باز کردن منو اصلی
ویکی‌پدیا

نمادهای ملی ایران

سرزمین ایران باستان در منطقه‌ای که درحال‌حاضر به عنوان ایران و افغانستان شناخته می‌شود، واقع شده‌است. این تمدن بشری در حدود ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح وجود داشته‌است. نخستین دولت ایران در سال ۷۰۰ قبل از میلاد تأسیس شد. این سرزمین باستانی دارای نمادهایی از حملات موفقیت‌آمیز تعدادی از کشورگشایان بلند پرواز است. مهم‌ترین سلسله‌هایی که به ایران حمله کردند عبارتند از یونانی‌ها، اعراب، ترک‌ها و مغولان. این امپراتوری به‌طور مداوم از طریق فتوحات (کشورگشایی) منظم نظامی گسترش یافت.

ایرانی‌ها بسیار پیشرفته بودند. این را می‌توان به وضوح از باقی‌مانده‌های پایتخت قدیمی ایران یعنی پرسپولیس دریافت که در ساخت آن استفاده از ریاضیات پیچیده هندسی و نجوم مشهود است. هنر باستان علاوه بر اشکال هندسی، متمرکز بود بر تندیسگری موجودات واقعی و تخیلی متشکل از شیرها، طاووس، شیردال و ققنوس. با گذشت زمان، این عناصر اسطوره‌ای همراه با خدایان باستانی به عنوان ستون‌های بسیار مهمی از تاریخ منطقه مورد توجه قرار گرفتند.

در این مقاله به برخی نمادهای ملی ایران اشاره شده‌است.

محتویات

نمادهای ایران باستانویرایش

نماد عقاب یا نشان کوروش بزرگویرایش

آناهیتا الهه آبویرایش

آناهیتا الهه آب ایران باستان و به عنوان الههٔ باروری، بانوی جانوران و الهه رقص مقدس شناخته شده‌است. آناهیتا بر آب‌ها حکمرانی می‌کرد و ستاره‌ها و سرنوشت تحت فرمان او بودند. او اصل خلاقیت زنانه را به تصویر می‌کشد. آناهیتا بال دارد و شیرهایی قدرتمند او را همراهی می‌کنند و اغلب مزین‌شده به تاجی از ستارگان به تصویر کشیده می‌شود. او همچنین با دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و آب‌های تولد همراه است. او حامی زنان و الههٔ جنگ است. آناهیتا به معنای «فرد پاکدامن» است. او به عنوان یک باکره به تصویر کشیده شده‌است، یک ردای طلایی و کلاه پادشاهی الماس نیز دارد. حیوانات مقدس او کبوتر و طاووس هستند. در ایران باستان، آناهیتا بسیار محبوب بود و به عنوان یکی از الهه‌های بزرگ که در بسیاری از ادیان شرقی وجود دارند، محسوب می‌شود.

فر کیانیویرایش

معمولاً این نماد با نماد فروهر اشتباه گرفته می‌شود.[۱]فروهر فره ایزدی در نزد ایرانیان باستان سلطنت عطیه ای الهی شمرده می‌شد زیرا اعتقاد داشتند اهورا مزدا شاهنشاه را توسط نیرویی معنوی که آن را ” خورنه، خورنو / xvareno ” یا «فرّ شاهی» می‌گفتند برمی‌گزیند و تا زمانی که از وی خشنود باشد این فرّه ایزدی برقرار می‌ماند. از این رو پادشاه مظهر قدرت خداوند و مهر و قهر او و نماینده اراده ملت به‌شمار می‌رفت و مردم او را خدایگان و سایه خدا می‌خواندند و او خود را حاکم مطلق و مالک‌الرقاب مردم می‌دانست. در این میان تنها محدودیت قدرت پادشاه، به ذات حاکم مطلقی که مقامش مافوق بشر بود، بستگی داشت. نوری که از خدای تعالی بر خلایق فایز شود که به وسیلهٔ آن قادر شوند به ریاست و حرفتها و صنعت‌ها. (برهان: خوره). رجوع به فره و خوره و نیز رجوع به حاشیهٔ برهان چ معین ذیل لغت خوره شود.[۲]

در تمام کتیبه‌های هخامنشی به این امر که سلطنت موهبتی الهی است و از جانب آهورامزدا به ایشان عطا گردیده، اشاره شده‌است ((اهورامزداست که داریوش را شاه کرد. اهورا مزداست که مملکت بزرگ به او عطا کرد)) کسی می‌توانست به مقام ” ظل الهی ” برسد که دارای فره ایزدی باشد.

فروهرویرایش

 
نماد فر کیانی حکاکی شده در تخت جمشید

"فروهر" یا نام اصلی آن "فره وهر" (Farahvahar) در اصل نام آریایی "روح" در زبان عربی است. بیش از چهار هزار و پانصد سال پیش، زمانی که تقریباً تمام اقوام کرهٔ زمین سرگرم بت‌پرستی بودند و تمام وجود انسان را فقط و فقط همین کالبد خاکی و فانی می‌دانستند، درست در همین زمان، آریاییان باستان اعتقاد داشتند انسان غیر از کالبد خاکی دارای روح بوده و پس از مرگ، این روح از بدن فانی جدا شده و به جای دیگری رفته و به زندگی اش ادامه می‌دهد، زرتشتیان این منزلگاه پس از مرگ روح را "اختران" می‌نامیدند.

