مرتضی انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

|عنوان=مرتضی انصاری شوشتریدزفولی

|تاریخ درگذشتفوت=

|محلشهر وفات=[[نجف]]، امپراتوری عثمانی

|شاگردان=[[میرزا محمدحسن شیرازی]]{{سخ}}[[سید محمدهاشم خوانساری]]{{سخ}}[[شیخ جعفر شوشتری]]{{سخ}}[[میرزا حبیب‌الله رشتی]]{{سخ}}[[سید حسین کوه‌کمری تبریزی]]{{سخ}}سید ابوالقاسم موسوی خوانساری{{سخ}}[[سید محمدحسین شهرستانی]]{{سخ}}[[محمدحسن ممقانی]]{{سخ}}[[محمدکاظم خراسانی]]{{سخ}}[[ملا حسینقلی همدانی]]{{سخ}}[[میرزا حسین خلیلی تهرانی]]{{سخ}}و…

'''مرتضی انصاری'''<ref>{{یادکرد وب | نشانی= https://iranicaonline.org/articles/ansari-shaikh-mortaza-b| عنوان=دانشنامه ایرانیکا، Morteza Ansari| ناشر=}}</ref>، دزفولی'''مرتضی(زادهٔ انصاریسال شوشتری'''<ref>{{یادکرد وب[[۱۲۱۴ (قمری)|۱۲۱۴ نشانی=https://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_%d8%b4%db%8c%d8%ae_%d8%a7%d9%86%d8%b5%d8%a7%d8%b1%db%8c_%d8%b4%d9%88%d8%b4%d8%aa%d8%b1%db%8c_%d8%af%d8%b1_%d9%84%d8%ba%d8%aa_%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87_%d8%af%d9%87%d8%ae%d8%af%d8%a7.jpg|قمری]] عنوان=لغتنامهدر دهخدا،[[دزفول]] مرتضی انصاری شوشتری|ناشر=}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C-3| عنوان=لغتنامهدرگذشتهٔ دهخدا،سال مرتضی[[۱۲۸۱ انصاری شوشتری(قمری)|۱۲۸۱ ناشر=}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی= http://lib.eshia.ir/10055/1/1| عنوان=الوصایا و المواریث، نویسنده: مرتضی انصاری شوشتری| ناشر= مؤتمر العالمي بمناسبة الذكرى المئوية الثانية لميلاد الشيخ الأنصاري}}</ref> وقمری]] در متون عربی '''مرتضی الأنصاري التستري'''<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://makarem.ir/compilation/reader.aspx?pid=72355&lid=0&mid=76812&catid=0| عنوان=الشیعة فی الاسلام، خمسة من نوابغ الشیعة، نوشته علامه طباطبایی| ناشر= بيت الكاتب للطباعة والنشر}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16089/1/449| عنوان=کتاب دارالسلام در احوالات حضرت مهدی، نویسنده: محمود بن جعفر عراقی| ناشر=نشر مسجد جمکران}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی= http://alhassanain.org/m/arabic/?com=book&id=604 | عنوان=متن کتاب فرائدالاصول تالیف مرتضی الانصاری التستری، از سایت الحسنین | ناشر=سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران}}</ref> (زادهٔ سال ۱۲۱۴ قمری – درگذشتهٔ سال ۱۲۸۱ قمری[[نجف]]) معروف به '''شیخ انصاری''' و ملقب به '''شیخ اعظم''' و '''خاتم الفقهاء و المجتهدین''' از [[فقیه|فقها]] و [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] معروفبزرگ [[شیعه]] بود. وی در نسخه خطی کتاب فرائدالاصول خود را '''مرتضی الانصاری التستری''' (به فارسی: مرتضی انصاری شوشتری) نامیده است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی= http://alhassanain.org/m/arabic/?com=book&id=604 | عنوان=متن کتاب فرائدالاصول تالیف مرتضی الانصاری التستری، از سایت الحسنین | ناشر=سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران}}</ref> وی بعد از درگذشت [[محمدحسن نجفی]] (مشهور به '''صاحب جواهر''') مرجعیت عامه شیعیان را بر عهده گرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=عضو خبرگان رهبری: شیخ مرتضی انصاری از مفاخر جهان اسلام است|نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/81161751/فرهنگی/عضو_خبرگان_رهبری_شیخ_مرتضی_انصاری_از_مفاخر_جهان_اسلام_است|وبگاه=خبرگزاری جمهوری اسلامی|بازبینی=2019-04-02|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=}}</ref><ref>همایشی برای بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری دزفولی</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=همایشی برای بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری|نشانی=httpshttp://wwwfa.sidwikishia.irnet/faview/journal/JournalList.aspx?ID=4000شیخ_مرتضی_انصاری|وبگاه=مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهیویکی شیعه|بازبینی=20202019-0104-18|نویسنده=02|کد زبان=|تاریخ=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=شیخ مرتضی انصاری کیست؟ +عکس|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/939567/شیخ-مرتضی-انصاری-کیست-عکس|وبگاه=مشرق نیوز|تاریخ=2019-02-25|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خاتم الفقهاء و المجتهدین|نشانی=http://www.irna.ir/khuzestan/fa/News/81160933/معارف/خاتم_الفقهاء_و_المجتهدین|وبگاه=خبرگزاری جمهوری اسلامی|بازبینی=2019-04-02}}</ref>

