ویکی‌پدیا:ویکی‌داده

ویکی‌داده یک پایگاه دانش آزاد است که به طور یکسان توسط انسان و ربات ویرایش می‌شود و همه می‌توانند آن را ویرایش کنند. از نظر اطلاعات، این پایگاه همچون ویکی‌انبار برای پرونده‌های رسانه‌ای است: مرکزی برای دسترسی و مدیریت زیرساخت‌های اطلاعاتی، همچون پیوندهای میان‌ویکی و اطلاعات آماری است. ویکی‌داده شامل داده‌ها در همهٔ زبان‌ها برای هرکدام از پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا است.

میان‌ویکی‌ها (مرحله اول) ویرایش

 
فاز یک ویکی‌داده برای برقراری ارتباط میان زبان‌ها به صورت مرکزی (در این گراف هر یک از نقطه‌ها نمایانگر یک ویکی است و نقطهٔ مرکزی ویکی‌داده است)
 
روش قدیمی میان‌ویکی‌ها برای ایجاد ارتباط میان زبان‌ها (در این گراف هر یک از نقطه‌ها نمایانگر یک ویکی است که هر کدام به تک‌تک ویکی‌ها پیوند دارد)

هر نوشتار ویکی‌پدیا که مدخلی در ویکی‌داده داشته باشد از پیوندهای زبانی آنجا برای ایجاد پیوندهای زبانی که در ستون سمت راست صفحه قابل دیدن هستند، بهره می‌برد. پیوندهای پیشین میان‌ویکی‌ها در یک نوشتار ویکی‌پدیا هنوز پذیرفتنی هستند و در مرتبه بالاتری از اطلاعات ویکی‌دادهٔ مربوط به آن زبان (در صورت وجود) قرار می‌گیرند.

اگر نوشتاری از راه ویکی‌داده پیوند شده باشد، آنگاه همه پیوندهایی را که در آنجا قرار دارد نمایش خواهد داد، به علاوه تمام پیوندهایی که در متن نوشتار ویکی‌پدیا آورده شده‌اند. در حالتی که میان این دو درباره یک پیوند به یک زبان خاص تناقضی پدید آید، پیوند محلی خود ویکی‌پدیا نمایش داده خواهد شد. بقیه پیوندهای زبان‌های دیگر موجود در ویکی‌داده اما به نمایش گذاشته می‌شوند.

اگر نوشتاری هنوز از سوی ویکی‌داده پیوند داده نشده است، آنگاه همانند گذشته تنها پیوندهایی را که در متن نوشتار گذاشته شده‌اند، به نمایش می‌گذارد. در بعضی موارد، ممکن است مدخلی در ویکی‌داده مربوط به یک نوشتار موجود باشد، ولی نوشتار ویکی انگلیسیش هنوز با آن مدخل ارتباط داده نشده باشد. چنین مواردی در روند بازرسی و بازبینی معمول ویکی‌داده برطرف خواهند شد.

فهرست خیلی ناقص از کاربران فارسی‌زبان که در ویکی‌داده هم فعال هستند، اگر به کمک احتیاج دارید، در صفحه بحث این کاربران پیامی بگذارید اطلاعات بیشتر در #wikimedia-wikidata اتصال.

روی این برای اضافه کردن خودتان کلیک کنید.

