گلیم سِنَه یا گلیم سنندج یکی از مشهورترین گلیم‌های کردستان است که در شهر سنندج و روستاهای اطراف آن بافته می‌شود.

ویژگی‌ها

ویرایش

بسیاری از طرح‌ها به ویژه طرح گلیم‌های قبایل سنجابی و جاف تحت تأثیر آویزهای زربافت و قلاب دوزی شدهٔ صفوی‌ها است، که آنان نیز به نوبهٔ خود از کارهای دستی و هنری هندوستان الهام گرفته‌اند.

این میراث حتی در قالی‌های گره‌دار سِنَه نیز که شبیه فرش‌های مغول است و طرح‌های خود را از منسوجات هندوستان اقتباس کرده‌اند، مشاهده می‌شود. پیچک‌های گل دار نواری شکل که در قرن نوزدهم در منسوجات کشمیر بسیار رایج بوده، در کارهای دستی صحنه به چشم می‌خورد. گلیم‌های سِنَه چه از نظر فنی و چه از نظر زیبایی‌شناسی با دیگر گلیم‌هایی که توسط قبایل و چادرنشینان کرد بافته شده، تفاوت دارد.

دسته‌بندی

ویرایش

به‌طور کلی آن‌ها را از نظر ترکیب‌بندی می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

  • تکرار مکرر طرح‌های گل‌دار
  • در این گروه گل‌ها ظریف تر شده و ترنجی مجزا در مرکز آن قرار دارد.
  • سجاده‌هایی که به علت داشتن محراب پیازی شکل از سجاده‌های دیگر کشورها متمایزند.

وجه تسمیه

ویرایش

سِنَه (یا سنندج) از زمان سلطنت صفویان مرکز کردستان بوده و همیشه مرکز کارگاه‌های قالی‌ و گلیم کردستان به شمار می‌رود. در کتاب گلیم ترجمه فارسی نوشتهٔ هال و ویووسکا کلمهٔ Sine به اشتباه صحنه ترجمه شده‌است که با هماهنگی مترجم خانم نیلوفر الفت شایان اصلاح گردید.[۱]

منابع

ویرایش
  1. هال و لوچیک ویووسکا، آلستر و جوزه (۱۳۷۷). گلیم ص 205تا212. کارنگ.