کی‌یف

پایتخت اوکراین

کی‌یف (به اوکراینی: Київ [ˈkɪjiu̯]) یا کیف پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر اوکراین است. این شهر در شمال مرکزی اوکراین و در امتداد رودخانه دنیپر قرار دارد.

کی‌یِف
Київ
Киев
کیِف
کیِف
پرچم کی‌یِف
پرچم
نشان رسمی کی‌یِف
مهر
کی‌یِف در اوکراین واقع شده
کی‌یِف
کی‌یِف
مختصات: ۵۰°۲۷′۰۰″ شمالی ۳۰°۳۱′۲۴″ شرقی / ۵۰٫۴۵۰۰۰°شمالی ۳۰٫۵۲۳۳۳°شرقی / 50.45000; 30.52333
کشوراوکراین
تأسیس۸۸۲
مدیریت
 • فرماندار شهرویتالی کلیچکو
مساحت
 • کل۸۳۹ کیلومتر مربع (۳۲۴ مایل مربع)
بلندی
۳۲۴ متر (۱۰۶۳ پا)
جمعیت
 (۲۰۱۳)
 • کل۲٬۸۴۷٬۲۰۰
منطقه زمانییوتی‌سی ۲+ (EET)
 • تابستانی (DST)یوتی‌سی ۳+ (EEST)
کد پستی
01xxx-04xxx
پیش‌شماره تلفن۴۴ (۳۸۰)+
وبگاه

کی‌یف یک مرکز مهم صنعتی، علمی، آموزشی و فرهنگی در اروپای شرقی است. این شهر خانه بسیاری از صنایع پیشرفته، موسسات آموزش عالی و بناهای تاریخی است. کی‌یف دارای سیستم گسترده‌ای از حمل و نقل عمومی و زیرساخت است.

گفته می‌شود نام این شهر از نام کی، یکی از چهار بنیانگذار افسانه‌ای آن گرفته شده‌است. کی‌یف در طول تاریخ خود به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای اروپای شرقی، چندین مرحله از برجستگی و گمنامی را پشت سر گذاشت. این شهر احتمالاً در سده پنجم به عنوان یک مرکز تجاری وجود داشته‌است. شهرکی اسلاوها در مسیر بزرگ تجاری بین اسکاندیناوی و قسطنطنیه، کیف خراج‌گذار خزرها بود تا زمانی که در اواسط سده نهم توسط وایکینگ‌ها تصرف شد. تحت حکومت وارنگیان، این شهر به پایتختی روس کیف تبدیل شد. دولت اسلاوی شرقی این شهر که در طول تهاجمات مغول در سال ۱۲۴۰ میلادی به‌طور کامل ویران شد، بیشتر نفوذ خود را برای سده‌ها از دست داد و به یک مرکز استانی با اهمیت حاشیه‌ای در حومه مناطق تحت کنترل همسایگان قدرتمند آن، ابتدا لیتوانی، سپس لهستان و در نهایت روسیه بدل شد.

این شهر در طول انقلاب صنعتی امپراتوری روسیه در اواخر سده نوزدهم دوباره رونق گرفت. سال ۱۹۱۸، پس از اعلام استقلال جمهوری خلق اوکراین از روسیه شوروی، کی‌یف پایتخت آن شد. از سال ۱۹۲۱ به بعد، کی‌یف یکی از شهرهای اوکراین شوروی بود که توسط ارتش سرخ اعلام شد و از سال ۱۹۳۴، پایتخت آن بود. این شهر در طول جنگ جهانی دوم تقریباً به‌طور کامل ویران شد اما در سال‌های پس از جنگ به سرعت بهبود یافت و سومین شهر بزرگ اتحاد جماهیر شوروی باقی ماند.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال اوکراین در سال ۱۹۹۱، کیف پایتخت اوکراین باقی ماند و هجوم دائمی مهاجران اوکراینی قومی از سایر مناطق کشور را تجربه کرد. در طول تبدیل کشور به اقتصاد بازار و دموکراسی انتخاباتی، کیف همچنان بزرگترین و ثروتمندترین شهر اوکراین بوده‌است. تولید صنعتی وابسته به تسلیحات آن پس از فروپاشی شوروی کاهش یافت و بر علم و فناوری تأثیر نامطلوب گذاشت، اما بخش‌های جدید اقتصاد مانند خدمات و مالیرشد کیف در حقوق و سرمایه‌گذاری را تسهیل کرد و همچنین بودجه مستمر برای توسعه مسکن و زیرساخت‌های شهری را فراهم کرد. کیف به‌عنوان طرفدار غربی‌ترین منطقه اوکراین ظاهر شد. احزاب طرفدار ادغام شدیدتر با اتحادیه اروپا در طول انتخابات تسلط دارند.

