پیش‌نویس:سیدعلی بن محمدباقر جناب حسینی اصفهانی

سیدعلی بن محمدباقر جناب حسینی اصفهانی، (۱۲۴۹–۱۳۰۹ش) نویسنده، ریاضی‌دان، و از مورّخان قرن چهاردهم هجری در اصفهان بوده‌است. وی از افراد گمنامی است که در معرفی معماری، شناخت بزرگان و رشد و تعلیم مردم اصفهان، نقش به‌سزایی داشته‌است.

ولادت

سیّدعلی فرزند میر محمّدباقر بن میر محمّدحسین بن میر مرتضی حسینی اصفهانی، ادیب فاضل و دانشمند محقّق، در ذی‌حجه سال ۱۲۸۷ برابر با ۱۲۴۹ش در اصفهان چشم به جهان گشود.

تحصیلات

پس از طی مشکلاتی که در دوران کودکی و در پی از دست دادن پدر، با آن مواجه گردیده، در پناه حمایت مادر، به کسب علم و دانش پرداخته و در اثر همت والای خود و استفاده از محضر استادانی همچون میرزا جهانگیرخان قشقایی و غیره، همچنین تحصیل و فراگرفتن علومی همچون ریاضی، هیئت و نجوم، در زمره برجستگانی قرار می‌گیرد که شاگردانی چون مرحوم جلال‌الدین همایی را تربیت می‌نماید. همچنین ریاضیات را از محمّدعلی حسینی قائنی و هیئت را از ملاّ‌هادی سدهی فرا گرفت و طب را نزد محمّدباقر حکیم‌باشی خواند.

آثار و تالیفات

با طلیعه انقلاب مشروطیت در زمره فعالان این جنبش عظیم درآمده، به انتشار روزنامه «الجناب» می‌پردازد. چندی نمی‌گذرد که فکر تألیف اثری ماندگار در موضوع اصفهان، وجودش را به تلاشی مضاعف در این راستا وا می‌دارد.

مجموعه عظیم «الاصفهان» دستاورد آن تلاش است که متأسفانه در زمان حیات خویش تنها بخش مقدمه گونه‌ای از آن را که تحت عنوان همان الاصفهان» بوده‌است، به چاپ می‌رساند. بقیه مکتوبات وی پس از مرگش که در اسفند ۱۳۰۹ اتفاق می‌افتد، به صورت دست نوشته‌هایی در نزد خانواده وی مضبوط می‌ماند. تا آن که پس از گذشت بیش از هشتاد سال بعد، بالاخره به همت سرکار خانم رضوان پورعصار از محققین و پژوهشگران مرکز اصفهان‌شناسی، چند بخش از مجموعه دست نوشته‌های ایشان، تحت عناوین، «فرهنگ مردم اصفهان»، «رجال و مشاهیر اصفهان» و «آثار و ابنیه تاریخی اصفهان» در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ تدوین و تصحیح گشته توسط مرکز اصفهان‌شناسی چاپ و منتشر می‌شود. «احصائیه خانه‌ها و محلات اصفهان» نیز چهارمین بخش از آن مجموعه نفیس است که توسط سرکار خانم رضوان پورعصار تدوین و تصحیح گردیده و در بهار سال ۱۳۹۴به زیور طبع آراسته گردیده‌است.

وفات

او سرانجام در شب جمعه ۳۰ شوّال ۱۳۴۹ق برابر با ۱۳۰۹ هجری شمسی در تهران وفات یافت و در صحن امامزاده عبداللّه شهرری به خاک سپرده شد.