آخن

آخن ( آوا ) (به آلمانی: Aachen) شهری در ایالت نوردراین-وستفالن، در شمال‌غرب آلمان، نزدیکی مرزهای هلند و بلژیک جای گرفته‌است. جمعیت آخن در سال ۱۸۹۰ از مرز ۱۰۰٬۰۰۰ نفر گذشت و به جمع کلان‌شهرهای آلمان ‍‍‍‍‍پیوست.
تاریخ آخن به دوره رومیان می‌رسد. شارلمانی آن را به پایتختی برگزید و از ۹۳۶ تا ۱۵۳۱م پادشاهان بزرگ آلمان در آن تاجگذاری کردند. آخن در منطقه مرزی هلند و بلژیک واقع شده و با شهرهایی مانند کلن، دوسلدورف، دویسبورگ، بن، مونشن‌گلادباخ، کرفلد و لورکوزن در آلمان، لیژ در بلژیک و ماستریخت، هیرلن و رورموند در هلند هم‌جوار است.

Aachen
سراسرنمای آخن، دربرگیرندهٔ دبیرستان کایزر کارلس (جلوی عکس)، شهرداری (عقب مرکز عکس) و کلیسای جامع آخن (عقب سمت راست عکس)
نشان
Aachen
موقعیت Aachen در منطقه آخن
مختصات: ۵۰°۴۶′۳۱″ شمالی ۶°۴′۵۸″ شرقی
کشور	آلمان
ایالت	راین-وستفالیای شمالی
منطقه اداری	کلن
ناحیه	آخن
مدیریت
• شهردار	مارسل فیلیپ (CDU)
• احزاب حکومتی	CDU / Greens
مساحت
• کل	۱۶۰٫۸۳ کیلومتر مربع (۶۲ مایل مربع)
بلندی	۲۶۶ متر (۸۷۳ پا)
جمعیت  (۲۰۰۸–۰۶–۳۰)
• کل	۲۵۷۹۳۵
• تراکم	۱۶۰۰/کیلومتر مربع (۴۲۰۰/مایل مربع)
منطقه زمانی	CET/CEST (UTC+1/+2)
کدهای پستی	۵۲۰۶۲–۵۲۰۸۰
کدهای شماره‌گیری	۰۲۴۱ / ۰۲۴۰۵ / ۰۲۴۰۷ / ۰۲۴۰۸
پلاک خودرو	AC
وبگاه	www.aachen.de

شهرداری شهر آخِن

محل شهر آخن بر روی نقشهٔ آلمان

کلیسای جامع آخن به عنوان نماد شهر آخن در سال ۱۹۷۸ به عنوان اولین بنای تاریخی آلمان در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

دانشگاه فنی آخن که یکی از بزرگترین دانشگاه‌های فنی اروپاست در این شهر واقع شده‌است.

موقعیت جغرافیایی

شهر آخن در نقطه امتداد مرزهای آلمان، هلند و بلژیک واقع شده‌است. این شهر ۲۳٬۸ کیلومتر مرز مشترک با بلژیک و ۲۱٬۸ کیلومتر مرز مشترک با هلند دارد. این شهر در حوضه آبریز رود ماس قرار دارد.

نام

این شهر بخاطر مرزی بودن و نزدیکی به حوزه‌های زبانی گوناگون، در هر یک از زبان‌های منطقه نامی دیگر یا تلفظی دیگر پیدا کرده‌است. جدول زیر شامل نام‌ها و تلفظ‌های مختلف آخن است.

زبان	نام	تلفظ در سامانه IPA
آلمانی	Aachen	[ˈa:xən]
فرانسوی	Aix-la-Chapelle	[ˌɛkslaʃaˈpɛl]
لاتین	Aquae Granni, Aquisgranum
اسپانیایی	Aquisgrán	[akisˈɣran]
لوکزامبورگی	Oochen	[ˈɔ:xən]
هلندی	Aken	[ˈa:kən]
چکی	Cáchy	[t͡saxɪ]
لهستانی	Akwizgran
ایتالیایی	Aquisgrana
روسی	Ахен

گویش

لهجه محلی آخن که با نام Aachener Platt – Öcher ([ˈœʃʌ]) شناخته می‌شود، جزء زبان ریپواری است.

سرزمین‌ها و شهرهای همسایه

شهرهای هرزوگنراس، وورسلن، اشوایلر، اشتولبرگ و روتگن در ناحیه آخن، رئران، کلمی و پلومبیر در استان لیژ بلژیک، و شهرهای والس، گولپن-ویتم، سیمپلولد و هیرلن در استان لیمبورخ در هلند از منطقه‌های هم‌مرز آخن هستند.

شهرهای خواهر

آخن با شهرهای زیر خواهر است:

• ۱۹۵۵ لیژ، بلژیک
• ۱۹۶۷ رنس، فرانسه
• ۱۹۷۹ هلیفکس، انگلستان
• ۱۹۸۵ تولدو، اسپانیا
• ۱۹۸۶ ننگبو، چین
• ۱۹۸۸ ناومبورگ، آلمان
• ۱۹۹۳ آرلینگتون، ایالات متحده آمریکا
• ۱۹۹۹ کیپ تاون، آفریقای جنوبی
• ۲۰۰۱ کلادنو، جمهوری چک
• ۲۰۰۵ کوستروما، روسیه
• ۲۰۱۰ بالتیمور، شهرستان کورک، ایرلند
• ۲۰۱۳ ساری یر، ترکیه

جستارهای وابسته

• فهرست شهرهای آلمان

منابع

ویکی‌پدیای آلمانی