ریشه نام ویرایش

این نام از اسلاوی شرقی قدیمی Kyjevŭ (Kыѥвъ) گرفته شده‌است. تواریخ قدیمی اسلاوی شرقی، مانند کدکس لورنسی و تواریخ نوگورود، از املای کیєвъ، Къıєвъ، یا Кїєвъ استفاده می‌کردند.[۱] این به احتمال زیاد از نام زبان نیااسلاوی *Kyjevŭ gordŭ (به معنای واقعی واژه، "قلعه کی") گرفته شده‌است،[۲] و با کی (به اوکراینی: Кий، روسی: Кий)، بنیانگذار افسانه‌ای شهر مرتبط است.

تاریخ ویرایش

کی‌یف سال ۱۲۴۰ میلادی به تصرف مغول‌ها درآمد و منهدم شد.[۳]

تقسیمات اداری ویرایش

این شهر به وسیلهٔ رودخانه دنیپر به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم، که در مجموع دارای ۱۰ منطقه شهرداری است.

بخش غربی رودخانه که دارای ۷ منطقه است، با جمعیتی در حدود۲٫۶۴۲٫۴۴۰ نفر و بخش شرقی رودخانه با ۳ منطقه دارای جمعیتی در حدود۹۳۰٫۰۰۰ نفر است.

بر طبق آمارگیری سال ۲۰۰۷ در این شهر ۷۱۹ گروه و سازمان دینی وجود دارد که ۱۷۷ سازمان مربوط به مسیحیان پروتستان، بیشترین آمار را به خود اختصاص داده‌است.

در این آمار ۸ مرکز اسلامی نیز به چشم می‌خورد.

منطقه مساحت منطقه
کیلومتر مربع
جمعیت تراکم
کیلومترمربع
کرانه شرقی رودخانه دنیپر
منطقه گلوسویسکی ۱۵۶ ۲۳۸ ۹۸۳ ۱۵۳۲
منطقه سولومیناسکی ۴۰ ۳۵۱ ۳۴۲ ۸۷۸۳
منطقه استویاتوشنسکی ۱۰۱ ۳۳۷ ۷۱۸ ۳۳۴۳
منطقه اوبولونسکی ۱۱۰ ۳۱۷ ۶۱۵ ۲۸۸۷
منطقه پودولسکی ۳۴ ۱۹۳ ۷۳۲ ۵۶۹۸
منطقه پیچرسکی ۲۷ ۱۴۵ ۲۴۲ ۵۳۷۹
منطقه شوچنکیوسکی ۲۵ ۲۲۹ ۷۸۰ ۹۱۹۱
کرانه غربی رودخانه دنیپر
منطقه دارینتسکی ۱۳۴ ۳۲۱ ۶۲۲ ۲۴۰۰
منطقه دنیپروفسکی ۶۷ ۳۴۹ ۱۳۸ ۵۲۱۱
منطقه دسنیانسکی ۱۴۸ ۳۶۲ ۸۴۲ ۲۴۵۱
 
نقشه مناطق ده‌گانه شهر کیف

جمعیت ویرایش

در پایان قرن هیجدهم جمعیت اوکراین حدود ۳۰٬۰۰۰ نفر بوده‌است. براساس سرشماری انجام شده در سال ۲۰۰۱ حدود ۲٬۶۱۱٬۳۰۰ نفر در کیف زندگی می‌کردند. در حال حاضر حدود ۲۰ هزار نفر به جمعیت کیف سالانه اضافه می‌شود. بر اساس آمارهای جمعیتی از ۱ ژانویه ۲۰۰۲ تا ۱ ژانویه ۲۰۱۰ جمعیت شهر کیف ۱۷۴٬۰۰۰ نفر افزایش یافته‌است. در ۱ دسامبر ۲۰۱۳ جمعیت کیف ۲٬۸۶۶٬۵۱۶ نفر بوده که طبق گزارش منتشر شده از سوی دولت نرخ رشد در کیف ۲٫۲ و کل کشور ۴٫۱۷- اعلام شد. به گفته مؤسسه جمعیت‌شناسی و مطالعات اجتماعی NAS جمعیت در اوکراین پس از منطقه افزایش جمعیت در شهر مثبت بوده و پس از استان‌های رونسکی و زاپارپاتسکی که به ترتیب ۳٫۷ و ۲٫۴ را کسب نموده‌است. بنا به آمارهای غیررسمی در سال ۲۰۰۹ جمعیت واقعی کیف ۳٬۱۴۴٬۳۰۰ بوده که ۴۲۰٬۰۰۰ نفر با آمار رسمی اختلاف دارد.

