰ | issue=۳ | pages=۱۷۷–۱۸۴ | year=۲۰۰۹ | url=http://jay.up.poznan.pl/JAG/pdfy/2009_Volume_50/2009_Volume_50_3-177-184.pdf | archiveurl=https://web.archive.org/web/20120330163705/http://jay.up.poznan.pl/JAG/pdfy/2009_Volume_50/2009_Volume_50_3-177-184.pdf | archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۲ | access-date=۲۳ مارس ۲۰۱۲ | dead-url=yes}}</ref> در ۱۸۶۵، [[گرگور مندل]] گزارش کرد که ویژگی‌های فنوتیپی با یک الگوی پیش‌بینی‌پذیر ناشی از تفکیک و جورشدن مستقل تعدادی از عناصر به ارث می‌رسند. (این عناصر بعدها [[ژن]] خوانده شدند) قوانین وراثت مندلی در نهایت تئوری پان‌ژنز داروین را رد کرد.<ref name="Weiling">{{cite journal |author=Weiling F |title=Historical study: Johann Gregor Mendel ۱۸۲۲–۱۸۸۴ |journal=Am. J. Med. Genet. |volume=۴۰ |issue=۱ |pages=1–۲۵; discussion ۲۶ |year=۱۹۹۱ |pmid=۱۸۸۷۸۳۵ |doi=10.1002/ajmg.1320400103 |ref=harv}}</ref> [[آگوست وایزمن]] تمایز مهمی میان سلول‌های ژرمینال (اسپرم و تخمک) و سوماتیک (پیکری) بدن قائل شد؛ و مشخص ساخت که وراثت تنها از طریق خط ژرمینال عمل می‌کند.

 

 

در آغاز قرن بیستم، پیشگامان [[ژنتیک جمعیت]] چون [[جان هالدین]]، [[سؤال رایت]] و [[رونالد فیشر]] مبنایی مستحکم و محاسباتی برای تکامل فراهم ساختند؛ و تضاد ظاهری میان نظریهٔ داروین، جهش‌های ژنتیکی و وراثت مندلی از میان رفت.<ref>Quammen, D. (۲۰۰۶). [http://www.nytimes.com/2006/08/27/books/review/Desmond.t.html?n=Top/Reference/Times%20Topics/People/D/Darwin,%20Charles%20Robert ''The reluctant Mr. Darwin: An intimate portrait of Charles Darwin and the making of his theory of evolution. ''] New York, NY: W.W. Norton & Company.</ref>

گرچه در کشوری مانند فرانسه پذیرش نظریه فرگشت تا سال ۱۹۵۰ به تأخیر افتاد ولی محققی مانند [[فرانک سالووی]] دلیل این تأخیر را وجود بالای نخست‌زادگان طی آن دوران در جامعه علمی فرانسه و تمایل آن‌ها به مخالفت با انقلاب‌های علمی دگراندیشانه نسبت می‌دهد و نه به ضعف در شواهد تأییدکننده نظریهٔ فرگشت.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = سالووی| نام = فرانک | پیوند نویسنده = فرانک سالووی| عنوان = دگراندیشان شورشی | ترجمه = حسینعلی مقیمی| جلد =1 | سال = 1386| ناشر = نشر دایره |مکان = تهران | شابک = 9789646839731| صفحه =79}}</ref>

 

 

== توجیه ژنتیکی فرگشت ==