پولیوماویریده (نام علمی: Polyomaviridae) نام یک تیره از ویروس‌هاست، که میزبان اولیهٔ آنان پستانداران و پرندگان هستند.[۱][۲]

پولیوماویریده
عکس ریزنگاری از سلولی آلوده به پولیوماویروس - سلول آبی بزرگ در سمت چپ و پائین. یک نمونهٔ سلول‌شناسی از ادرار بیمار.
طبقه‌بندی ویروس‌ها e
(طبقه‌بندی‌نشده): ویروس
شاخه: incertae sedis
رده: طبقه‌بندی نامشخص
راسته: طبقه‌بندی نامشخص
تیره: پولیوماویریده
سرده‌ها
  • آلفاپولیوماویروس
  • بتاپولیوماویروس
  • گاماپولیوماویروس
  • دلتاپولیوماویروس

طبق آخرین طبقه‌بندی «کمیتهٔ بین‌المللی آرایه‌شناسی ویروس‌ها» در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۸۹ گونه در این خانواده (در چهار سرده اصلی) و ۹ گونهٔ فاقد سرده وجود دارد.[۲] از این تعداد، ۱۳ گونهٔ آنها، انسان‌ها را آلوده می‌کنند، و تا حد کمتری نیز بقیهٔ گونه‌ها نظیر SV40 می‌توانند به انسان سرایت کنند.[۳][۴][۵] بسیاری از این ویروس‌ها نظیر ویروس بی‌کی و ویروس جی‌سی بسیار فراگیر هستند و معمولاً در بیشتر افراد بدون علامت اند.[۶][۷] با این وجود، برخی نیز با بیماری‌هایی نظیر ضعف ایمنی در افراد در ارتباط اند.[۸] ویروس بی‌کی با بروز نفروپاتی در دریافت‌کنندگان پیوند کلیه و پیوند سایر اعضاء بدن نقش دارند.[۹][۱۰] ویروس جی‌سی نیز با لکوانسفالوپاتی چندکانونی پیشرونده،[۱۱] و پولیوماویروس سلول مرکل با سرطان سلول مرکل مرتبط است.[۱۲]

برخی از اعضای این خانوادهٔ ویروسی، اونکوژن (سرطان‌زا) هستند و می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد تومور شوند. این ویروس‌های خاص در بدن میزبان به‌صورت نهفته و خاموش باقی مانده و علامتی ندارند؛ اما ممکن است در گونه‌های جانوری مختلف و در افرادی که دستگاه ایمنی ناکارآمد یا ضعیف دارند، باعث ایجاد تومور شوند.

این خانوادهٔ ویروسی نخستین بار به‌سبب خواص سرطان‌زایی‌شان کشف شدند، و برخی از اعضای آن به‌ویژه پولیوماویروس‌های موشی به‌طور گسترده‌ای تحت بررسی و مطالعه واقع شده‌اند، تا دریابند با چه سازوکاری موجب بروز سرطان می‌شوند. نام «پولیوما» اشاره به قدرت ویروس در ایجاد «چندین» (-poly) نوع «تومور» (oma-) دارد.

منابع ویرایش

  1. Moens U, Calvignac-Spencer S, Lauber C, Ramqvist T, Feltkamp MC, Daugherty MD, Verschoor EJ, Ehlers B (June 2017). "ICTV Virus Taxonomy Profile: Polyomaviridae". The Journal of General Virology. 98 (6): 1159–1160. doi:10.1099/jgv.0.000839. PMID 28640744.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "ICTV Report Polyomaviridae". Archived from the original on 8 September 2020. Retrieved 2 August 2019.
  3. Rotondo JC, Mazzoni E, Bononi I, Tognon M, Martini F (2019). "Association Between Simian Virus 40 and Human Tumors". Frontiers in Oncolgy. 9: 620. Archived from the original on 28 July 2019. Retrieved 2 August 2019.
  4. Calvignac-Spencer S, Feltkamp MC, Daugherty MD, Moens U, Ramqvist T, Johne R, Ehlers B (June 2016). "A taxonomy update for the family Polyomaviridae". Archives of Virology. 161 (6): 1739–50. doi:10.1007/s00705-016-2794-y. PMID 26923930.
  5. DeCaprio JA, Garcea RL (April 2013). "A cornucopia of human polyomaviruses". Nature Reviews. Microbiology. 11 (4): 264–76. doi:10.1038/nrmicro2992. PMC 3928796. PMID 23474680.
  6. Gossai A, Waterboer T, Nelson HH, Michel A, Willhauck-Fleckenstein M, Farzan SF, Hoen AG, Christensen BC, Kelsey KT, Marsit CJ, Pawlita M, Karagas MR (January 2016). "Seroepidemiology of Human Polyomaviruses in a US Population". American Journal of Epidemiology. 183 (1): 61–9. doi:10.1093/aje/kwv155. PMC 5006224. PMID 26667254.
  7. Kean JM, Rao S, Wang M, Garcea RL (March 2009). "Seroepidemiology of human polyomaviruses". PLoS Pathogens. 5 (3): e1000363. doi:10.1371/journal.ppat.1000363. PMC 2655709. PMID 19325891.
  8. Rotondo JC, Bononi I, Puozzo A, Govoni M, Foschi V, Lanza G, Gafà R, Gaboriaud P, Touzé FA, Selvatici R, Martini F, Tognon M (July 2017). "Merkel Cell Carcinomas Arising in Autoimmune Disease Affected Patients Treated with Biologic Drugs, Including Anti-TNF". Clinical Cancer Research. 23 (14): 3929–3934. doi:10.1158/1078-0432.CCR-16-2899. PMID 28174236.
  9. Jamboti JS (August 2016). "BK virus nephropathy in renal transplant recipients". Nephrology. 21 (8): 647–54. doi:10.1111/nep.12728. PMID 26780694.
  10. Kuppachi S, Kaur D, Holanda DG, Thomas CP (April 2016). "BK polyoma virus infection and renal disease in non-renal solid organ transplantation". Clinical Kidney Journal. 9 (2): 310–8. doi:10.1093/ckj/sfv143. PMC 4792618. PMID 26985385.
  11. Adang L, Berger J (2015). "Progressive Multifocal Leukoencephalopathy". F1000Research. 4. doi:10.12688/f1000research.7071.1. PMC 4754031. PMID 26918152.
  12. Feng H, Shuda M, Chang Y, Moore PS (February 2008). "Clonal integration of a polyomavirus in human Merkel cell carcinoma". Science. 319 (5866): 1096–100. Bibcode:2008Sci...319.1096F. doi:10.1126/science.1152586. PMC 2740911. PMID 18202256.