ویکی‌پدیا:قواعد نامگذاری (هواگردها)
 | این صفحه به مستندسازی یکی از قواعد نامگذاری ویکی‌پدیای فارسی می‌پردازد. این یک استانداردِ عموماً پذیرفته‌شده است که ویرایشگران باید تلاش کنند آن را رعایت کنند؛ با این حال، در به‌کارگیری آن، عقل سلیم و استثناهای نادر را نیز در نظر بگیرید. هرگونه ویرایش عمده‌ای در این صفحه باید بازتاب‌دهندهٔ اجماع باشد. اگر شک دارید، نخست در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. |
| رهنمودهای ویکی‌پدیا | |||
|---|---|---|---|
| رفتاری | |||
| محتوایی | |||
| ویرایشی | |||
|
|||
| شیوه‌نامه | |||
| حذف | |||
برای نامگذاری از رایج‌ترین و غیر‌مبهم‌ترین نام استفاده کنید. نام مقاله باید بیشترین شانس را داشته باشد تا به عنوان لینک مستقیم در سایر مقالات به کار رود. نامهای فرعی دیگر باید در ابتدا یا خطوط اول مقاله نوشته شوند.
تمام نامهای جایگزین دیگر باید به مقاله اصلی تغییر مسیر داده شوند.
هواپیماها و هلیکوپترهای شوروی/روسیه ویرایش
در زبان روسی از مخفف ویژه‌ای برای نامیدن هواپیماها استفاده می‌شود که معمولا از دو حرف اول نام یا از ترکیبی از حروف نام مرکب شرکت سازنده تشکیل شده و برای همه هواپیماهای تولید شده توسط یک شرکت یکسان است. نمونه‌های این مخفف‌ها عبارتند از: سُو (Су) برای سوخو، ایل (Ил) برای ایلیوشین، تُو (Ту) برای تُوپولِف، میگ (МиГ) برای میگ (میکویان گورویچ) و کا (Ка) برای کاموف. توجه داشته باشید که این مخفف‌ها به الفبای سیریلیک نوشته‌شده‌اند. در روسی، برای نامیدن هر هواپیما، از ترکیب «مخفف نام + شماره مدل» استفاده می‌شود، مانند سو-۲۷ برای سوخو-۲۷، و تو-۱۴۴ برای توپولف-۱۴۴.
در زبان فارسی، استفاده از نام اصلی شرکت سازنده برای نامیدن برخی از هواپیماها جا افتاده و معمول است، مانند «سوخو-۲۷» یا «توپولف-۱۴۴». در مورد هواپیماهای میگ، نام مخفف و نام شرکت یکسان است و تنها یکبار به کار برده می‌شود، مانند «میگ-۲۵».
در مقالات فارسی ویکی‌پدیا، نام مقاله بر اساس «نام مصطلح فارسی» اننتخاب می‌شود. نام اصلی یا نام مخفف (هر کدام که مصطلح‌تر است) با یک خط تیره از شمارهٔ مدل جدا می‌شود، مانند «میگ-۲۳». نامگذاری‌های ناتو در تیتر مقالات جایی ندارند، ولی در صورت مصطلح بودن باید یک صفحه تغییر مسیر به مقاله اصلی با آن نام مصطلح ایجاد شود، و در متن مقاله نیز ذکر شود.
لیست زیر شامل نمونه‌هایی از «تیتر صحیح» برای مقالات هواپیماها و هلیکوپترهای شوروی/روسی است که می‌توانند به عنوان راهنما و الگو استفاده گردند:
- استفاده از نام اصلی شرکت سازنده
- سوخو-۲۷
- میگ-۲۳
- توپولف-۱۵۴
- ایلیوشین-۹۶
- آنتونوف-۲۲۵
- برییف-۱۲
- میاسیشف-۵۰
- میل-۲۴
- کاموف-۵۰
- استفاده از مخفف نام شرکت سازنده
- یاک-۴۰
حالت‌های استثنایی ویرایش
در برخی موارد، شرکت‌های سازنده هواپیما از نام یا مخفف دیگری بجز مخفف اصلی برای نامیدن برخی هواپیماها استفاده می‌کنند. این حالت معمولا نشانگر قرار داشتن محصول مورد نظر در خانواده‌ای جداگانه از دیگر هواپیماها است. نمونه‌هایی از این استثنا عبارتند از:
- سوخو سوپرجت-۱۰۰
- برییف ار-۱
- برییف آ-۴۰
اشتباهات رایج ویرایش
در برگرداندن نام هواپیماها و هلیکوپترهای روسی به فارسی، دو اشتباه رایج وجود دارد:
- برگردان از منبع انگلیسی: نوشتن «اس‌یو-۲۷» بجای «سو-۲۷» یا «ایلیوشین آی‌ال-۹۶» به جای «ایلیوشین ایل-۹۶»
- اشتباهات رایج تلفظی و نوشتاری، مانند «توپولوف» بجای «توپولِف» یا «میاسیشوف» به جای «میاسیشِف».
