حزب‌الله لبنان
حزب‌الله لبنان سازمانی سیاسی-نظامی اسلامگرای شیعه در لبنان است. گروه حزب‌الله در اوایل سال‌های ۱۹۸۰ و با الهام از ایدئولوژی اسلام سیاسی سید روح‌الله خمینی در لبنان ظهور کرد.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵] در زمان جنگ داخلی لبنان، حزب‌الله لبنان به کمک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، تعلیم نظامی داده شده و تحت حمایت مالی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.[۱۶] حزب‌الله لبنان ۳ هدف اصلی را به عنوان آرمان خود اعلام کرده که عبارتند از: محو آثار امپریالیستی غربی در لبنان، مجازات فالانژهای لبنان و برپایی حکومت اسلامی در لبنان.[۱۷]
| حزب‌الله | |
|---|---|
 | |
| دبیرکل | سید حسن نصرالله |
| بنیانگذاری | ۱۹۸۵ (رسمی) |
| مرام | |
| رنگ رسمی |
|
| مجلس نمایندگان لبنان |
۱۳ از ۱۲۸ |
| کابینهٔ لبنان |
۲ از ۳۰ |
| کشور |
 لبنان |
| وبگاه | |
| moqawama.org | |
|
سیاست در لبنان حزب‌های سیاسی انتخابات | |
برآوردها تا سال ۲۰۱۷ میلادی نشان می‌دهد که حداکثر قابلیت حزب‌الله لبنان برای بسیج نیرو در حدود ۵۰ هزار جنگجو است.[۱۸] بخش نظامی حزب‌الله خود را شاخهٔ مقاومت اسلامی در لبنان می‌داند.
حزب‌الله لبنان پس از سال‌ها جنگ چریکی موفق به آزاد کردن جنوب لبنان از اشغال اسرائیل در سال ۲۰۰۰ شد. این گروه پس از آن به فعالیت‌های سیاسی خود تحرک بیشتری داده و به کابینه و مجلس لبنان راه یافت.
سید حسن نصرالله پس از ترور شدن سید عباس موسوی به دست نیروهای نظامی اسرائیلی در سال ۱۹۹۲ میلادی به مقام دبیرکلی حزب‌الله لبنان رسید.[۱۹][۲۰] سید حسن نصرالله به صورت علنی اعلام کرده‌است که بودجه و هزینه و خرج و خورد و خوراک و سلاح و موشک‌های حزب‌الله از جمهوری اسلامی ایران می‌رسد.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]
اسرائیل، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا[۲۶][۲۷][۲۸]، کانادا، اتریش، هلند،[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲] بحرین[۳۳][۳۴]، مصر[۳۵]، اتحادیه عرب[۳۶]، شورای همکاری خلیج فارس[۳۷] حزب‌الله را در فهرست گروه‌های تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند.[۳۸][۳۹][۴۰] در حالی که اتحادیه اروپا، نیوزلند، ، تنها شاخه نظامی آن را تروریستی دانسته و بین شاخه نظامی و شاخه سیاسی آن تمایز قائل می‌شوند.[۴۱][۴۲] روسیه حزب‌الله را یک سازمان سیاسی-اجتماعی مشروع به حساب می‌آورد.[۴۳] چین بی‌طرف مانده، و با حزب‌الله رابطه دارد.[۴۴]
محتویات
تاریخچهویرایش
هستهٔ اولیه حزب‌الله و ساختار تشکیلاتی آن متشکل از اسلام گرایان، نیروهای حزب الدعوه به رهبری علامه سید محمدحسین فضل‌الله، شاخه دانشجویی حزب الدعوه، مسئولان جنبش امل، اعضای جنبش فتح به رهبری ابوجهاد (خلیل الوزیر) و تمام گروه‌ها و جریان‌هایی که از انقلاب اسلامی ایران و آیت الله روح‌الله خمینی تأثیر گرفته بودند شکل گرفت.[۴۵][۴۶] سید عباس موسوی که در حملهٔ بالگردهای اسرائیلی به خودرو حامل وی و همسر و فرزندش در سال ۱۹۹۲ کشته شد، شیخ صبحی طفیلی، شیخ راغب حرب، شیخ عبدالکریم عبید، سید حسین موسوی، سید حسن نصرالله، سید ابراهیم امین السید، شیخ حسین الکورانی، شیخ نعیم قاسم، شیخ محمد یزبک، حسین خلیل، محمد رعد و محمد فنیش از جمله افرادی بودند که از حزب الدعوه و جنبش امل وارد حزب‌الله شدند.
سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در اولین سالگرد جنگ اسرائیل و حزب‌الله لبنان، در مصاحبه اختصاصی با صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد که در طول جنگ از «سرپرست و رهبرش»، آیت الله سیدعلی خامنه‌ای «رهنمود و راهنمایی» دریافت می‌کرده‌است.[۴۷]
تبادل اسرا میان اسرائیل و حزب‌الله در سال ۲۰۰۴ویرایش
در ۲۹ ژانویه ۲۰۰۴ میلادی، به دنبال توافق مبادله اسیران میان حزب‌الله لبنان و اسرائیل، ۴۳۵ اسیر از ملیت‌های گوناگون عربی در مقابل یک سرهنگ باز نشسته اسرائیلی و اجساد چند سرباز اسرائیلی، آزاد شدند. این توافق با میانجگری آلمان صورت گرفت. در مراسم استقبال از اسیران آزاد شده، مقامات بلندپایه لبنان و جمعیت فراوانی حضور داشتند و استقبال با شکوهی از آنان انجام گرفت. آزادی اسیران از دست اسرائیل بازتاب وسیعی در محافل خبری جهان به ویژه در میان مسلمانان یافت.[۴۸]
جنگ اسرائیل و حزب‌الله لبنانویرایش
جنگ اسرائیل و لبنان که در اسرائیل به جنگ دوم لبنان و در لبنان به جنگ ژوئیه معروف است، جنگی است که به مدت ۳۳ روز[۴۹][۵۰] بین نیروهای دفاعی اسرائیل و حزب‌الله لبنان به وقوع پیوست و دامنه آن شمال اسرائیل و سراسر لبنان را دربرگرفت.