درفش کاویانیویرایش

 
تجسمی از درفش کاویانی
 
تجسمی از درفش کاویانی

درفش کاویانی در اساطیر ایران، به قیام کاوه آهنگر علیه ظلم و ستم آژی‌دهاک (ضحاک) برمی‌گردد. درفش کاویانی همواره در کشاکش [[جنگهای ایرا]ن و انیران، جایگاه بسیار حیاتی و والایی داشت. اهمیّت این درفش تا حدّی بود که گاه ادامة نبرد بدون افراختن آن ممکن نبود و ایرانیان حتّی اگر به دندان هم شده، می‌کوشیدند تا آن را در جنگ افراخته نگه دارند. از دیگر سو، تورانیان نیز به خوبی با جایگاه خطیر آن آشنا بودند و با دیدن حتّی پاره‌ای از آن، آشکارا فریاد برمی‌آورند «که نیروی ایران بدو اندر است» و از این رو در پی آن برمی‌آمدند که با تصاحب درفش پاره، ایرانیان را کاملاً شکست دهند.

تاریخ طبری می‌نویسد که درفش کاویانی از پوست شیر بود و پادشاهان آنرا به زیب و زیور بیاراستند و زر و سیم و گوهر بر آن پوشاندند، آنرا " اختر کاویان" نیز می‌نامند که جز در کارهای بزرگ نمی‌آورند و جز برای شاهزاده ای که به کارهای بزرگ فرستاده می‌شد، برنمی‌افراشتند مسعودی در " مروج الذهب " آنرا از پوست پلنگ می‌داند که بر چوبهای بلند می‌آویختند.

او درازیش را دوازده و پهنایش را هشت آرش نوشته‌است هر آرش از نوک انگشت تا آرنج دست در " برهان قاطع " و " فرهنگ جهانگیری" آمده‌است که درفش کاویانی چرمی از پوست پلنگ یا ببر بوده که آهنگران هنگام کار بر میان می‌بستند و کاوه آهنگر آنرا بر سر نیزه کرد و به نبرد با ضحاک پرداخت. استاد " اسکارمن" می‌نویسد که از سنجش سه بن مایه به دست آمده، تخته سنگ کنده کاری شده پمپیی، سکه‌های دودمان " فرته کاره " و شاهنامه فردوسی چنین برمی آید که درفش کاویانی تکه چرمی پاره چهارگوشی بوده که بر بالای یک نیزه آویخته شده و نوک نیزه از پشت آن بسوی بالا نمودار بوده ست. بر روی این چرم آراسته به پرنیان و ابریشم وگوهرهای ناب، ستاره ای می‌درخشیده‌است. این درفش چهار پره داشته‌است که در هسته آن دایره کوچکی دیده می‌شود و دربالای آن همین دایره به چشم می‌خورد. در بخش پایینی چرم، چهار رشته نوار به رنگهای گوناگون سرخ و زرد و بنفش آویخته شده‌است که در نوک آنها گوهرهای ناب آویزان می‌باشند. در نمایشگاه باستانی لوور پاریس در بخش ایران کاسه‌هایی یافت می‌شوند که در ته آن درفش کاویانی کشیده شده و بر روی آنها نوشته شده‌است: ۴۶۰۰ سال پیش از زادروز مسیح؛ بدینگونه دست کم کهن بودن درفش کاویانی تا ۶۶۰۰ سال پیش میرد. فردوسی بزرگ زمان درفش کاویانی را با احتساب نخستین شاهنشاهی ایرانی (پیشدادی و کیانی) در همین حدود دانسته‌است.

فردوسی بزرگ:

میان سپاه کاویانی درفشبه پیش اندرون تیغهای بنفش
درفش شاهنشاه با بوق و کوسپدید آمد و شد زمین آبنوس
یکی زرد خورشید پیکر درفشسرش ماه زرین غلافش بنفش

شیر و خورشیدویرایش

  • طرح شیر و خورشید

این نماد ایران باستان شامل دو تصویر است – شیر و خورشید. شیر نشان‌دهندهٔ الوهیت، سلطنت و دودمان قدرتمند پادشاهان است، و بسیار به صورت فلکی اسد شباهت دارد. تصویر خورشید نشان‌دهندهٔ حاکم بهشت است. این یک نماد بسیار معروف است و از دوران باستان توسط دولت‌های زیادی در سراسر تاریخ به عنوان پرچم استفاده شده‌است.