چگونگی مدیریت میان‌ویکی‌ها با ویکی‌داده ویرایش

نوشتارهای تازه ویرایش

  • پرسش۱: من به تازگی نوشتاری دربارهٔ «الف» ساخته‌ام؛ می دانم که نوشتار متناظری با آن در ویکی‌پدیای زبان‌های آلمانی، فرانسه، سواحیلی وجود دارد و به صورت «ب» نامیده می‌شود. چگونه پیوند میان‌ویکی را بسازم؟
    به ویکی‌داده بروید.
    در صفحه اصلی (در نوار واسط سمت راست) به دنبال «آیتم بر پایه عنوان» (به انگلیسی: Item by title) بگردید.
    بر روی «آیتم بر پایه عنوان» کلیک کنید.
    در صفحه باز شده، کد زبان را (برای نمونه fa برای فارسی) و نام نوشتار در زبان مربوطه (همان «ب») را وارد کنید و دکمه جستجو را فشار دهید.
    اگر آنچه به دنبالش هستید پیشتر وجود داشت، به پایین صفحه بروید، بر روی افزودن کلیک کنید، در مکان‌های بازشده کد زبان (en برای زبان انگلیسی) و نام نوشتاری را که آغاز کرده‌اید (همان «الف»)، وارد کنید. سپس بر روی ذخیره (save) کلیک کنید. اکنون کارتان به پایان رسیده است.
    اگر آنچه به دنبالش بودید وجود نداشت، با کلیک بر روی «ایجاد آیتم» (به انگلیسی: create the item) کلیک کنید، نام نوشتار («الف») را بیفزایید، و ترجیحاً شرحی از آن بنویسید. سپس پیوندهای میان‌زبانی را بدان، به روشی که در بالا گفته شد، بیفزایید.
    حداقل برای مدتی، روش پیشین مبتنی بر افزودن مستقیم میان‌ویکی‌ها به انتهای نوشتار هنوز کارآمد خواهد بود، ولی پس از آن، به احتمال فراوان، ربات‌های کمتری برای بررسی نوشتارهای تازه فعالیت خواهند کرد، و زمان پخش شدن پیوندهای میان‌ویکی به دیگر نوشتارها طولانی‌تر می‌شود.

نوشتارهای انتقال‌یافته ویرایش

  • پرسش۲: من ین را به نی منتقل کردم، تمامی میان‌ویکی‌ها ناپدید شدند، چه باید بکنم؟
    به ویکی‌داده رفته و از طریق روش گفته‌شده در سوال اول، صفحهٔ ین را بیابید.
    بر روی آیتم پیوند میان‌ویکی فارسی، ین را به نی تغییر دهید.
    پس از چند لحظه میان‌ویکی‌ها به حالت اولیه بازمی‌گردند.

میان‌ویکی‌های اشتباه ویرایش

  • پرسش۳: من می‌بینم که پیوند میان ویکی ین در ویکی‌های انگلیسی، آلمانی و سواهلی اشتباه است، برای اصلاح آن چه کار باید بکنم؟
    بر روی نماد خودکاری که در قسمت میان‌ویکی، قرار داده‌شده‌است، کلیک کرده، با این کار به صفحهٔ ویکی‌دادهٔ مقالهٔ ین منتقل می‌شوید.
    میان ویکی سواهلی اشتباه را در فهرست میان‌ویکی‌ها (به انگلیسی: List of pages linked to this item) پیدا کرده، سپس بر روی حذف (به انگلیسی: Remove) کلیک کرده و میان‌ویکی اشتباه را حذف کنید.
    برای دیگر میان‌ویکی‌های اشتباه هم همین روند را طی کنید.
    اگر صفحهٔ مورد نظر میان ویکی‌ندارد، به پاسخ پرسش ۱ مراجعه کنید.

بیش از یک خانواده میان‌ویکی ویرایش

  • پرسش۴:من می‌بینم که میان‌ویکی en:YEN، fr:YFR، de:YDE به هم متصل هستند، در عین حال cs:YCS و hu:YUH هم به همین منوال هستند. هر ۵ مقاله به یک موضوع اشاره می‌کنند، چگونه می‌توانم آن‌ها را در ویکی‌داده ادغام کنم؟
    ابتدا آیتم‌ها را با استفاده از روش پرسش ۱، بیابید، اگر پیدا نشد می‌توانید از این دستورها استفاده کنید: d:Special:ItemByTitle/en/YEN و d:Special:ItemByTitle/cs/YCS. اگر باز هم بی‌نتیجه بود، برای عنوان‌های ویکی‌پدیاهای دیگر جست‌وجو کنید، امکان دارد که مقاله‌ای در ویکی‌پدیا وجود به زبانی وجود نداشته‌باشد ولی در ویکی‌داده دارای مورد (آیتم) باشد.
    اگر جست‌وجوی شما به دو یا چند آیتم ختم شد، به آیتم با عدد Q کوچکتر رفته و تمام پیوندها را حذف کنید. سپس برای آیتم‌های دیگر درخواست حذف دهید.
    اگر به یک آیتم رسیدید، فقط کافی است که پیوندهای دیگر را بیافزاید.
    اگر هیچ آیتمی نیافتید، کافی است همان‌طور که در پرسش اول قرار داده‌شده‌است، آیتم جدید ایجاد کرده و دیگر پیوندها را بیافزاید.