ترکیب قومی ویرایش

بر پایه داده‌های سرشماری سال ۲۰۰۱، بیش از ۱۳۰ ملیت و گروه قومی در قلمرو کیف زندگی می‌کنند. اوکراینی‌ها بزرگ‌ترین گروه قومی کیف را تشکیل می‌دهند و ۲٬۱۱۰٬۸۰۰ نفر یا ۸۲٫۲ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. روس‌ها ۳۳۷۳۰۰ (۱۳٫۱٪)، یهودیان ۱۷۹۰۰ (۰٫۷٪)، بلاروسی‌ها ۱۶۵۰۰ (۰٫۶٪)، لهستانی‌ها ۶۹۰۰ (۰٫۳٪)، ارمنی‌ها ۴۹۰۰ (۰٫۲٪)، آذربایجانی‌ها ۲۶۰۰ (۰٫۲٪)، ۵۰ تاتارها هستند. گرجی‌ها ۲۴۰۰ (۰٫۱٪)، مولداوی‌ها ۱۹۰۰ (۰٫۱٪).

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ توسط مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواه نشان داد که ۹۴٪ از کیف دارای هویت قومی اوکراینی و ۵٪ قومی روسیه بودند.[۴] بیشتر جمعیت غیر اسلاو این شهر را تاتارها، قفقازی‌ها و دیگر مردم اتحاد جماهیر شوروی تشکیل می‌دهند.

زبان ویرایش

در این شهر معمولاً به دو زبان اوکراینی و روسی صحبت می‌شود. تقریباً ۷۵٪ از جمعیت کیف به سؤال سرشماری سال ۲۰۰۱ در مورد زبان مادری خود "اوکراینی" پاسخ دادند، تقریباً ۲۵٪ به "روسی" پاسخ دادند.[۵] بر پایه یک نظرسنجی در سال ۲۰۰۶، ۲۳٪ از مردم کیف از اوکراین در خانه استفاده می‌کنند، ۵۲٪ از روسی استفاده می‌کنند، و ۲۴٪ بین هر دو جابجا می‌شوند.[۶] در نظرسنجی جامعه‌شناختی سال ۲۰۰۳، وقتی این سؤال مطرح شد که "شما از چه زبانی در زندگی روزمره استفاده می‌کنید؟" پرسیده شد، ۵۲٪ گفتند "عمدتاً روسی"، ۳۲٪ "هر دو روسی و اوکراینی به اندازه یکسان"، ۱۴٪ "بیشتر اوکراینی"، و ۴٫۳٪ "به طور انحصاری اوکراینی".[۷]

طبق سرشماری سال ۱۸۹۷، از حدود ۲۴۰۰۰۰ نفر کیف، تقریباً ۵۶٪ از جمعیت به زبان روسی، ۲۳٪ به زبان اوکراینی، ۱۳٪ به ییدیش، ۷٪ لهستانی و ۱٪ به زبان بلاروس صحبت می‌کردند.[۸]

یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ توسط مؤسسه بین المللی جمهوری خواه نشان داد که زبان‌هایی که در خانه در کیف صحبت می‌شود اوکراینی (۲۷٪)، روسی (۳۲٪) و ترکیبی برابر از اوکراین و روسی (۴۰٪) است.

جامعه یهودی ویرایش

اولین اطلاعات در مورد زندگی یهودیان در این شهر به قرن دهم میلادی برمی‌گردد. از جمله مورخانی یهودی که در مورد جامعه بزرگ یهودیان کیف کتاب نوشته‌اند می‌توان بنیامین تودلی و پرهام رگنسبورگ نام برد. بیشتر یهودیان کیف بازماندگان یهودیان لهستان بودند که در پی حمله مغول‌ها به لهستان نابود شده یا فرار کردند. در طول این دوران یهودیان دو بار در سال‌های ۱۴۵۹ و ۱۶۱۹ از کیف اخراج و مجدداً به این شهر بازگشتند. سال ۱۶۴۸ سال سختی برای یهودیان کیف بود. در آن سال کیف به پادشاهی مسکو الحاق گردیده و در سال ۱۶۵۴ سکونت یهودیان در کیف ممنوع گشت و این ممنوعیت با تجزیه لهستان در سال ۱۷۹۳ لغو شد و یهودیان توانستند به کیف وارد شوند. امروزه در کیف ۲۰٬۰۰۰ ِیهودی زندگی می‌کنند. در این شهر دو مدرسه یهودی و دو کنیسه به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

مترو ویرایش

متروی کی‌یف در سال ۱۹۶۰ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۵۲ ایستگاه است.

