آریامهر
آریامهر لقب محمدرضا پهلوی واپسین شاه ایران بود و امروزه یکی از لقب‌های فرزند او رضا پهلوی دوم نیز است. معنی این نام «خورشید آریایی» است. این لقب نخستین بار توسط صادق رضازاده شفق و به ابتکار او ساخته و پیشنهاد شد.
اعطای لقبویرایش
گفته شده که محمدرضاشاه به دلیل علاقه و اطمینان زیاد نسبت به صادق رضازاده شفق از وی خواست تا لقبی برای او و فرح پهلوی پیشنهاد کند. شفق مدتی بعد لقب «آریامهر» را برای محمدرضاشاه و لقب «شهبانو» را برای فرح پیشنهاد نمود. این القاب مورد قبول و پسند شاه واقع شد.[۱]
این لقب در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۴۴ خورشیدی در یک نشست در مجلس شورای ملی به محمدرضا پهلوی رسماً به وی اعطا گردید. تاجگذاری او پس از آن یعنی در تاریخ ۴ آبان ۱۳۴۶ خورشیدی انجام یافت.
سكه شناسىویرایش
لقب آریامهر، در سال ۱۳۴۱ خورشیدی سه سال پیش از تصویب اعطای آن برای نخستین بار بر روی نشان یادبود انقلاب سفید که به سفارش مؤسسه اعتباری دانشگاه و طراحی و ضرب شده بود قرار گرفت. این امر حاکی از ساخته شدن لقب و استفاده از آن چندین سال پیش از تصویب است. اما این لقب بر روی نشان یادبود ضرب شده به مناسبت بیست و پنجمین سال سلطنت محمدرضا پهلوی که در شهریور ١٣٤٤ و همزمان با تصویب اعطای لقب ضرب شده، دیده نمی‌شود.
لقب آریامهر از سال ۱۳۴۵ خورشیدی در کنار عنوان شاه بر روی سکه های رایج نیکلی ضرب و بر روی سکه های طلا و نقره ریالی که در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به مناسبت دوهزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ضرب شده بودند نیز استفاده شد؛ اما تا سال ۱۳۵۴ بر روی سکه های رسمی طلا موسوم به سکه پهلوی درج نشد.
نشان یادبود انقلاب سفید با لقب آریامهر در کنار عنوان شاه؛ ۱۳۴۱ خورشیدی
نشان یادبود بیست و پنجمین سال سلطنت محمدرضا پهلوی؛ ۱۳۴۴ خورشیدی
سکه ده ریالی با آریامهر؛ ۱۳۵۲ خورشیدی
واپسین سکه یک پهلوی بدون لقب آریامهر؛ ۱۳۵۳ خورشیدی
نخستین سکه یک پهلوی با لقب «آریامهر»؛ ۱۳۵۴ خورشیدی
ورزشگاه آریامهرویرایش
ورزشگاه آزادی تهران بزرگ‌ترین ورزشگاه این کشور است. این ورزشگاه با طراحی عبدالعزیز فرمانفرماییان برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ ساخته شد و در تاریخ ۲۶ مهر ۱۳۵۰ گشایش یافت.[۲]. این ورزشگاه در حقیقت بخشی از مجموعه ورزشی آزادی است. بازی‌های تیم ملی فوتبال ایران و تیم‌های استقلال و پرسپولیس در این ورزشگاه برگزار می‌شود.
این ورزشگاه تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران ورزشگاه آریامهر خوانده می‌شد و پس از انقلاب، ورزشگاه آزادی نام گرفت. مجموعهٔ ورزشی آزادی تهران دارای سالن‌های چند منظوره، سالن دوازده هزار نفری و دریاچه مصنوعی برای آموزش و مسابقات قایقرانی است.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ خورشیدیویرایش
پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، رضا پهلوی فرزند محمدرضا شاه، غیابی و در تبعید از سوی پادشاه‌خواهان ایرانی جانشین پدر در جایگاه شاهنشاهی شناخته شد و در همین راستا با نام رضا شاه دوم لقب‌های شاهنشاه و آریامهر را نیز در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۵۹ خورشیدی از سوی همان گروه به دست آورد.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۳.