انتقال پیوند میان‌ویکی‌های جدید ویرایش

  • پرسش۵ : درون یک مقاله که دارای آیتم ویکی‌داده است و میان‌ویکی‌ها توسط یک ربات مدت‌ها پیش حذف شده‌اند، کاربری میان‌ویکی سواهلی اضافه کرده‌است.
    مطمئن شوید که مقالهٔ سواهلی وجود دارد و اینکه مقاله دارای موضوع مرتیط است.
    اگر مطمئن شدید، در آیتم ویکی‌دادهٔ مقاله، پیوند به مقالهٔ سواهلی را همان‌طور که در سوال اول آمده، اضافه کنید.
    اگر دیدید که مقاله در ویکی سواهلی وجود خارجی ندارد، پیوند میان ویکی را حذف کنید.

درگیری‌های مداوم میان‌ویکی ویرایش

  • پرسش۶ : من همهٔ تلاشم را برای درست کردن میان‌ویکی کردم، ولی همیشه با میان‌ویکی یک ویکی دیگر درگیر می‌شوم. چه کار کنم؟
    به صفحهٔ بحث این راهنما رفته و موضوع را مطرح کنید، تا سریع‌تر حل شود، اگر نیاز به کمک دیگر ویکی‌پدیاها است از طریق d:WD:IWC می‌توانید به گوش بقیه برسانید.
    اگر فکر می‌کنید به کمک یا راهنمایی احتیاج دارید، در ضفحه‌ٔ بحث کاربران بالایی پیام بگذارید، در عین حال می‌توانید از طریق آی‌آرسی #wikimedia-wikidata اتصال نیز موضوع را مطرح کنید.

انتقال پیوندهای میان‌ویکی ویرایش

اگر در یک صفحه، میان‌ویکی‌های درون ویکی‌پدیا و آنهایی که در ویکی‌داده قرار دارند با هم یکی باشند، پیوندهای میان‌ویکی آن صفحه را بدون نگرانی از به وجود آمدن هر گونه مشکلی، می‌توان از ویکی‌پدیا حذف نمود. حواستان باشد که حذف بی‌دلیل پیوندهای میان‌ویکی می‌تواند به عنوان خرابکاری تلقی شود. برای جلوگیری از واگردانی، در هنگام حذف میان‌ویکی، از خلاصه ویرایشی استفاده کنید که ترجیحاً به این صفحه پیوند داده باشد.

به طور کلی بهترین کار این است که پیوندهایی موجود در ویکی‌داده را از ویکی‌پدیا حذف نمود. (می‌توانید بگویید که آن صفحه به دلیل وجود گزینه «ویرایش پیوندها» در زیر فهرست میان‌ویکی‌ها به ویکی‌داده وابسته است). با این حال تا زمانی که مطمئن نشدید که میان‌ویکی‌ها به ویکی‌داده منتقل نشده‌اند، میان‌ویکی‌ها را حذف نکنید. در عین حال ربات کاربر:Addbot این کار را به صورت خودکار انجام می‌دهد.

انتقال خودکار ویرایش

ربات‌رانان باید سکو پی‌ویکی خود را تا pyrev:11073 به‌روزرسانی کنند. در غیر این صورت یا در صورتی که از یک سکوی دیگر استفاده می‌کنند، باید قسمت میان‌ویکی را از ربات خود غیرفعال کنند تا زمانی که مشکل با ویکی‌داده را حل کرده‌اند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید.