'''مرتضی انصاری''' را به‌دلیل آثار مهم وی در زمینهٔ علوم [[اصول فقه|اصول]] و [[فقه]] «'''خاتم الفقهاء و المجتهدین'''» (به معنی پایان‌دهنده و تکمیل‌کننده فقاهت) لقب داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شیخ مرتضی انصاری؛ خاتم فقهاء و مجتهدین|نشانی=https://www.isna.ir/news/92020905599/شیخ-مرتضی-انصاری-خاتم-فقهاء-و-مجتهدین|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2013-04-29|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خاتم الفقها لقب چه کسی بود|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/403314/خاتم-الفقها-لقب-چه-کسی-بود|وبگاه=مشرق نیوز|تاریخ=2015-04-08|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa}}</ref>

انصاری از اساتید سرشناس،برجسته‌ای دروس حوزوی را فراگرفت و شاگردان وی نیز از روحانیونمهم‌ترین معروفروحانیون دوران خود بوده‌اند که از آن‌ها می‌توان به [[میرزای شیرازی]] (صاحب [[نهضت تنباکو|فتوای تحریم تنباکو]]) و [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] نام برد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خاتم الفقهاء و المجتهدین|نشانی=http://www.irna.ir/khuzestan/fa/News/81160933/معارف/خاتم_الفقهاء_و_المجتهدین|وبگاه=خبرگزاری جمهوری اسلامی|بازبینی=2019-05-17}}</ref>

او در [[۱۸ ذیحجه]] سال [[۱۲۱۴ (قمری)|۱۲۱۴ ه‍. ق]]، در [[غدیر خم|روز غدیر]]، در [[دزفول]] به دنیا آمد. والدینش به مناسبت روز تولد، او را '''مرتضی''' نامیدند.<ref>کتابخانه طهور.</ref> از دوران کودکی [[قرآن]] و معارف [[اسلامی]] را فراگرفت. پس از خواندن [[قرآن]] و [[ادبیات عرب]] به خواندن [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت و در این دو رشته، در جوانی به درجه [[اجتهاد]] رسید.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://sarbazaneislam.com/mobile-golshan-abrar.html| عنوان=گلشن ابرار، ص ۳۳۲|ناشر=}}.</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - «شیخ انصاری»، عالمی که امام علی (ع) در گوشش سوره حمد خواند|نشانی=https://www.farsnews.com/news/13920304001246/-شیخ-انصاری-عالمی-که-امام-علی-ع-در-گوشش-سوره-حمد-خواند|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2013-05-27|بازبینی=2019-04-02}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکاوی ولایت در کلام شیخ انصاری|نشانی=https://www.jamaran.ir/بخش-اخبار-10/25990-واکاوی-ولایت-در-کلام-شیخ-انصاری|وبگاه=پایگاه خبری جماران - امام خمینی - انقلاب اسلامی|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa}}</ref>