این جنگ با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل در تاریخ ۱۴ اوت ۲۰۰۶ پایان یافت. مرزی در این جنگ جابه‌جا نشد و دربارهٔ پیروز جنگ هم اختلاف نظرهایی بوجود آمد به‌طوری‌که هر کدام خود را پیروز می‌خوانند و دیگری را شکست خورده معرفی می‌کنند، حتی در مورد طول جنگ و آغازگر آن نیز هیچ‌کدام از طرفین نظر یکسانی نداشتند.[۵۱]
نقش حزب‌الله در گسترش نفوذ منطقه‌ای ایرانویرایش
روزنامه واشینگتن پست در مقاله‌ای به نقل از رابرت فورد سفیر پیشین آمریکا در سوریه حزب‌الله لبنان را در حکم یک ناو هواپیما بر ایرانی در شرق مدیترانه می‌داند. اوباما نیز در دیدار با یک لابی یهودی در مرداد ۱۳۹۴ (خورشیدی) گفت: «اگر توافق هسته‌ای رد شود و ما به ایران حمله کنیم، حزب‌الله به سمت تل‌آویو موشک پرتاب می‌کند و اسرائیل متحمل فشار میشود. در تمامی سناریوها، اسرائیل متحمل فشارهای ناشی از حملات نظامی خواهند بود.»[۵۲][۵۳]
در پی جنگ داخلی سوریه، حزب‌الله لبنان برای کمک به حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور هم‌پیمان ایران در سوریه، شمار زیادی جنگجو به سوریه فرستاد که تعداد آنها در یکی از مقاطع زمانی به ۸ هزار نفر هم رسید. تلفات حزب‌الله لبنان در حمایت از اسد در سوریه حدود دو هزار کشته و چهار هزار مجروح برآورد میشود.[۱۸]
نیروی نظامیویرایش
حزب‌الله یک نیروی شبه‌نظامی است که به سلاح‌های سبک همچون تفنگ‌های اتوماتیک، خمپاره، آرپی‌جی و راکتهای کاتیوشا مسلح است و گاهی از راکتهای خود برای بمباران شهرهای شمال اسرائیل استفاده می‌کند. به گفته مقامات نظامی آمریکایی آنها راکتهای خود را با راکت‌اندازهای چندتایی نصب شده بر روی کامیون شلیک نمی‌کنند بلکه معمولاً آنها را از لانچرهای ثابت و با استفاده از کنترل راه دور شلیک می‌کنند تا خدمهٔ آتش آنها از آتش ضد توپخانه اسرائیل در امان باشند. با این حال گزارش‌هایی هم از وجود سیستم‌های راکت‌انداز چندلوله‌ای متحرک منتشر شده‌است از جمله راکت‌اندازهای فجر-۳ ساخت ایران که بر روی کامیون‌های ایسوزو ژاپنی نصب شده‌اند.[۵۴]
منابع اسرائیلی بارها از انتقال راکتهای دوربرد از جمله انواع ۲۴۰ میلی‌متری راکت معروف ب‌ام-۲۱ گراد و راکتهای فجر-۳ و فجر-۵ به حزب‌الله لبنان خبر داده‌اند. گزارش‌هایی هم از انتقال موشک بالستیک کوتاه‌برد زلزال-۲ با برد ۱۱۵ کیلومتری و کلاهک ۶۰۰ کیلوگرمی منتشر شده‌است. در سال ۲۰۰۴ رئیس سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل اعلام کرده حزب‌الله ۱۳ هزار راکت در اختیار دارد که بیشتر آنها برد ۲۵ کیلومتری داشته و حدود ۵۰۰ عدد از آنها برد ۴۵ کیلومتری (فجر-۳) و ۷۵ کیلومتری (فجر-۵) و چند ده عدد هم برد ۱۱۵ کیلومتری (زلزال-۲) دارند. البته سیستم‌های دوربرد مکانیسم هدف‌گیری نسبتاً پیچیده‌ای دارند و استفاده مؤثر حزب‌الله از آنها بدون کمک مستقیم نیروهای سپاه پاسداران بعید به نظر می‌رسد. در سال ۲۰۰۶ یک مقام ارشد اطلاعاتی نظامی اسرائیل به کمیسیون روابط خارجی و دفاعی کنست مجلس اسرائیل گفت که حزب‌الله هزاران راکت با برد ۲۰ کیلومتری و حدود ۱۰۰ راکت با برد ۴۰ تا ۷۰ کیلومتری در اختیار دارد. در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۶ نیروهای حزب‌الله یک راکت ۳۳۳ میلی‌متری با کلاهک ۱۰۰ کیلوگرمی و برد ۱۳ کیلومتری را به سوی اسرائیل شلیک کردند. آنها این راکت را رعد-۱ نامیدند که به نظر می‌رسد همان راکت شاهین-۱ ساخت ایران باشد. در ۲۸ ژوئیه ۲۰۰۶ حزب‌الله هفت راکت دوربرد را به سوی شهر آفولا در شمال اسرائیل شلیک کرد که به خارج از شهر برخورد کرده و هیچ کشته و مجروحی نداشت. حزب‌الله این راکت را خیبر-۱ معرفی کردند که به نظر می‌رسد نام دیگر راکت فجر-۵ باشد. دبیرکل حزب‌الله در یک سخنرانی اذعان کرد: از کریات شمونه تا ایلات در برد موشک‌های مقاومت اسلامی لبنان قرار دارد. این ادعا احتمال این که حزب‌الله موشک‌های با برد بیش از ۴۰۰ کیلومتر را در اختیار داشته باشد قوی تر کرد.[۵۴]
