کهیش

كَهْيَشْ ، نام يکي از طوايف ايل بختياري ميباشد که از دو کلمه " کَهْ "و " يَشْ " ساخته شده است. كلمه"کَهْ"برابر است با "كَسْ"بمعني طايفه . و کلمه "يَشْ"بمعني شادمان شدن. در کل[ "كَهْيَشْ"يعني : طايفه اي كه از كنارهم بودنشان ، شادمان هستند ]

اصلیت كَهْيَشْ

طایفهٔ بزرگ كَهْيَشْ، یکی از شاخه‌های اصلی سِهونی‌ها است. سِهونی ها يا سه خانه اي ها(شامل سه طایفه:كَهْيَشْ،باوِرْساد،هَمُولِه) از باب کیان‌اِرثی، کیانُرسی یا کِی‌نورسی و از شاخه چهارلنگ ایل بختیاری محسوب می شود، كَهْيَشْ طوایف بزرگی از عشایر بختیاری هستند که شفیع خان وزیر محمدتقی خان، عضو همين طايفه كَهْيَشْ است.

سِهونی

چهار لنگ بختیاری مشتمل بر پنج طایفه بزرگ است که کِنُرسی یکی از این طوایف است. طایفهٔ کِنُرسی نیزخود به بیست و چهار تیره تقسیم می‌شود که یکی از این تیره‌ها، سهونی است.

وجه تسمیهٔ سِهونی

سِهونی به معنی سه هونی یا سه خانه است و به سه طایفه کَهیَش، باورصاد و حموله اشاره دارد.

تقسیم‌بندی سِهونی

سهونی به سه شعبه تقسیم می‌شود: کهیش، باورساد، حموله.

طایفهٔ كَهْيَشْ

طایفهٔ كَهْيَشْ، یکی از شاخه‌های اصلی سِهونی‌ها است. سهونی‌ها طوایف بزرگی از عشایر بختیاری هستند که شفیع خان وزیر محمدتقی خان، عضو همين طايفه كَهْيَشْ است . شفیع خان همه ساله به نمایندگی از سوی محمدتقی خان، مالیات طوایف بختیاری را جمع‌آوری می‌کرد و بیشتر اوقاتش را صرف حل و فصل امورمی کرد. سرزمین گرمسیر بختیاری بین دو سرشاخهٔ هفت لنگ و چهار لنگ تقسیم و بستر رودخانهٔ کارون آن‌ها را از هم جدا می‌کرده که چهارلنگ‌ها در سمت راست و هفت لنگ‌ها در سوی چپ قرار داشتند.

در این دوران سهونی‌ها، در اَندِکا، شیمبار و شِلال سکونت داشتند و سپس به علت وابسته بودن به خان چهارلنگ از کارون گذشته و در نواحی گلگیر و آسماری استقرار یافتند. در زمان محمدتقی خان از خوانین قدرتمند چهارلنگ کِنرسی، این مرزبندی تغییر کرده و چهار لنگها و از جمله سهونی ها از اَندیکا کوچ کرده و در محدودهٔ گُلگیر و آسِماری مستقر شدند. سهونی‌ها پس از عبور از کارون به منطقهٔ آسماری کوچ کرده و در نقاطی همچون آب بیدی تمبی، پنبه کار، پاریاب پاگچ، چوسر و دِه گَهِ دَرِه گامیشی مسکن گزیدند که بقایای جایگاه آن‌ها هنوز پابرجاست. پس از دستگیری محمدتقی خان توسط منوچهرخان معتمدالدوله گرجی، سهونی‌ها از کارون گذشته و خود را تحت‌الحمایهٔ جعفر قلی خان و میتی خان قرار دادند. زمانی که چهارلنگها از زمین هفت لنگها بیرون رفتند، از آنجا که خوانین دورکی بودند و طایفهٔ سِهونی هم خواستار ماندن با خوانین بودند، روی زمین هفت لنگها ماندند.

تقسیم‌بندی طایفهٔ کَهیَش

این طایفه { كَهْيَشْ (Kahyash)}از یازده تیره تشکیل می گردد که عبارتند از:

1-صالحوند(صالحی)

2-اصخدری

3- تاتِه

4-کَلو

5-کاید( کائد ، قایِد )

6-جِمالدین

7- موگوئی

8- اُستاجدین (اُستاژدین)

9- زونیستَرم

10- جُوبِرِ ز

11-شبکوهی(شوکوهی)

گرمسیر و سردسیر طایفهٔ کَهیَش

گرمسیر طایفهٔ کهیش : چَم آسیاب [12]، راکه، سُلطان آباد، پِرچَک، قِبلَهی بالا و پائین، یک خیشه، چشمه علی کایدان، آقُلیا، کویرستان، آب اَنجیرَک، تَنگِ مُشکی، تَنگِ مو، لادِرازی، آبِهار، چال اَستَران، چِه درخت، دَرِه گاومیشی که همگی در حومهٔ شهرستان مسجدسلیمان واقع گردیده‌اند. همچنین سردسیر آن‌ها خُربِه، توف سَفید و کِفتِ بَرد در استان چهارمحال و بختیاری است.

پانویس

[12] چم آسیاب(کنار شیخ ویس) :دشت چم آسیاب در فاصله ۵ کیلومتری از شهر مسجدسلیمان و در مسیر جاده اندیکا قرار دارد.چم آسیاب به واسطه چشمه های فراوان و وجود باغات در فصل بهار پذیرای مهمانان بسیاری از اقصی نقاط استان می باشد.https://seeiran.ir/%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%DA%86%D9%85-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%A8/

منابع

• کهیش؛ قلعه‌ای فراموش شده
• طوایف و شعب ایل بختیاری
• گفتگو با ظهراب مددی
• ظهور و سقوط محمدتقی خان بختیاری
• کریمی، اصغر (۱۳۸۶)، سفر به دیار بختیاری، پدیده