نسب مرتضی انصاری به [[جابر بن عبدالله انصاری]]، از [[صحابه]] [[محمد|حضرت محمد (ص)]]، پیامبر اسلام می‌رسد. مرتضی فرزند محمد امین بن شمس الدین بن احمد بن نورالدین بن محمد صادق شوشتریدزفولی است. <ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_%d8%b4%db%8c%d8%ae_%d8%a7%d9%86%d8%b5%d8%a7%d8%b1%db%8c_%d8%b4%d9%88%d8%b4%d8%aa%d8%b1%db%8c_%d8%af%d8%b1_%d9%84%d8%ba%d8%aa_%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87_%d8%af%d9%87%d8%ae%d8%af%d8%a7.jpg| عنوان=لغتنامه دهخدا، مرتضی انصاری شوشتری|ناشر=}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C-3| عنوان=لغتنامه دهخدا، مرتضی انصاری شوشتری| ناشر=}}</ref><ref>فرهنگ فارسی، دکتر معین.</ref><ref>[http://www.irna.ir/khuzestan/fa/News/81160933/معارف/خاتم_الفقهاء_و_المجتهدین خاتم الفقهاء و المجتهدین] ایرنا</ref><ref>[http://irc.ir/old/occasion/index/default.special/id/552 رحلت شیخ مرتضی انصاری ( ۱۲۸۱ ق)]اداره کل پژوهش‌های اسلامی رسانه</ref><ref>[https://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleid=523220 زندگینامه شیخ مرتضی انصاری] تبیان</ref>

پدرش ''محمد امین'' (درگذشتهمتوفی [[۱۲۴۸ (قمری)|۱۲۴۸]]) از مبلغین اسلام و مادرش (درگذشتهمتوفی [[۱۲۷۹ (قمری)|۱۲۷۹ ه‍. ق]]) دختر یکی از علمای عصر خود بوده‌است. ادعا شده مادر مرتضی انصاری قبل از تولد وی، شبی [[جعفر صادق]]، امام ششم [[شیعه|شیعیان]] را در عالم رؤیا می‌بیند که قرآنی طلاکاری شده به او داد. معبرین خوابش را و عطای قرآن را به فرزندی صالح و بلندمرتبه تعبیر کردند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://sarbazaneislam.com/mobile-golshan-abrar.html| عنوان=گلشن ابرار، ص ۳۳۱|ناشر=}}.</ref>

از سال [[۱۲۶۲ (قمری)|۱۲۶۲]] مرجعیت عامه به [[محمدحسن نجفی]] معروف به [[صاحب جواهر]] منتقل شد. در سال [[۱۲۶۶ (قمری)|۱۲۶۶]] او در لحظات آخر عمرشحیاتش در جمع علمایبزرگان شیعه خطاب به مرتضیشیخ انصاری گفت:<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=535&Itemid=&lang=fa|عنوان=فقهای نامدار شیعه، ص ۳۴۱ و ۳۴۲|ناشر=}}</ref> {{نقل قول|«هذا مرجعکم من بعدی: این مرجع شما بعد از من است»}}<ref>فقهای نامدار شیعه، ص ۳۴۱ و ۳۴۲.</ref> و پس از درگذشتش، شیخ مرتضی انصاری مرجعیت عام شیعه را یافت.

انصاری پس از ''شیخ علی کاشف الغطا،الغطا''، برادرش ''شیخ حسن کاشف الغطا'' و همچنین ''شیخ محمدحسن [[صاحب جواهر]]،'' ریاست و اداره [[حوزه علمیه نجف]] را از سال [[۱۲۶۶ (قمری)|۱۲۶۶]] تا [[۱۲۸۱ (قمری)|۱۲۸۱]] به مدت ۱۵ سال به عهده داشت و شیعیان جهان از وی تقلید می‌کردند.