ایران همچنین پهپادهای غیرمسلح مهاجر-۴ را هم در اختیار حزب‌الله قرار داده‌است. در نوامبر ۲۰۰۴ حزب‌الله یک فروند هواپیمای بدون سرنشین را به سوی اسرائیل به پرواز درآورد که پس از گذشتن از فراز شهر نهاریا در آب‌های سرزمینی لبنان سقوط کرد. در سال ۲۰۰۶ هم حزب‌الله یک کشتی موشک‌انداز کلاس ساعر-۵ اسرائیل را هدف قرار داد که به مرگ یک ملوان اسرائیلی انجامید. ابتدا تصور میشد یک پهپاد حامل بمب به کشتی برخورد کرده اما بعداً مشخص شد که از مدل تولید ایران موشک کروز سی-۸۰۲ (با نام ایرانی موشک نور) برای حمله استفاده شده‌است. نیروهای حزب‌الله هم‌زمان با همین حمله یک موشک ضدکشتی هدایت راداری سی-۸۰۲ را نیز به سوی یک کشتی تجاری با پرچم کامبوج که در کنار کشتی اسرائیلی قرار داشت، شلیک کردند. ۱۲ ملوان مصری این کشتی که پس از برخورد موشک به آب پریده بودند توسط کشتی‌های دیگر نجات داده شدند.[۵۴]
سید حسن نصر الله دبیرکل حزب الله لبنان طی گفتگو با شبکه المناردرباره تحولات لبنان و منطقه گفت اسرائیل نقطه ضعفی در آماده سازی جبهه داخلی خود برای جنگ دارد و این امر باعث شده است تا حزب الله بتواند امروز به شکل بهتری این جبهه را مورد هدف قرار داده تلفات بیشتری را بر آن وارد کند. به گزارش ماکو نیوز اسرائیلی نصر الله هزاران هدف را در اسرائیل بر روی نقشه نشان داد و محل استقرار اهداف راهبردی اسرائیل را از روی آن در معرض دید بینندگان گذاشت.همچنین روزنامه هاآرتص خبر داد، حزب الله تاکید می کند قادر است زیان های جبران ناپذیری را به اسرائیل وارد کند، زیان هایی که بخشی از آن متوجه جبهه داخلی خواهد شد.این گفتگو با بازتاب گسترده رسانه های اسرائیل مواجه شده است.[۵۵][۵۶]
فعالیت سیاسیویرایش
حزب‌الله لبنان با انتشار مرام‌نامه جدیدی در سال ۲۰۰۹، صراحتاً بر اجرای یک سیستم اسلامی بر پایه رأی مستقیم مردم و نه از طریق اجبار و تحمیل، تأکید نموده‌است. تأکید حزب‌الله مبنی بر نبود اجبار در اسلام، نوعی انعطاف‌پذیری ایدئولوژیک جهت پذیرش اصل تغییر اولویت‌های راهبردی را به این جنبش تزریق نموده‌است. در همین راستا، حزب‌الله معتقد است که نیل به مردم‌سالاری مبتنی بر رضایت مردم، یکی از اصول اساسی حکومت در لبنان باقی خواهد ماند. با تأکید بر نیاز به مردم‌سالاری مبتنی بر رضایت مردم و تشکیل دولت وحدت ملی، پیام سند جدید این خواهد بود که حزب‌الله خود را یک بازیگر سیاسی عمده در لبنان به‌شمار می‌آورد و فارغ از نتایج انتخابات، حکومت باید اصل توافق با حزب‌الله را مدّ نظر قرار دهد.[۵۷] بر این اساس، حزب‌الله لبنان از سال ۲۰۰۹ چهره‌ای سیاسی به خود گرفت و به‌طور جدی پا به عرصهٔ رقابت‌های سیاسی گذاشت و در تمام انتخابات‌های پارلمانی و شهری لبنان حضور فعالی داشته‌است که برخی از آنها با پیروزی و برخی نیز با شکست همراه بوده‌است.
انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۰۹ویرایش
در انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۰۹ تمامی کاندیدهای حزب‌الله به پارلمان راه یافتند اما از آنجا که متحدان آنها در ائتلاف ۸ مارس موفق به کسب آرای مردم نشدند، گروه ۱۴ مارس (تحت حمایت غرب) با کسب ۷۱ کرسی پیروز انتخابات اعلام شد.[۵۸] اما به رغم شکست جریان ۸ مارس در این انتخابات، حزب‌الله لبنان و متحدین آنها در پی سقوط دولت سعد حریری در ژانویه ۲۰۱۱ به دلیل استعفای یازده وزیر متعلق به گروه ۸ مارس، توانستند دولت را در اختیار بگیرند و تاکنون نیز که به روزهای پایانی عمر قانونی آن نزدیک می‌شویم، موقعیت سیاسی خود را حفظ نمایند.[۵۹]
انتخابات سراسری ۲۰۱۸ لبنانویرایش
انتخابات سراسری لبنان می‌بایست در سال ۲۰۱۴ م. برگزار میشد[۶۰] اما عدم موفقیت مجلس در انتخاب رئیس‌جمهور، سبب شد تا دو سوم از اعضای پارلمان به تمدید این دوره از مجلس تا سال ۲۰۱۷ میلادی رأی دهند.[۶۱] آنگاه قرار شد انتخابات در ۲۱ مه ۲۰۱۷ میلادی برگزار شود.[۶۲] سرانجام انتخابات مجلس لبنان در ۶ مه ۲۰۱۸ میلادی برگزار شد.
