پهپادها در نیروهای نظامی ایران

در اواسط دههٔ ۱۹۸۰، ایران به هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) علاقه‌مند شد. ایرانی‌ها از آن زمان شروع به ساخت (پهپاد) کردند. به نظر می‌رسد نسل اول ابابیل به عنوان یک مهمات تهاجمی به جای یک پلتفرم اطلاعاتی، نظارتی یا شناسایی (ISR) در طول جنگ ایران و عراق مورد استفاده قرار گرفته‌است.[۱]

مقاصد صادراتی پهپادهای ایرانی تا فوریهٔ ۲۰۲۳

تاریخ ویرایش

ایران اولین بار در سال ۱۹۸۵ پهپادها را با مهاجر-۱ و ابابیل-۱ آزمایش کرد. این پهپادها از مواضع عراقی‌ها در پشت سنگرهای خط مقدم جاسوسی می‌کرد. در سال ۱۹۸۸، به دنبال حادثه‌ای که در آن نیروی دریایی ایالات متحده خسارات سنگینی به نیروهای هوایی و دریایی ایران وارد کرد،[۲] استراتژیست‌های ایرانی متوجه شدند که نمی‌توانند آشکارا از طریق آبی با ایالات متحده مقابله کنند. پس از آن بود که ایران سرمایه‌گذاری هنگفتی را روی پهپادها آغاز کرد. دولت ایران از آن زمان علاقهٔ خود به پهپادها را پنهان نکرده‌است.[۳] محمد باقری در شهریورماه ۱۳۹۵ از ساخت پهپادهای جدید تهاجمی دوربرد با قابلیت بمباران دقیق خبر داد که با روسیه داشت به اشتراک گذاشته می‌شد.[۴]

با بسته شدن بازارهای خارجی به دلیل تحریم‌ها یا قیمت‌های بالا، پهپادها به فناوری تبدیل شدند که مهندسان ایرانی می‌توانستند آن را به صورت محلی توسعه دهند.[۵]

تحریم‌های آمریکا ویرایش

در ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۱ منابع ناشناس آمریکایی مدعی شدند که عملیات برنامه‌ریزی شده در برنامهٔ تسلیحاتی ایران هدف قرار گرفته‌است. در حالی که ایالات متحده قبلاً برنامه‌های موشکی ایران را تحریم کرده بود، مجازات‌های جدید گروه‌هایی را هدف قرار می‌دهد که قطعات هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌ها را به ایران عرضه می‌کنند.[۶][۷][۸]

آخرین تحولات ویرایش

در سال ۲۰۲۱، ایران از پهپاد کمان ۲۲ جدید خود رونمایی کرد که به نظر می‌رسد از ام‌کیو-۱ پرداتور ساخت ایالات متحده و با ویژگی‌های پیشرفته‌تر ام‌کیو ۹ ریپر الگوبرداری شده‌است. این هواپیما همچنین یادآور پهپاد چینی CH-5 است.[۹]

صادرات ویرایش

اولین مقصد صادراتی پهپادهای ایرانی، حزب‌الله لبنان بود. در جریان جنگ ۳۳ روزه حزب‌الله لبنان از پهپاد مهاجر ۴ استفاده کرد و این پهپاد توانست به مدت ۵ دقیقه بر فراز آسمان اسرائیل به پرواز درآید.

در جریان جنگ داخلی سوریه پهپاد ایرانی شاهد ۱۲۹ وارد فاز عملیاتی شد. همچنین از این پهپاد در جریان جنگ داخلی عراق نیز استفاده شد و مستشاران ایرانی توانستند از این پهپاد برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده کنند.[۱۰]

گفته می‌شود پهپادهای ایرانی در سودان و اتیوپی نیز دیده شده‌اند،[۱۱] اما مسئولان رسمی ایران این ادعا را رد کرده‌اند ولی در عین حال در جریان جنگ داخلی سودان ویدیویی منتشر شد که در آن پهپاد ایرانی مهاجر ۶ دیده می‌شد.[۱۲] همچنین پهپادهای ایرانی در جریان جنگ داخلی یمن توسط حوثی‌ها استفاده می‌شود.[۱۳] ونزوئلا نیز یکی از مقاصد صادراتی پهپادهای ایرانی است و طی یک رزمایش در ونزوئلا پهپاد مهاجر ۶ دیده شد.[۱۴]