انتقال نیمه خودکار ویرایش

برای اینکه میان‌ویکی‌ها را راحت‌تر انتقال دهید، این کد جاوااسکریپت را به common.js خود اضافه کنید.

mw.loader.load('//www.wikidata.org/w/index.php?title=User:Yair_rand/checksitelinks.js&action=raw&ctype=text/javascript');
 
برای استفاده از چک‌لیست، پس از نصب می‌توانید از قسمت دکمه‌های بالایی این ابزار مانند تصویر فعال کنید.
 
تصویری از محیط ابزار درون‌ریزی میان‌ویکی‌ها (slurpInterwiki). دکمهٔ درون‌ریزی میان‌ویکی، در گوشهٔ بالایی سمت راست قابل رویت است. به همراه چند دکمهٔ دیگر این ابزار.
  • ابزار درون‌ریزی میان‌ویکی‌ها (slurpInterwiki) ابزار ویکی‌داده است که به صورت نیمه‌خودکار میان‌ویکی‌ها را انتقال می‌دهد، برای اطلاعات بیشتر قسمت ابزارهای ویکی‌داده را ببنید.

انتقال میان‌ویکی‌ها به صورت دستی ویرایش

روش زیر آسان‌ترین روش برای ویرایش پیوندهای میان‌ویکی (میان زبانی) است؛

  1. به آیتم ویکی‌دادهٔ مربوطه بروید، دو روش برای این کار وجود دارد.
    • روی دکمهٔ خاکستری در زیر قسمت زبان‌های مقالهٔ ویکی‌پدیا کلیک کنید.
    • به d:Special:ItemByTitle بروید و صفحهٔ مورد نظر خود را جست‌وجو کنید.
  2. پیوندهای موجود را با پیوندهای مقاله مقایسه کنید.
  3. پیوندهای ویکی‌داده را ویرایش کنید، این بسیار آسان است. کنار هر پیوند میان‌زبانی یک دکمهٔ ویرایش وجود دارد، روی آن کلیک کرده، پس از آن با چند فرم روبه‌رو می‌شوید.
    • فرم اولی برای کد زبان است (مثلا fa برای فارسی)
    • فرم دوم برای پیوند زبانی است. (نام مقاله به زبان مورد نظر)
    • در جایی که دکمهٔ ویرایش بود، در حال حاضر سه دکمهٔ حذف، لغو یا ذخیره قرار دارند.
      • ذخیره را زمانی که شما کاملا مطمئن هستید، همه چیز درست است فشار دهید، این دکمه میان‌ویکی اضافه‌شدهٔ شما را به پایگاه داده منتقل می‌کند.
      • حذف پیوند میان ویکی مربوطه را از پایگاه داده حذف می‌کند.
      • لغو همهٔ تغییرات شما را به حالت اول باز می‌گرداند (در صورتی که روی دخیره کلیک نکرده باشید)
  4. پیوندهای میان ویکی را که وجود ندارند را اضافه کنید، این کار شبیه کار بالایی است، فقط رسیدن شما به آیتم از دکمه اضافه کردن پیوند صورت می‌گیرد.
  5. در صورتی که در اضافه‌ کردن میان‌ویکی به تعارض برخوردید در صفحهٔ بحث این صفحه با دیگر کاربران مطرح کنید.

اطلاعات مرتبط ویرایش

نمادهای نشان دهندهٔ وضعیت مقاله ویرایش

مقاله‌های خوب و عالی در ویکی‌پدیاهای دیگر با استفاده از ستاره در قسمت زبان‌های دیگر مقاله نشان داده می‌شوند. این ستاره با استفاده از یک الگو ایجاد می‌شود، از آنجا که ویکی‌داده این اطلاعات را ذخیره نمی‌کند، این الگوها نباید از ویکی‌پدیا حذف شوند ولی پیوندهای میان‌ویکی را می‌توان حذف نمود.