نتایج این انتخابات نشان داد که حزب‌الله لبنان و متحدانش در مجموع کرسی‌های بیشتری را بدست آورده‌اند. این در حالی‌است که حزب سعد حریری یک سوم کرسی‌هایش را در این انتخابات از دست داده‌است. هرچند تعداد کرسی‌های حزب‌الله لبنان در مجلس تغییر چندانی نکرد، اما متحدان حزب‌الله لبنان که حامی محور مقاومت هستند، کرسی‌های بیشتری را به دست آورده‌اند.[۶۳]
دیدگاه‌های مخالفینویرایش
به جز در خارج لبنان این گروه منتقدانی در درون این کشور نیز دارد. برای مثال حامیان دولت فؤاد سینیوره (نخست‌وزیر پیشین لبنان) با تأکید بر اینکه فقط دولت لبنان از حق تصمیم‌گیری دربارهٔ مقابله با تهدیدهای خارجی برخوردار است، سازمان سیاسی حزب‌الله را به مثابه «دولت در دولت» و شبه نظامیان آن را «ارتش در ارتش» می‌نامند و در مجموع حزب‌الله را به دنبال کردن منافع ایران و سوریه متهم می‌کنند.[۶۴]
در تاریخ ۲۸ آوریل ۲۰۰۹ میلادی، و یک ماه پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان، بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی به شورای امنیت سازمان ملل متحد، حزب‌الله لبنان و سایر گروه‌های شبه‌نظامی را متهم به ایجاد بی‌ثباتی در این کشور کرد. بان کی‌مون، همچنین حزب‌الله لبنان را خطری برای آرامش و پیشبرد مردم‌سالاری در لبنان خواند.[۶۵]
تخصیص نام «گروه تروریستی»ویرایش
- بسیاری از کشورها برسر نحوه نامگذاری گروه حزب‌الله لبنان به عنوان «گروه سیاسی مشروع» یا «گروهی تروریستی و نامشروع» یا هر دو، اختلاف نظر دارند. به‌صورتی که در میان اکثر کشورهای جهان عرب و برخی کشورهای اسلامی من‌جمله ایران، از حزب‌الله لبنان به عنوان «مقاومتی مشروع» یاد می‌کنند.[۱۱] این در حالی است که دولت لبنان از گروه حزب‌الله به عنوان حزبی مشروع و قانونی یاد می‌کند.[۶۶] سازمان اینترپل پس از حادثه بمب‌گذاری آمیا و به درخواست دولت آرژانتین، عماد مغنیه یکی از اعضای حزب‌الله را را به اتهام ارتباط با این حادثه مورد پیگرد قرار داد[۶۷] در اسفند ۹۴ شورای همکاری خلیج فارس این حزب را تروریستی نامید
کشورهای زیر، شاخه نظامی گروه حزب‌الله لبنان را به عنوان گروهی تروریستی شناسایی کرده‌اند.
- ایالات متحده آمریکا، هلند،[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲] بحرین[۳۳][۳۴] مصر[۳۵] اتریش، کانادا، اتحادیه عرب[۳۶] و اسرائیل حزب‌الله را در فهرست گروه‌های تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند.[۳۸][۳۹][۴۰] در حالی که اتحادیه اروپا، نیوزلند تنها شاخه نظامی آن را تروریستی دانسته و بین شاخه نظامی و شاخه سیاسی آن تمایز قائل می‌شوند.[۴۱][۴۲]
- روز ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸ آمریکا مجدداً حزب‌الله لبنان را به عنوان یک گروه تروریستی جهانی معرفی کرد و جوایزی تا ۵ میلیون دلار برای یافتن دو عضو حزب‌الله به نام‌های یوسف محمود حرب و هیثم علی طباطبایی تعیین کرد.[۶۸][۶۹][۷۰]
- وزیر امور خارجه بریتانیا، جرمی هانت در تاریخ ۲۵ فوریه ۲۰۱۹ در بیانیه‌ای اعلام کرد: «کشورش از لبنانی باثبات و موفق حمایت می‌کند اما نمی‌تواند زمانی که مسئله تروریسم مطرح است، از خود نرمش نشان دهد.» وی گفت: «آشکار است که تمایزی بین شاخه نظامی و سیاسی حزب‌الله وجود ندارد و با تحریم کردن حزب‌الله به هر شکل ممکن، دولت پیامی آشکار می‌دهد که فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده این گروه در منطقه کاملاً غیرقابل قبول و زیان‌بار برای امنیت ملی بریتانیا است.»[۷۱][۷۲]
- همچنین وزیر کشور بریتانیا، ساجد جاوید گفت: «حزب‌الله همچنان به اقدامات خود برای بی‌ثبات کردن وضعیت شکننده خاور میانه ادامه می‌دهد و ما بیش از این نمی‌توانیم تفکیکی بین شاخه نظامی تحریم‌شده این گروه و حزب سیاسی آن قائل شویم.»[۷۳]
| کشورها | توضیحات | مراجع |
|---|---|---|
 استرالیا
|
ستاد عملیات ویژه حزب‌الله لبنان | [۷۴] |
 کانادا
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | [۷۵] |
 بحرین
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 اتحادیه عرب
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 اتحادیه اروپا
|
شاخه نظامی حزب الله | |
 اسرائیل
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 ایالات متحده آمریکا
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
| بحرین
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 فرانسه
|
شاخه نظامی حزب الله | |
 شورای همکاری خلیج فارس
|
تمامی موجودیت حزب الله | |
 ژاپن
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 هلند
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 امارات متحده عربی
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 بریتانیا
|
تمامی موجودیت حزب‌الله لبنان | |
 نیوزلند
|
شاخه نظامی حزب الله |
اتهام جاسوسی، خرابکاری و قاچاق سلاح به مصرویرایش