در فارسی، معمولا نامهایی که در روسی با صدای «اُف» (به روسی: ов) پایان می‌یابند، بصورت پسوند ــوف نوشته می‌شوند، مانند آنتونوف یا کاموف. نامهایی که با صدای «اِف» (به روسی: ев) پایان می‌یابند، تنها با یک ف ساده نوشته می‌شوند، مانند توپولِف یا میاسیشِف.
در ویکی‌پدیای فارسی، نامها باید با املای صحیح نگاشته شوند و چنانچه تلفظ و املای غلط آن در فارسی متداول باشد، صفحه‌ای برای آن ایجاد می‌شود که صرفا تغییر مسیر به نام صحیح خواهد بود. همچنین در متن نوشتار، املای اشتباه در جملات اول یا دوم یا بصورت پاورقی به عنوان غلط مصطلح ذکر می‌گردد. همچنین، بجاست که صفحه تغییر مسیر در ردهٔ [[رده:تلفظ‌های اشتباه رایج در فارسی]] قرار گیرد.
برای مثال:
«توپولِف (به روسی: Туполев) یک شرکت روسی است که در صنایع هوافضایی و دفاعی فعالیت دارد. نام این شرکت در فارسی گاهی به اشتباه بصورت توپولوف نوشته می‌شود. این شرکت در سال ۱۹۲۲ توسط آندره توپولف بنیان گذارده شد.»
هواپیماهای آمریکایی ویرایش
از نام کارخانه + کد و شماره کامل هواپیما استفاده می‌شود. در خط اول مقاله باید نام هواپیما نیز با حروف پر رنگ آورده شود. در مقالات انگلیسی به علت اینکه اسم هواپیما معمولا کلمه‌ای انگلیسی است اسم هواپیما نیز آورده می‌شود اما در اینجا در عنوان مقاله اسم نباید آورده شود ولی در خط اول مقاله باید تمامی اسامی رسمی و مشهور هواپیما آورده شود.
- گرومن اف-۱۴
- مک‌دانل داگلاس اف-۱۸
- نورثروپ وای‌اف-۱۷
هواپیماهای بریتانیایی ویرایش
نامگذاری هواپیماهای بریتانیایی در فارسی به نامگذاری آنها در انگلیسی نزدیک است و استثنا در آن کم دیده می‌شود. در نامگذاری این هواپیماها، نخست نام یا مخفف نام شرکت سازنده ذکر می‌گردد. پس از آن، یا شماره مدل یا نام مدل ذکر می‌شود. اگر پس از آن شمارهٔ مدل آورده شود، شماره با یک خط تیره از نام سازنده جدا می‌شود (مانند آورو-۵۰۴)، و اگر نام مدل آورده شود، دو نام بدون خط تیره پشت سر هم قرار می‌گیرند (مانند آورو ویکتور).
مثال:
- نام شرکت سازنده + شماره مدل
- آورو-۵۰۴ (برای Avro-504)
- مخفف نام شرکت سازنده + شماره مدل
- بی‌ای‌ئی-۱۴۶ (برای BAe-146)
- نام شرکت سازنده + نام مدل
- سوپرمرین اسپیتفایر (برای Supermarine Spitfire)
- آورو والکن (برای Avro Vulcan)
سایر هواپیماها ویرایش
نام کارخانه و مخفف کد هواپیما استفاده می‌شود:
- میتسوبیشی کی-۲۱
- کاوازاکی کی-۱۰
در صورتیکه بخشی از کد نام کارخانه باشد در کد تکرار نمی‌شود:
- هنکل-۱۱۲
- مسراشمیت ب‌اف ۱۰۹
هواپیماهای ایرانی ویرایش
بر اساس عملکرد هواپیما و نام هواپیما:
- جت آموزشی شفق یا هواپیمای شفق
- جنگنده آذرخش
- جنگنده صاعقه
موارد خاص ویرایش
گاهی هواپیمایی دستاورد خاصی یا نوآوری جدیدی در صنعت هوایی است و به این دلیل نام هواپیما مشهوریت خاصی می‌یابد در این موارد از نام مشهور به تنهایی استفاده می‌شود. مثلا در مورد کنکورد و میتسوبیشی زیرو این قانون به کار رفته است.