پیوندهای میان‌ویکی که به عنوان مقاله متصل نیستند ویرایش

در میان میان‌ویکی‌ها، میان‌ویکی‌هایی هستند که به قسمت خاص از مقاله‌ای به زبان دیگر (با استفاده از لنگر (به انگلیسی: Anchor) ) متصل هستند. لنگر با استفاده از کاراکتر "#" نشان داده می‌شود (برای مثال ). این پیوندها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که ویکی‌پدیا که پیوند به آن داده‌شده، مقاله‌ای همانند ویکی‌پدیا مبدا نداشته باشد، ولی مقاله‌ای دارد که به قسمت‌هایی از موضوع مربوطه می‌پردازد. میان‌ویکی‌های ویکی‌داده، لنگرها را به صورت پیشفرض پشتیبانی نمی‌کنند. در این حالت میان‌ویکی‌هایی که دارای لنگر هستند، باید در ویکی‌پدیا مبدا باقی بمانند. برای مثال به مقالهٔ پایان ویکی‌تکست مراجعه کنید. در مقاله تمامی میان‌ویکی‌ها از d:Q2915096 می‌آیند، تنها میان‌ویکی زبان فرانسوی است که به صورت بومی در متن مقاله جا داده‌شده است.

غیر فعال کردن ویکی‌داده ویرایش

ویکی‌داده این امکان را به شما می‌دهد که در یک مقالهٔ خاص به طور کامل ویکی‌داده را غیر فعال کنید، برای غیر قعال کردن کافی است از کلمهٔ جادویی {{noexternallanglinks}} استفاده کنید. در عین حال کلمهٔ جادویی امکان غیر فعال کردن چند میان‌ویکی را نیز می‌دهد. برای مثال "{{noexternallanglinks:es|fr|it}}" میان‌ویکی فرانسوی، ایتالیایی و اسپانیایی را غیر فعال می‌کند.

برد میان‌ویکی‌های ویکی‌داده ویرایش

جامعهٔ ویکی‌داده در یک نظرخواهی به این نتیجه رسید، که تمامی فضاهای نام، به جز فضای نام کاربری، بحث‌ها (همه بحث‌ها مانند بحث مقاله، بحث ویکی‌پدیا و...)، ویژه، مدیاویکی، پرونده (تبصره دارد) قابل اضافه کردن به ویکی‌داده هستند. این بدان معنی است که میان‌ویکی رده‌ها، الگوها و سیاست‌های ویکی‌پدیا هم را می‌توان در ویکی‌داده ذخیره کرد، یا حذف نمود. برای مثال Q4167836 در ویکی‌داده به ویکی‌پدیا:رده‌بندی اشاره دارد.

تبصره:برای فضای نام پرونده فقط در صورتی که پرونده در ویکی‌انبار نباشد و در ویکی‌دیگری مورد مشابه‌اش موجود باشد می‌توان در ویکی‌داده آیتم ساخت.

پیوندهای میان‌زبانی در متن ویرایش

پیوندهای میان‌زبانی در متن (که به شکل [[:<language>:<article>]]) هستند، بدون هیچ مشکلی به کار خود ادامه می‌دهند، چون توسط ویکی‌داده تغییر نمی‌کنند. برای مثال شما می‌توانید به نسخهٔ آلمانی این صفحه پیوند دهید، بدون اینکه ویکی‌داده در مسیر قرار بگیرد. (دو نقطه قبل از کد زبانی را فراموش نکنید).

تغییرات اخیر ویرایش

در صورتی که گزینهٔ Special:Preferences#mw-prefsection-rc را فعال کنید. تغییرات ویکی‌داده مربوط به ویکی‌داده، را می‌توان در تغییرات اخیر ویکی‌فا مشاهده کنید.

جعبه‌های اطلاعات (مرحله دوم) ویرایش

  پودمان:Wikidata یک پودمان اطلاعات را از جعبه اطلاعات مقاله‌های ویکی‌پدیا به صورت خصوصیت‌های به ویکی‌داده منتقل می‌کند.

پیوند به بیرون ویرایش