دادستانی مصر در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۰۹ میلادی، با متهم کردن حزب‌الله لبنان به جاسوسی، قاچاق اسلحه و تلاش برای بی‌ثبات کردن مصر، از بازداشت گروه ۴۹ نفره‌ای خبر داد که با دستور گرفتن از سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، علیه امنیت ملی مصر فعالیت می‌کردند.[۷۶][۷۷]
سید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله در واکنش به این دستگیری‌ها اعتراف کرد که تنها یکی از دستگیرشدگان لبنانی، به نام سامی شهاب، عضو حزب‌الله بوده و در حال انجام مأموریتی برای رساندن تدارکات نظامی به فلسطینی‌های نوار غزه بوده‌است. با وجود ادعای نصرالله، سامی شهاب در اعترافات خود مدعی شده که برنامه حملهٔ تروریستی در اصل «حرکتی انتقام‌جویانه در برابر کشته شدن عماد مغنیه، از رهبران نظامی ارشد گروه حزب‌الله لبنان بوده‌است».[۷۸]
دبیران کلویرایش
رابطه با ایرانویرایش
بنا بر گفته‌های محمدحسن اختری سفیر ایران در سوریه در سال‌های (۱۹۹۷–۱۹۹۴) و (۲۰۰۸–۲۰۰۵) ایران به حزب‌الله کمک‌های مالی و معنوی کرده‌است و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به آموزش نیروهای حزب‌الله می‌پرداخته‌است ولی او هرگونه شرکت مستقیم ایران را در درگیرهای حزب‌الله رد می‌کند.[۷۹]
جمهوری اسلامی ایران ارتباط نزدیکی با جنبش حزب‌الله دارد و دولت و نهادهای حکومتی ایران، از جمله بنیاد شهید، حمایت‌های مالی قابل توجهی از این گروه و طرفداران و ساکنان مناطق تحت نفوذ آن به عمل می‌آورند.[۸۰]
در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ سایت المنار متعلق به حزب‌الله لبنان خبر داد که حسن نصرالله در یک سخنرانی عمومی با اشاره به محدودیت‌های مالی علیه این گروه گفت:
«این محدودیت‌ها تأثیری در وضعیت حزب‌الله ندارد چون تمام منابع مالی حزب‌الله نه از بانک‌ها بلکه از سوی ایران تأمین میشود.»
همچنین گفت:
«این پول‌ها همان‌طور به دست ما می‌رسد که موشک‌هایی که با آن اسرائیل را تهدید می‌کنیم.»[۸۱]
همچنین نصرلله در واکنشی دیگر در طی دی ماه سال 1396 پیش از خروج آمریکا از برجام و قبل از تشدید تحریم های بیشتر از علیه جمهوری اسلامی در واکنش به یک گزارش آمریکایی بر مبنای این که بخشی از درآمدهای حزب الله از طریق تجارت مواد مخدر تامین میشود بار دیگر و با صراحت از تامین مالی گروهش از سوی ایران سخن گفت و اینبار اظهار کرد:
«نان، آب، پول، اسلحه و موشک‌های ما همگی از ایران می‌رسد...و تا ایران پول دارد، حزب‌الله هم پول دارد.»
پیشتر نیز از سوی مقامات آمریکایی پیش بینی میشد که درصورت وضع تحریم های سنگین علیه جمهوری اسلامی برروند حمایت از گروه های تحت حمایتش اثر میگذارد که افزایش درخواست‌های اعانه از سوی حزب لله لبنان گواهی براین استدلال قلم‌داد شد.[۸۲]
پیش از این، پیرو ماجرای توقیف طلا و ارز متعلق به ایران در ترکیه در سال ۱۳۸۷ و ۸۸، به ترتیب یک رسانه ایرانی-اتریشی و یک رسانه اسرائیلی تحلیلگر اخبار با اشاره به اخبار العربیه و اخبار غیررسمی از ارتباط آن ماجرا با حمایت جمهوری اسلامی از حزب‌الله لبنان و تأسیس یک بانک مشترک در ترکیه خبر داده بودند.[۸۳][۸۴]
ناتان سیلز هماهنگ‌کننده وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸ اعلام کرد که حکومت ایران سالانه ۷۰۰ میلیون دلار هزینه حزب‌الله لبنان می‌کند.[۶۸][۶۹][۷۰] پیش از این نیز حسن نصرالله رهبر حزب‌الله به صورت علنی و در حضور سفیر ایران در لبنان اعلام کرده بود که:
«ما خیلی صریح می‌گوییم و شاید چنین چیزی در تمام جهان وجود نداشته باشد، که یک کسی بیاید به‌صورت علنی شفاف و صادقانه بگوید، در مقابل همه جهان بی پرده می‌گوییم، بودجه و هزینه و خرج و خورد و خوراک و سلاح و موشک‌های حزب‌الله از جمهوری اسلامی ایران می‌رسد. تا زمانی که ایران پول داشته باشد، یعنی ما پول داریم»[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]
تحریم‌هاویرایش
- روز پنجشنبه ۲۵ اکتبر۲۰۱۸ دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، لایحه تحریم جدیدی علیه گروه حزب‌الله امضاء کرد. حزب‌الله توسط ایران حمایت میشود و این لایحه در سالروز انفجاری که در سال ۱۹۸۳ در بیروت منجر به کشته شدن ۲۴۱ تفنگدار دریایی آمریکا شده بود امضاء شده‌است. این لایحه امکان گسترش تحریم در رابطه با کسانی که با حزب‌الله تجارت کنند را فراهم می‌کند.[۸۵]
- روز سه شنبه ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸ وزارت امور خارجه آمریکا جواد نصرالله فرزند حسن نصرالله را در فهرست تروریسم جهانی قرار داد. جواد نصرالله یکی از رهبران حزب‌الله و فرمانده گردان المجاهدین است. براساس تحریم‌های جدید تمامی دارایی‌های پسر نصرالله مصادره شده و معامله با او و گردان المجاهدین ممنوع می‌باشد. علاوه بر او، محسن عبیدالزیدی، یوسف هاشم، عدنان حسین کوثرانی و محمد عبدالهادی فرحات را نیز در لیست تروریستی وارد کرده‌اند. عبیدالزیدی هماهنگ‌کننده بین حزب‌الله و سپاه پاسداران ایران و حامیانشان در عراق است که در قاچاق سوخت از ایران به سوریه شرکت داشته و فردی است که از جانب قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، نیرو به سوریه اعزام می‌کند. سیگال ماندلکر، مدیر بخش تروریسم و اطلاعات وزارت خزانه داری آمریکا اظهار داشت که حزب‌الله نماینده تروریستی حکومت ایران است که می‌کوشد حاکمیت را در عراق تضعیف و ثبات خاورمیانه را مختل کند.[۸۶][۸۷][۸۸][۸۹]