مرتضی انصاری به همراهی [[میرزا حبیب‌الله رشتی]]، [[صاحب جواهر]]، [[میرزای شیرازی]]، [[حسین محدث نوری]]، [[شیخ فضل‌الله نوری]]، [[میرزاحسن آشتیانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]]، [[سید جمال الدین اسدآبادی]]، [[محمدتقیآقا نجفی اصفهانی]]، [[محمدحسینمیرزا حسین نائینی]]، علی لنکرانی، حاجی میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی، محمدآخوند ملامحمد خمامی رشتی، آخوند رستم‌آبادی، سید احمد طباطبایی، آخوند ملا قربانعلی زنجانی، ملا محمد آملی، شیخ عبدالنبی نوری، [[عبدالکریم حائری]]، سید حسین قاضی طباطبایی تبریزی، سید علی اکبر فال اسیری، شیخ محمد بروجردی، حاج میرزا لطف‌الله، حاج آقا نورالله مجتهد عراقی، شیخ علی اکبر مجتهد، سید علی قطب نخجوانی، شیخ محمد علی پیشنماز، آقا جمال الدین لافجه‌ای، [[عبدالکریم حائری یزدی]]، شیخ علی اکبر طالقانی و برخی دیگر از '''بنیانگذاران'''، '''جمع اوران و جامع سازان''' عصر اول احیای روشنفکری،'''روشنفکری'''، '''نواندیشی''' و '''خردگرایی مذهب''' شیعه و شکل دهندگان جنبش [[مشروعه]] در قرن ۱۲ هجری-قمری بودند.{{مدرک}}

انصاری از درسمحضر استادان متعددی بهره جسته‌است که نام چند تن از آنان چنین است:

* حاج ملا هادی سبزواری (صاحب ''«[[شرح المنظومه|منظومه حکمت]]'' و ''[[شرح المنظومه|شرح منظومه]]''»)، به مدت ۲ سال.

* عموی وی، ''حسین انصاری'' (شاگرد ''[[صاحب ریاض]] ''([[سید علی طباطبایی (صاحب ریاض)|سید علی طباطبایی]])، تا سن ۱۷ سالگی).<ref>زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۱۷۹.</ref>

* ''سید محمد مجاهد'' (از شاگردان ''آیت‌الله [[وحید بهبهانی]]'') او در سنین ۱۸ سالگی،۱۸سالگی، دو سال تمام از درسمحضر او بهره جسته‌است.<ref>همان، ص ۱۹۰.</ref>

* ''[[محمدشریفشریف مازندرانیالعلما]] مازندرانی''.<ref>همان، ص ۱۸۲.</ref>

* ''[[ملا احمد نراقی]]'' (صاحب «''مستند الشیعه''»)، به مدت ۴ سال۴سال تمام در [[کاشان]].<ref>همان، ص ۱۹۷.</ref>

* ''موسی [[کاشف الغطا]]'' به مدت یک سال.<ref name="Gol">همان، ص ۱۸۸.</ref>

* ''علی کاشف الغطا،الغطا''، به مدت ۵ سال.<ref name="Gol"/>

* ''محمدحسن [[صاحب جواهر]]'' (مدت بسیار اندک).

نزد او شاگردان زیادی که شمار آن‌ها را از ۵۰۰ نفر تا ۳۰۰۰ نفر در کتب رجالی و تاریخی ثبت کرده‌اند، تربیت یافتند. در میان آنان اشخاصشخصیتهای سرشناسینامی برجسته‌ای قرار داشتند که از آن جمله‌اند:

* ''[[میرزایمیرزا محمدحسن شیرازی]]''، صاحب فتوای [[تحریم تنباکو]].

* ''[[میرزا سید محمد هاشم موسوی خوانساری|میرزا]] [[سید محمدهاشم خوانساری]] صاحب مبانی الاصول''

* ''[[حسین محدث نوری]]''. محدث نوری بنیان‌گذار [[عقل‌گرایی]] [[شیعه]] در فرهنگ اسلامی ایران

* ''[[شیخ جعفر شوشتری|جعفر شوشتری]]''.