تاجیکستان نیز یکی از مقاصد صادراتی پهپادهای ایرانی است. تاجیکستان از ایران تعدادی پهپاد ابابیل ۲ خریداری کرد. همچنین کارخانهٔ تولید این پهپاد را با مجوز ایران احداث کرد.[۱۵]

آغاز شهرت گستردهٔ پهپادهای ایرانی جنگ روسیه و اوکراین بود.[۱۶] مسئولان اوکراینی ادعا می‌کنند که روسیه از پهپادهای ایرانی شاهد ۱۳۶ استفاده می‌کند[۱۷] اما امیرعبداللهیان وزیر خارجهٔ ایران اعلام کرد تعدادی پهپاد را قبل از جنگ روسیه و اوکراین به روسیه داده‌است و دخالت در جنگ اوکراین به واسطهٔ صادرات پهپاد را رد کرد و از اوکراین برای این ادعایش درخواست ارائهٔ سند کرد.

فهرست پهپادهای نظامی ایران[۱۸] ویرایش

منابع ویرایش

  1. "Iran's Drone Fleet" (به انگلیسی). U.S. Institute of Peace. Retrieved 2021-10-22.
  2. Lee Allen Zatarain, Tanker War: America’s First Conflict with Iran, 1987–88 (Havertown, PA: Casemate Publishers, 2009), 205–40.
  3. Pear، Robert؛ Times، Special To the New York (۱۹۸۸-۰۷-۲۱). «KHOMEINI ACCEPTS 'POISON' OF ENDING THE WAR WITH IRAQ; U.N. SENDING MISSION» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۴.
  4. "Russians after Iranian long-range drone tech". Mehr News Agency (به انگلیسی). 2016-09-25. Retrieved 2023-12-04.
  5. Rubin, M (August 2020). "A Short History of the Iranian Drone Program" (PDF). American Enterprise Institute. p. 4.
  6. London, Ian Talley in Washington and Benoit Faucon in (2021-07-29). "WSJ News Exclusive | U.S. Plans Sanctions Against Iran's Drones and Guided Missiles". Wall Street Journal (به انگلیسی). ISSN 0099-9660. Retrieved 2021-10-24.
  7. Castronuovo, Celine (2021-07-29). "US planning to target Iran drone, guided missile programs with sanctions: report". TheHill (به انگلیسی). Retrieved 2021-10-24.
  8. "Sanctions Won't Hurt Iran's UAV Program". Defense One (به انگلیسی). Retrieved 2021-10-24.
  9. Newdick, Thomas. "Iran's Latest Indigenous Drone Is A Predator Lookalike". The Drive (به انگلیسی). Retrieved 2021-10-25.
  10. «فیلم/ پهپادهای ایرانی قاتل داعشی‌ها». مشرق نیوز. ۲۰۲۲-۰۴-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  11. «فروش پهپادهای ایرانی به اتیوپی و ۶ نکته». مؤسسهٔ پرنده‌های هدایت‌پذیر از دور. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  12. «آپارات - سرویس اشتراک ویدیو». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  13. «نیوزویک: ایران "پهپادهای انتحاری" در یمن مستقر کرده‌است». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  14. «پرواز پهپادهای ایران در رژه نظامی ونزوئلا». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۲-۰۷-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  15. «کدام پهپاد ایرانی در تاجیکستان تولید می‌شود؟ / گزارش تسنیم از پهپاد ابابیل با قابلیت شناسایی، رزمی و انتحاری». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  16. «گسترهٔ حضور پهپادهای ایران در جهان به ادعای اندیشکدهٔ آمریکایی+ نقشه». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۳-۰۳-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  17. «غوغای شاهد ایرانی در اوکراین؛ پهپادی که جنگنده سوخو را ساقط کرد!+ عکس». اعتمادآنلاین. ۲۰۲۳-۰۸-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۸.
  18. "Iranian Unmanned Air Vehicles".