- روز دوشنبه ۲۲ آوریل ۲۰۱۹ وزارت‌خانه‌های خارجه و خزانه‌داری آمریکا بر اساس بیانیه‌ای اعلام کردند که در ردیف «پاداش برای عدالت» برای دریافت اطلاعاتی دربارهٔ مراودات بانکی، نقل و انتقال پول و اموال و معاملات حزب‌الله در جهان، ۱۰ میلیون دلار جایزه در نظر گرفته‌اند و به کسانی که این اطلاعات را در اختیار آمریکا قرار دهند، داده خواهد شد. آمریکا خواهان دسترسی به ادهم حسین تباجا، محمد ابراهیم بزی و علی یوسف چراره به عنوان سه تن از مسئولان مالی حزب‌الله می‌باشد.[۹۰]
درخواست اعانه و کمک مالیویرایش
حزب‌الله در سال ۲۰۱۹ اندک زمانی پس از اِعمال فشارهای شدید مالی و تحریمها علیه این گروه و حامی اصلی مالیش، جمهوری اسلامی ایران، که منجر به کاهش حمایت‌های مالی جمهوری اسلامی به این گروه شد، [۹۱]صندوقهای دریافت کمک مالی و صدقه را در خیابانهای محله‌های شیعه‌نشین نصب کرد. روی این صندوقها نوشته شده: «به حمایت همگانی نیاز داریم.» پیشتر در مغازه‌ها صندوقهای کمک به حزب‌الله دیده میشد. نصرالله نیز در یک سخنرانی از هوادارانش خواسته بود به این گروه پول بدهند تا بتواند فشار تحریمها را کم کند.[۹۲]
- مایک پومپئو در نشست آیپک گفت «تحریمها علیه ایران گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی را نیز به درد و رنج انداخته. این که حسن نصرالله کاسه گدایی به دست گرفته، خبر خوبی است.»[۹۳][۹۴]
- برایان هوک: «ما نشانه‌های این فشارها را می‌بینیم و شاهد هستیم که رهبر حزب‌الله از مردم می‌خواهد که پول به آنها صدقه بدهند. چنین رفتاری خود شاهد بارزی است و این همان تاثیری است که ما به دنبال آن هستیم. پولی که یک شبه‌نظامی حزب‌الله می‌گیرد خیلی بیشتر از حقوقی است که یک آتشنشان در ایران دریافت می‌کند.»[۹۵]
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ Ekaterina Stepanova, Terrorism in Asymmetrical Conflict: Ideological and Structural Aspects, Stockholm International Peace Research Institute, Oxford University Press 2008, p. 113
- ↑ Levitt, Matthew (2013). Hezbollah: The Global Footprint of Lebanon's Party of God. p. 356.
Hezbollah's anti-Western militancy began with attacks against Western targets in Lebanon, then expanded to attacks abroad intended to exact revenge for actions threatening its or Iran's interests, or to press foreign governments to release captured operatives.
- ↑ "Who are Hezbollah". BBC News. May 21, 2008. Retrieved August 15, 2008.
- ↑ An International History of Terrorism: Western and Non-Western Experiences. p. 267.
Based upon these beliefs, Hezbollah became vehemently anti-West and anti-Israel.
- ↑ Criminology: Theories, Patterns & Typology. p. 396.
Hezbollah is anti-West and anti-Israel and has engaged in a series of terrorist actions including kidnappings, car bombings, and airline hijackings.
- ↑ Julius, Anthony. "Trials of the Diaspora: A History of Anti-Semitism in England." Google Books. 1 May 2015.
Michael, Robert and Philip Rosen. "Dictionary of Antisemitism from the Earliest Times to the Present." Google Books. 1 May 2015.
Perry, Mark. "Talking to Terrorists: Why America Must Engage with Its Enemies." Google Books. 1 May 2015
"Analysis: Hezbollah's lethal anti-Semitism". The Jerusalem Post – JPost.com. - ↑ "Letter that was sent from Neturei Karta to His Excellency Sayyed Hasan Nasrallah:". nkusa.org. 19 February 2008. Retrieved 24 Feb 2017.
- ↑ Elie Alagha, Joseph (2011). Hizbullah's Documents: From the 1985 Open Letter to the 2009 Manifesto. Amsterdam University Press. pp. 15, 20. ISBN 90-8555-037-8.
- ↑ Shehata, Samer (2012). Islamist Politics in the Middle East: Movements and Change. Routledge. p. 176. ISBN 0-415-78361-5.
- ↑ Husseinia, Rola El (2010). "Hezbollah and the Axis of Refusal: Hamas, Iran and Syria". Third World Quarterly. 31 (5). doi:10.1080/01436597.2010.502695.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Asia Times Online:: Middle East News - Hezbollah's transformation
- ↑ Israel Ministry of Foreign Affairs (1996-04-11), Hizbullah Retrieved on 2006-08-17.
- ↑ "FRONTLINE/WORLD. Lebanon - Party of God. The Story.» پی‌بی‌اس. ۲۴ February 2007.
- ↑ Rubenstein, Colin. "Australia is right to ban Hezbollah. Here's why.» دی ایج. ۲ June 2003. ۲۴ February 2007.
- ↑ "National Geographic News Photo Gallery: Hezbollah, Igniting Conflict.» انجمن جغرافیای ملی. ۲۴ February 2006.
