گنبد عالی

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران
(تغییرمسیر از گنبد علی یا (عالی))

گنبد عالی ابرکوه یا گنبد علی بنایی است مربوط به سدهٔ ۵ هجری قمری که در شهرستان ابرکوه، ابرقو واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۱۲ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱] گنبد عالی از سالم‌ترین ساختمان‌های برجای مانده از دوران سلجوقیان و از بناهای ارزشمند معماری ایران است که در شهر ابرکوه در ۱۳۰ کیلومتری یزد جای گرفته‌است.[۲] ساختار بنا از سنگ و چاروگ (ساروج) و به شکل هشت گوش است که بر روی کرسی چهارگوشی که گوشه‌هایش پخ شده ساخته شده، شکل گنبد در بخش آسمانه مانند عرقچین است بلندای ساختمان ۲۲، هر بدنه دیوار ۵/۴۲ و درآیگاه ۱/۲۰، بلندای آسمانه از درون ۱۲ و بلندای کرسی از روی زمین ۲ متر می‌باشد.

گنبد عالی
Map
نامگنبد عالی
کشورایران
استانیزد
شهرستانشهرستان ابرکوه
اطلاعات اثر
کاربریآرامگاه
دیرینگیدوره سلجوقی
دورهٔ ساخت اثردوره سلجوقی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۹۵
تاریخ ثبت ملی۹ مرداد ۱۳۱۲
گنبد عالی بر ایران واقع شده‌است
گنبد عالی
روی نقشه ایران
۳۱°۰۶′۵۳″شمالی ۵۳°۱۸′۱۵″شرقی / ۳۱٫۱۱۴۷۰۲۴°شمالی ۵۳٫۳۰۴۳۰۱۵°شرقی / 31.1147024; 53.3043015

بر بدنه ساختمان ۳ رج چفدآویز، زیر پایه گنبد قرار گرفته‌است. دو سنگ نبشته به خط کوفی بنایی از آجر برجسته نیز در زیر چفدآویزها و دیگری بر بالای درآیگاه وجود دارد. این آرامگاه، گور امیر عمیدالدین شمس الدوله علی هزار اسب از خاندان دیلمیان و مادرش بوده که بدستور فرزندش فیروزان در سال ۴۴۸ ماهشیدی (قمری) ساخته شده‌است.[۲] گنبد عالی ابرکوه در سال ۱۳۱۲ به شماره ۱۹۵ در فهرست آثار ملی ایران نگاشته شد.[۲]

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ مشکوتی، نصرت‌الله (۱۳۴۹). فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران. سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران. از پارامتر ناشناخته |صفحهٔ= صرف‌نظر شد (کمک)