پایایی،[۱] یا پایداری (به انگلیسی: Sustainability) توانایی وجود مداوم است. به‌طور کلی پایداری در قرن بیست و یکم، به ظرفیت زیست کره و تمدن بشری در همزیستی در کنار هم اشاره دارد. پایداری همچنین به عنوان فرایند تغییرات حفظ شده توسط انسان‌ها در یک محیط متوازن هم ایستا است، که در آن بهره‌برداری از منابع، جهت سرمایه‌گذاری‌ها، جهت‌گیری توسعه فناوری و تغییرات نهادی همه با هم هماهنگ و در هارمونی هستند و پتانسیل‌های فعلی و آینده را برای تأمین نیازها و آرزوهای بشری تقویت می‌کنند.[۲] برای بسیاری در این زمینه، پایداری از طریق ستون‌ها یا حوزه‌های زیر تعریف می‌شود: محیط زیست، اقتصادی و اجتماعی،[۳] که طبق گفته فریجوف کاپرا[۴] مطابق با اصول تفکر سیستمی باشد. (نظریه سیستم‌ها را ببینید) حوزه‌های فرعی توسعه پایدار نیز در نظر گرفته شده‌است که عبارتند از: فرهنگی، فناوری و سیاسی.[۵][۶] بر اساس گزارش آینده مشترک ما، توسعه پایدار به عنوان توسعه‌ای تعریف می‌شود که «نیازهای حال حاضر را تأمین کند بدون اینکه توانایی نسل‌های آینده در تأمین نیازهای خود را به خطر بیندازد.»[۷][۸] توسعه پایدار ممکن است اصل سازماندهی کننده پایداری باشد، اما برخی دیگر ممکن است این دو اصطلاح را متناقض بدانند. (یعنی توسعه ذاتاً ناپایدار است).[۹][۱۰][۱۱]

دستیابی به پایایی به زمین اجازه خواهد داد که به حمایت از موجودات زنده ادامه دهد
در یکی از مدل‌های رایج، پایداری دارای سه بعد زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی است.

اکوسیستم‌ها و محیط‌های سالم برای بقای انسان و موجودات دیگر ضروری هستند. راه‌های کاهش تأثیر منفی انسانی عبارتند از: مهندسی شیمی سازگار با محیط زیست، مدیریت منابع محیطی، حفاظت از محیط زیست و کنترل جمعیت انسانی است. اطلاعات از رایانش سبز، شیمی سبز، علوم زمین، علوم زیست‌محیطی و زیست‌شناسی بقا به‌دست می‌آیند. اقتصاد اکولوژیک زمینه‌های تحقیقات دانشگاهی را مطالعه می‌کند که هدف آنها پرداختن به اقتصاد بشر و اکوسیستم‌های طبیعی است.[۱۲]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «پایایی» [علوم نظامی] هم‌ارزِ «sustainability»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ پایایی2)
  2. "What is sustainability". www.globalfootprints.org. Archived from the original on 6 June 2018. Retrieved 2018-05-02.
  3. EPA. "Sustainability Primer" (PDF).
  4. Capra, Fritjof (25 October 2015). "The Systems View of Life A Unifying Conception of Mind, Matter, and Life". Cosmos and History. 11 (2): 242–249. Archived from the original on 2 August 2019. Retrieved 25 January 2021.
  5. James, Paul (2014). Urban Sustainability in Theory and Practice. doi:10.4324/9781315765747. ISBN 978-1-315-76574-7.[کدام صفحه؟]
  6. Magee, Liam; Scerri, Andy; James, Paul; Thom, James A.; Padgham, Lin; Hickmott, Sarah; Deng, Hepu; Cahill, Felicity (1 September 2012). "Reframing social sustainability reporting: towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. 15 (1): 225–243. doi:10.1007/s10668-012-9384-2. S2CID 153452740.
  7. United Nations General Assembly (1987) Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. Transmitted to the General Assembly as an Annex to document A/42/427 – Development and International Co-operation: Environment. Retrieved on: 15 February 2009.
  8. United Nations General Assembly (20 March 1987). "Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future; Transmitted to the General Assembly as an Annex to document A/42/427 – Development and International Co-operation: Environment; Our Common Future, Chapter 2: Towards Sustainable Development; Paragraph 1". United Nations General Assembly. Retrieved 1 March 2010.
  9. Brown, James H. (1 October 2015). "The Oxymoron of Sustainable Development". BioScience. 65 (10): 1027–1029. doi:10.1093/biosci/biv117.
  10. "Sustainability and Sustainable Development". Circular Ecology. Retrieved 2018-07-17.
  11. Williams, Colin C; Millington, Andrew C (June 2004). "The diverse and contested meanings of sustainable development". The Geographical Journal. 170 (2): 99–104. doi:10.1111/j.0016-7398.2004.00111.x. S2CID 143181802.
  12. Bakari, Mohamed El-Kamel (2017). The Dilemma of Sustainability in the Age of Globalization: A Quest for a Paradigm of Development. New York: Lexington Books. شابک ‎۹۷۸−۱۴۹۸۵۵۱۳۹۷