- ↑ Adam Shatz (April 29, 2004), "Search of Hezbollah", The New York Review of Books Check date values in:
|تاریخ=(help) - ↑ An open letter, The Hizballah program
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ Hubbard, B. (2017). Iran Out to Remake Mideast With Arab Enforcer: Hezbollah. Nytimes.com. Retrieved 27 November 2017, from [۱]
- ↑ «نگاهی به زندگی سید حسن نصرالله». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ «سید «حسن نصرالله» رهبر و الگوی جهان عرب». مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان. دریافت‌شده در ۲ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ رهبر حزب‌الله لبنان: تا زمانی که ایران پول دارد، ما هم پول داریم
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ حسن نصرالله : تمام بودجه و پول و هزینه‌های ما از جمهوری اسلامی ایران می‌رسد
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ اثر اظهارات نصرالله و سپاه پاسداران بر توقیف دارایی‌های ایران
- ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ایران سالانه چند میلیون دلار به حزب‌الله لبنان کمک می‌کند
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ بودجه حزب‌الله از ایران می‌رسد
- ↑ The British government has designated Hezbollah's political wing a terrorist organisation
- ↑ Hezbollah added to UK’s list of terrorist groups
- ↑ Britain to expand ban on Lebanon's Hezbollah, calling it terrorist group
- ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Norman, Lawrence and Gordon Fairclough. "Pressure Mounts for EU to Put Hezbollah on Terror List." Wall Street Journal. 7 September 2012. 3 November 2012.
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Kreiger, Hilary Leila and Benjamin Weinthal. "US official urges EU to name Hezbollah 'terrorists.' Jerusalem Post. 26 October 2012. 3 November 2012.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ "Dutch FM urges EU to place Hezbollah on terror group list." JTA. 6 September 2012. 3 November 2012.
- ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ Muriel Asseraf, Prospects for Adding Hezbollah to the EU Terrorist List, September 2007
- ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ Spangler, Timothy (March 25, 2011). "Bahrain complains over Hezbollah comments on protests". Jerusalem Post. Retrieved November 22, 2011.
- ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ "Bahrain arrests bombing suspects and blames Hezbollah". Reuters. November 6, 2012.
- ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ EGYPT: Cairo calls Hezbollah terrorist organization. LA Times, April 13, 2009
- ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ اتحادیه عرب حزب‌الله لبنان را گروه تروریستی اعلام کرد بی‌بی‌سی فارسی، ۱۱ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «شورای همکاری خلیج فارس علیه حزب‌الله لبنان». ۱۳ خرداد ۱۳۹۲. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ ۳۸٫۰ ۳۸٫۱ Goldirova, Renata (September 17, 2008). "MEPs call on EU states to list Hezbollah as terrorist group". EUobserver. Retrieved August 6, 2009.
- ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ "Hezbollah, the Party of Terror. Why should be included in the EU terrorist list" (PDF), Friends of Israel Initiative, October 5, 2012
- ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ فهرست تروریستی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا
- ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ Kanter, James; Rudoren, Jodi (July 22, 2013). "European Union Adds Military Wing of Hezbollah to List of Terrorist Organizations". New York Times. Retrieved September 4, 2013.
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامNZ-r1373-terrorlistوارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ' Russia says Hezbollah, Hamas not terror groups,' The Times of Israel November 16, 2015.
- ↑ Omar Nashabe, 'China’s Ambassador in Lebanon: Hezbollah Arms a Trade Matter,' 4 May Al-Akhbar, 2012
- ↑ «نحوه شکل‌گیری حزب‌الله لبنان از زبان وزیر دفاع». ایرنا. ۲۸ آذر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۸.
- ↑ «نقش سید عباس موسوی در شکل‌گیری حزب‌الله». سایت جامع آوینی. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۸.
- ↑ مصاحبه سید حسن نصرالله با سیمای جمهوری اسلامی ایران (ممری تی. وی)
- ↑ گیتاشناسی نوین کشورها - ص۳۶۲
- ↑ گیلبرت اچکار و مایکل وارشوفسکی (۲۸ فوریه ۲۰۰۷)، جنگ ۳۳ روزه:جنگ اسرائیل علیه حزب‌الله در لبنان و تبعات آن، Paradigm Publishers (انتشارات پارادایم)، شابک ۹۷۸-۱-۵۹۴۵۱-۴۰۹-۸ تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ سازمان عفو بین‌الملل
- ↑ Lebanon: who won the war? Open Democracy
- ↑ http://alef.ir/vdcbwzb5zrhbw5p.uiur.html?287287
- ↑ https://www.tabnak.ir/fa/news/522351/ناو-هواپیمابر-فوق-مدرن-ایران-در-مدیترانه
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ ۵۴٫۲ Hizballah Rockets Global Security
- ↑ "بازتاب سخنان سید حسن نصرالله در رسانه های رژیم صهیونیستی". tasnimnews.
- ↑ "نصرالله: آمریکا به خوبی می‌داند که جنگ با ایران پرهزینه خواهد بود". Fars news.
- ↑ بندتا برتی، حزب‌الله لبنان و تثبیت نقش جهانی، روزنامه اطلاعات، 10 اردیبهشت، 1389
- ↑ reuters, Anti-Syrian bloc celebrates Lebanon election win, Jun 7, 2009, Available at: http://www.reuters.com/article/2009/06/07/us-lebanon-election-idUSTRE55609720090607; خبرگزاری فارس، تمامی نامزدهای حزب‌الله به پارلمان راه یافتند، 19 خرداد 1388، قابل دسترس در: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8803190927
- ↑ پیش‌بینی آینده حزب‌الله لبنان دیپلماسی ایرانی
- ↑ "Lebanon's deadlocked parliament postpones June election". Reuters. 31 May 2013. Retrieved 31 May 2013.