بر اساس برخی منابع ایستگاه متروی آرسنالنای این شهر، عمیق ترین ایستگاه متروی جهان نامگذاری شده است. [۹][۱۰]

منابع ویرایش

  1. Lavretian Chronicle بایگانی‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine and Novgorod Chronicles بایگانی‌شده در ۲ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine: "В лЂто 6743. Не хотя исперва оканныи, всепагубныи диаволъ роду человЂческому добра, въздвиже крамолу межи рускыми князи да быша человЂци не жили мирно: о том бо ся злыи радуется кровопролитью крестияньскому. Поиде князь Володимиръ Рюриковиць с кыяны и Данило Романович с галицаны на Михаила /л.158./ Всеволодица Чермного къ Чернигову, а Изяславъ побЂжа в Половци; и много воева около Чернигова и посадъ пожьже, а Михаилъ выступи ис Чернигова; и много пустошивъ около Чернигова, поиде опять; и Михаилъ створивъ прелесть на ДанилЂ и много би галицанъ и бещисла, Данила же едва уиде; а Володимиръ пришедши опять, сЂде въ КиевЂ. И не ту бысть того до сыти зла, нь прииде Изяславъ с погаными Половци в силЂ тяжьцЂ и Михаилъ с черниговци под Киевъ, и взяша Кыевъ; а Володимера и княгыню его изымаша Половци, поведоша в землю свою, и много зла сътвориша кияномъ; а Михаилъ сЂде в ГалицЂ, а Изяславъ в КиевЂ; и опять пустиша Володимира Половци на искупЂ и жену его, и на НЂмцЂх имаша искупъ князи. 'В лЂто 6744 [1236]. Поиде князь Ярославъ из Новаграда къ Киеву на столъ, понявши съ собою новгородцовъ болших муж: Судимира въ СлавнЂ, Якима Влунковица, Костя Вячеслалича, а новоторжець 100 муж; а в НовЂградЂ посади сына своего Александра; и, пришедши, сЂде в Кие†на столЂ; и державъ новгородцовъ и новоторжанъ одину недЂлю и, одаривъ, отпусти прочь; и приидоша вси здрави. Того же лЂта пришедше безбожныи Татарове, плениша всю землю Болгарьскую А и град их Великыи взяша, исЂкоша вся и жены и дЂти" and others. بایگانی‌شده در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
  2. Trubachev, O. N., ed. (1987). "*kyjevъ/*kyjevo". Ėtimologicheskiĭ slovarʹ slavi͡anskikh I͡Azykov: Praslavi͡anskiĭ leksicheskiĭ fond (به روسی). Vol. 13 (*kroměžirъ–*kyžiti). Moscow: Nauka. pp. 256–257.
  3. Lane 2006, p. 8.
  4. "Ukrainian Municipal Survey, March 2–20 2015" (PDF). IRI. Archived (PDF) from the original on 19 October 2017. Retrieved 27 May 2015.
  5. According to the official 2001 census data: "Всеукраїнський перепис населення 2001 | Результати | Основні підсумки | Національний склад населення | місто Киів" (به اوکراینی). ukrcensus.gov.ua. Archived from the original on 14 December 2009. Retrieved 14 January 2010. "Всеукраїнський перепис населення 2001 | Результати | Основні підсумки | Мовний склад населення | місто Київ" (به اوکراینی). ukrcensus.gov.ua. Archived from the original on 25 January 2010. Retrieved 14 January 2010.
  6. "Kiev: the city, its residents, problems of today, wishes for tomorrow", Zerkalo Nedeli, 29 April – 12 May 2006. in Russian. بایگانی‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, in Ukrainian بایگانی‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
  7. "What language is spoken in Ukraine?". Welcome to Ukraine. Archived from the original on 11 October 2017. Retrieved 12 February 2016.
  8. Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам. г. Киев بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine (in Russian).
  9. عمیق‌ترین ایستگاه مترو جهان میزبان پناهجویان کی‌یف
  10. عمیق ترین ایستگاه های مترو جهان کدامند؟