پیش‌نویس:آناهوآن


Yujiulü Anagui
خاقانات روران
سلطنت520–521
پیشینYujiulü Chounu
جانشینYujiulü Poluomen
Khagan of Rouran
سلطنت522–552
پیشینپولومن
جانشینYujiulü Tiefa (in east)
Yujiulü Dengshuzi (in west)
زاده472
درگذشتهتاریخ ورودی نامعتبر است (خطا: تاریخ دوم باید در قالب سال، ماه، روز باشد سال)
فرزند(ان)Yujiulü Anluochen
Empress Yujiulü
نام سلطنت
Chìliántóubīngdòufá Kèhán (敕連頭兵豆伐可汗)
All Ruling Khagan
خاندانYujiulü clan
پدرYujiulü Futu
مادرHou Lüling (侯呂陵)

آناهوآن[۱] واپسین خاقان روران [۲] بود که توسط بومین، نخستین خاقان گوک‌ترک، سرنگون شد. روران‌ها قومی احتمالا مغول‌تبار بودند که در پی آشفتگی‌های سیاسی در چین قرن چهارم و پنجم میلادی نفوذ زیادی بر شمال این کشور داشتند.

دور نخست سلطت آناهوآن

ویرایش

برادر آناهوآن، چه‌اونو[۳]، خاقان روران‌ها بود. او به زنی شمن به نام دائوهان دیوان[۴] دلباخته بود و در امور حکومتی از وی مشورت می‌گرفت. هنگامی که چه‌اونو در جنگ به سر می‌برد، به دستور مادر او، دائوهان دیوان را کشتند. هنگامی که چواونو بازگشت، به دنبال انتقام خون زن شمن بود اما مادرش با همدستی گروهی از درباریان، چه‌اونو را کشتند و قدرت را به برادرش، آناهوآن، واگذار کردند. اما اندکی بعد یکی از خویشاوندان به نام شیفا[۵] دست به شورش زد و آناهوآن به چین فرار کرد. در این بین دایی آناهوآن و چه‌اونو به نام پولومین[۶] برعلیه شیفا دست به شورش زد و خاقان روران‌ها شد اما پولومین گرفتار تهاجم قبایل تیله[۷] شد و او نیز به چین فرار کرد[۸].

دور دوم سلطنت آناهوآن

ویرایش

در سال ۵۲۲ هر دو خاقان روران نزد دربار چین (سلسله وئی شمالی) بودند. پولومین در تلاشی ناکام سعی کرد به قلمروی هیاطله فرار کرد که خواهرانش همسر پادشاه هفتالی بودند. اما جلوی او را گرفتند و پولومین در زندان چین فوت کرد اما آناهوآن با جلب نظر امپراتور چین توانست به قلمروی روران بازگردد اگرچه که باز هم روران‌ها طبق عادتشان به غارتگری و چپاول چینی‌ها می‌پرداختند. با این وجود چین بار دیگر گرفتار شورش شده بود و دربار وئی شمالی مجبور بود که از کمک آناهوآن و روران‌ها بهره ببرد. سلسله وئی شمالی چین چنان دچار بحران بود که به دو نیمه شرقی و غربی تقسیم شد و در این شرایط آناهوآن یکه‌تاز شمال چین و مغولستان امروزی شد.

وخامت وضع چین به حدی بود که گائو هوآن فرمانده سلسله وئی شرقی که در شمال‌شرقی چین امروزی مستقر بود، برای مقابله با رقیبش سلسله وئی غربی و فرمانده آن یوی‌وین تایا با آناهوآن، خاقان روران، متحد شده بود اما این اتحاد ثمربخش نبود و در نهایت وئی غربی دست به دامان بومین، خاقان گوک‌ترک، شد. همچنین بومین از شورش قوم تیله[۷] برعلیه آناهوآن و روران‌ها حمایت کرد. طبق روایت‌های مورخین چین بومین از آناهوآن درخواست کرد که دخترش را به عقد او درآورد. آناهوان این اقدام را اهانت به خود می‌دانست که باعث می‌شد قوم گوک‌ترک که قبل زیردست روران‌ها بودند، با آن‌ها هم‌مرتبه شوند. به همین سبب او سفرایی نزد بومین فرستاد و به صراحت درخواستش را رد کرد. آناهوان خطاب به بومین گفته بود:«تو قبلا آهنگر من بودی، چگونه جرئت می‌کنی که این حرف را بزنی؟». بومین سفرا را قتل‌عام می‌کند و به این ترتیب به روران‌ها اعلان جنگ می‌دهد. در سال ۵۵۲ میلادی گوک‌ترک‌ها، روران‌ها را شکست می‌دهد و طبق روایتی آناهوآن خودکشی می‌کند[۹].

سرنوشت روران‌ها

ویرایش

پس از مرگ آناهوآن فرزند او، یان لوچن[۱۰]، به نزد متحدان چینی خود (سلسله چی شمالی[۱۱])، فرار کرد و عموی او به نام دین‌شو تسزی[۱۲] خود را خاقان نامید. اما او نیز از گوک‌ترک‌ها که در این زمان رهبر آن‌ها موغان خاقان[۱۳] بود، شکست خوردند. اگرچه دین‌شو تسزی توانست از مهلکه فرار کند اما چند سال بعد با همیاری سلسله چینی وئی غربی به گوک‌ترک‌ها تحویل داده شد و به قتل رسید[۹].

پانویس

ویرایش
  1. Yujiulü Anagui (در کتب فارسی به صورت آناخوآن و آناهوای نیز ذکر شده است)
  2. در منابع فارسی به صورت ژوژان و ژوان-ژوان نیز ذکر شده است
  3. Yujiulü Chounu
  4. Dauhun Diwan (در کتب فارسی به صورت د ا او خوان دیوان نیز ذکر شده است)
  5. Qilifa Shifa
  6. Yujiulü Poluomen
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ‌‌Tiele که در برخی منابع به عنوان Gaoche نیز از آن‌ها یاد شده‌است.
  8. قومیلیو، ال. ان. تاریخ ترک‌های باستان. مترجم: بیوک سلطانی. صص. ۳۸-۳۹.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ قومیلیو، ال. ان. تاریخ ترک‌های باستان. مترجم: بیوک سلطانی. صص. ۴۵-۴۸.
  10. Anluochen
  11. Northern Qi (در برخی کتب فارسی به صورت تسی شمالی ذکر شده است)
  12. Yujiulü Dengshuzi
  13. Muqan Qaghan


رده:مقاله‌های ایجاد شده توسط ایجادگر رده:درگذشتگان ۵۵۲ (میلادی) رده:درگذشتگان با خودکشی در جمهوری خلق چین