- ↑ "Lebanese lawmakers delay elections, sparking dismay, anger among voters". Washington Post. 5 Nov 2014. Retrieved 18 Nov 2014.
- ↑ "Législatives: Machnouk affirme être tenu de convoquer les collèges électoraux au plus tard le 21 février" (به فرانسوی). L'Orient Le Jour. 11 February 2017.
- ↑ Elections in Lebanon Boost Hezbollah’s Clout
- ↑ احمد زیدآبادی. «سلاح حزب‌الله؛ مسئله این است». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۰۸.
- ↑ دبیرکل سازمان ملل: «حزب‌الله لبنان عامل بی‌ثباتی‌ست» (دویچه وله فارسی)
- ↑ Role in Lebanon's Government, رادیوی عمومی ملی
- ↑ "Interpol votes against Iran in Argentina terror case". وبگاه اینتر نشنال هرالد تریبیون. November 6, 2007. Retrieved ۱۶ شهریور ۱۳۸۷. Check date values in:
|تاریخ بازدید=(help) - ↑ ۶۸٫۰ ۶۸٫۱ Rewards for Justice - Reward Offer for Information on Hamas and Hizballah Key Leaders
- ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ آمریکا برای دستگیری رهبران حماس و حزب‌الله جایزه تعیین کرد
- ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ آمریکا گروه‌های تروریستی وابسته به رژیم ایران را تحریم کرد
- ↑ Britain to join U.S., others by banning Hezbollah as terrorist group
- ↑ UK to ban Lebanon's 'terrorist' Hezbollah's political wing
- ↑ Sajid Javid adds Hezbollah to list of banned terror groups
- ↑ "Hizballah External Security Organisation Relisted", Australian National Security, 2005-07-18 Retrieved on 2006-08-21.
- ↑ See:
- "Reference list", Office of the Superintendent of Financial Institutions Canada Retrieved on ۲۰۰۶-۰۷-۲۵.
- "Listed entities pursuant to the Anti-Terrorism Act (2001, c. ۴۱)", Public Safety and Emergency Preparedness Canada (PSEPC), Government of Canada Retrieved on 2006-07-16.
- ↑ مصر حزب‌الله را به برهم زدن ثبات متهم کرد (دویچه وله فارسی)
- ↑ ماهیت تشنج بی‌سابقه میان حزب‌الله لبنان و مصر (بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ حزب‌الله درصدد انتقام قتل عماد مغنیه بود (دویچه وله فارسی)
- ↑ «حزب‌الله و حماس فرزندان انقلاب ایران». وبگاه روزنامه اعتماد. ۵ خرداد ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۶ شهریور ۱۳۸۷.
- ↑ «احمدی‌نژاد وارد لبنان شد». بی‌بی‌سی. ۱۳ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۰.
- ↑ «نصرالله: تمام منابع مالی حزب‌الله مانند موشک‌هایش از ایران تأمین میشود». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ [www.radiofarda.com/a/f4_hezbollah_aid_fund_lebanon_iran_sanction/29912882.html «حزب‌الله لبنان صندوقهای اعانه «برای جمع‌آوری کمک برپا کرده است»»] مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). - ↑ «کانتینر 5/18 میلیارد دلاری در مثلث برمودا».
- ↑ «Iran demands Turkey return 18.5 billion dollars it seized a year ago from smuggler moving it to Lebanon». imra.org.il.
- ↑ Trump Signs New Hezbollah Sanctions Bill in Anti-Iran Push
- ↑ U.S. Ramps Up Sanctions on Hezbollah as Part of Iran Pressure
- ↑ تروریست خواندن جواد نصرالله، گردانهای المجاهدین و حزب‌الله توسط وزارت امور خارجه ایالات متحده
- ↑ واشینگتن چهار عضو حزب‌الله را در عراق تحریم کرد
- ↑ وزارت خارجه آمریکا فرزند رهبر حزب‌الله و تشکیلات وابسته به این گروه را در فهرست تروریستی قرار داد
- ↑ جایزه ۱۰ میلیون دلاری آمریکا برای از کار انداختن سیستم مالی حزب‌الله لبنان
- ↑ [www.radiofarda.com/a/f4_hezbollah_aid_fund_lebanon_iran_sanction/29912882.html «حزب‌الله لبنان صندوقهای اعانه «برای جمع‌آوری کمک برپا کرده است»»] مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). - ↑ حزب‌الله لبنان صندوق اعانه و «گدایی» برای درخواست پول در خیابان‌ها نصب کرد صدای آمریکا
- ↑ پومپئو در اِیپک: این که حسن نصرالله کاسه گدایی به دست گرفته خبر خوبی است رادیو فردا
- ↑ رضایت وزارت خارجه آمریکا از تشدید تحریم ایران و 'مشکلات مالی' حزب‌الله لبنان بی بی سی فارسی
- ↑ برایان هوک: بازگرداندن تحریم‌های ایران مانع کمک ۷۰۰ میلیون دلاری تهران به حزب‌الله لبنان شد صدای آمریکا
پیوند به بیرونویرایش
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به حزب‌الله لبنان در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ حزب‌الله لبنان موجود است. |
- وبگاه رسمی
- پای‌گاه مجازی فارسی‌زبان مقاومت اسلامی لبنان+متن فارسی سخنرانی‌های سیّد حسن نصرالله
- بنیانگذاران مقاومت(دکتر چمران)
- Hezbollah’s Cyber Warfare Program
- قاوم رسانه جبهه مستضعفین
- خبرگزاری مهر
- هفته‌نامه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی «صبح صادق» شماره ۲۶۰ صفحه:۸
- حق‌شناس کمیاب، سید علی، ساختار سیاسی اجتماعی لبنان، انتشارات سنا، ۱۳۸۸
- گیتاشناسی نوین کشورها، عباس جعفری، گیتاشناسی، تهران، ۹۶۴-۳۴۲-۱۴۳-۰