* ''[[میرزا حبیب‌الله رشتی]]''، صاحب ''بدائع الافکار''،الافکار، و ''رساله اجاره و غصب''.

* ''[[شیخ فضل‌الله نوری]]<ref>حاشیه بر رسائل شیخ انصاری شیخ فضل‌الله نوری</ref>

* ''[[سید حسین کوه‌کمری تبریزی]]''، صاحب آثار و نثر فراوان و استاد حوزه [[نجف]].

* ''[[سید محمدحسین شهرستانی]]''،

* ''[[شیخ محمدحسن مامقانی]]''، صاحب کتاب ''[[ذرایع الاحکام فی شرح شرائع الاسلام]]'' و کتب دیگر.

* ''[[سید عبدالکریم لاهیجی]]''

* ''[[محمد باقر نجفی]]''

* ''[[محمدکاظم خراسانی]]''، صاحب ''[[کفایةالاصول]]''.

* ''[[ملا حسینقلی همدانی]]''، شاگرد و صاحب منظومه حاج ''[[ملا هادی سبزواری]]''.

* ''میرزا حسین خلیلی تهرانی،تهرانی''، مجتهد و صاحب فتوای مشروطیت.

* شربیانی،''شربیانی''، مجتهد معروف آذربایجانی.

* ''[[سید جمال‌الدین اسدآبادی]]''، بنیان‌گذار وحدت مسلمین و مبارزه علیه استعمار خارجی.

* ''[[میرزا ابوطالب زنجانی]]''.

* ''[[سید ابوالقاسم موسوی خوانساری]]'' از نوادگان [[سید ابوالقاسم خوانساری (میرکبیر)]]

* ''[[سید محمدابراهیم بهبهانی]]''.

* ''[[قربان‌علی زنجانی|آخوند ملا قربان‌علی زنجانی]]''.

* ''علامه [[شیخ مرتضی ریزی|مرتضی ریزی]]''.

* ''[[میرزا محمد آشتیانی]]''.

* رضا همدانی صاحب کتاب ''مصباح الفقیه''.

* ''[[میرزا یحیی مدرس اصفهانی]]''<ref>مجموعه تاریخی فرهنگی مذهبی تخت فولاد- میرزا یحیی مدرس بیدآبادی</ref>

از فرزندان و خاندان انصاری،انصاری افرادی باقی مانده‌اند که مشهورترین آن‌ها [[رضا سبط شیخ انصاری|رضا سبط انصاری]] مشهور به سبط است که دارای تالیفات فراوان و از علمای مشهور [[دزفول]] است و هم‌اکنون ریاست [[حوزه آیت الله العظمی سبط انصاری]] دزفول را برعهده دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=افشای پشت پرده ترویج کنسرت‌های موسیقی در خوزستان توسط نواده شیخ انصاری +تصاویر|نشانی=http://www.dana.ir/|وبگاه=شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا|بازبینی=2019-05-17}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خلاصه‌ای از زندگی آیت‌الله شیخ علی سبط شیخ انصاری|نشانی=http://iqna.ir/fa/news/2555061|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۲/۰۴/۱۱–۱۷:۵۶|بازبینی=2019-05-04|کد زبان=fa|نام=iqna ir {{!}} خبرگزاری بین‌المللی|نام خانوادگی=قرآن}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سخنان فرماندار دزفول باطل و پوچ است!|نشانی=http://ostanha.tabnak.ir/fa/news/35937|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۴/۰۲/۲۷–۱۹:۵۶|بازبینی=2019-05-07|کد زبان=fa|نام=اخبار استان|نام خانوادگی=ها}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=حوزه نیوز :آیت الله انصاری، از نوادگان شیخ اعظم در شیراز بستری شد|نشانی=http://hawzahnews.com/detail/News/356771|وبگاه=@SiteTtile|تاریخ=۲ شهریور ۱۳۹۴–۱۵:۳۶|بازبینی=2019-05-17|کد زبان=fa}}</ref>

[[رده:خاک‌سپاری‌ها در در صحن حرم علی بن ابی‌طالبابی طالب]]