هما پرنده سعادتویرایش

 
تندیس همای افسانه‌ای ایران در تخت جمشید

پرندهٔ هما یک موجود افسانه‌ای و خیالی از قصه‌های صوفی است. این پرنده هرگز فرود نمی‌آید و تمام عمرش را در آسمان سپری می‌کند. این پرنده در فاصلهٔ بسیار زیادی از زمین پرواز می‌کند، به طوری که دیدن آن با استفاده از چشم انسان غیرممکن است. هما به عنوان پرندهٔ شانس و سعادت نیز نامیده می‌شود و موجودی مهربان و نماد شادی است. با توجه به افسانه‌های صوفی، هنگامی که انسان نگاهی اجمالی به هما و حتی سایهٔ آن داشته باشد، در باقی زندگی خوشبختی همراه او خواهد بود.

عنایت خان از مؤسسین صوفی‌گری، ابعاد معنوی این پرنده را به تصویر می‌کشد. یه گفتهٔ او، بعد روحانی این پرنده نمایانگر به اوج رسیدن یک تفکر است، اوجی که تمام مرزها را در هم می‌شکند. «هما» به زبان فارسی به معنای پرنده افسانه‌ای است. در زمان‌های قدیم اعتقاد بر این بود که اگر این موجود افسانه‌ای روی سر یک فرد بنشیند، خوش‌شانسی به آن فرد روی می‌آورد و او پادشاه می‌شود. در کلمهٔ هما، دو بخش وجود دارد هو به معنای روح و کلمهٔ “ماً یک کلمهٔ عربی که به معنای آب است. در سنت‌های قدیم اعتقاد بر این بود که زرتشت از درخت هما متولد شد چرا که آیه‌ای از کتاب مقدس می‌گوید: «به غیر از مردی که از آب و روح متولد شده‌است، هیچ‌کس نمی‌تواند به پادشاهی خداوند وارد شود».

در برخی از نسخه‌های تغییر یافته، پرندهٔ هما شبیه ققنوس است. این پرنده پس از گذشت چند صد سال، خود را در آتش می‌سوزاند و از خاکستر خود دوباره متولد می‌شود. این پرنده همچنین به عنوان مرغ بهشت نامیده می‌شود. هما شامل ویژگی‌های فیزیکی هم مرد و هم زن در یک بدن است و یک بال و یک پا دارد. چنان‌چه افسانه‌ها توضیح می‌دهند، گرفتن پرندهٔ هما غیرممکن است. با توجه به مذهب صوفی، پرندهٔ هما را نمی‌توان زنده اسیر کرد و فردی که آن را می‌کشد، در عرض چهل روز می‌میرد.

گریفین یا شیردال افسانه‌ایویرایش

 

شیردال یا گریفین (در پارسی میانه: بَشکوچ[۳]) گریفین یک کیمرا یا یک موجود اسطوره‌ای ترکیبی است. این موجود افسانه‌ای دارای بدن شیر و بال و سر عقاب است؛ بنابراین پادشاه حیوانات و پرندگان را به تصویر می‌کشند. آنها همچنین ممکن است گوش اسب داشته باشند. گریفین‌ها که از قدیم‌الایام به حفاظت از گنجینه‌ها و دارایی‌ها شناخته شده‌اند، محافظانی در برابر شر، سعایت و جادو نیز هستند. گریفین که در برخی از کلیساها مجسمه‌اش ساخته شده، در نمادپردازی مسیحی شناخته شده‌است و هم الوهیت و هم انسان را به تصویر می‌کشد.

در نشان‌شناسی (هرالدی) گریفین‌ها به معنای شجاعت، رهبری و قدرت هستند. آنها با شکلی خشن به تصویر کشیده شده‌اند، اما در طول قرن‌ها همواره مورد احترام بوده‌اند. آنها به‌طور مرتب روی کت‌ها، بازوها، پرچم‌های خانواده‌های بااصالت و مشهور مهم در اروپا ظاهر می‌شوند. ریشهٔ این موجود اسطوره‌ای جذاب از اروپای غربی به لبه‌های شرقی شبه قاره هند و فراتر از آن می‌رسد.

گریفین‌های قدرتمند و با شکوه، وظیفهٔ محافظت از طلا و گنج را داشته‌اند. در دوران قرون وسطا، آنها به عنوان نماد ازدواج تک‌همسری در نظر گرفته می‌شدند. آنها وفاداری را تحسین می‌کردند. گریفین‌ها به شدت به شریک زندگی خود وفادار بودند، و در صورت مرگ همسر ابداً ازداج نمی‌کردند. آنها کم‌کم تبدیل به نمادی از عیسی هم شدند زیرا می‌توانستند در هوا و زمین به راحتی حضور داشته باشند که این ماهیت انسانی و الهی مسیح را نشان می‌دهد.

گریفین‌ها هم قدرت و هم خرد را نشان می‌دهند. آنها معمولاً در طول جنگ مرتبط با قدرت هستند. جمهوری جنوا در قرون وسطی، از گریفن‌ها به عنوان نمادی از تمام قایق‌های دریانوردی خود استفاده می‌کرد.

کوه دماوندویرایش

پرونده:Damavandf
تصویری از کوه دماوند در فصل پاییز

دماوند کوه بلندترین قله در ایران و سراسر خاورمیانه است. دماوند یک آتشفشان فعال است و در اساطیر ایرانی و داستان‌های قومی بسیار نمایان است. این کوه به عنوان یک نماد مقاومت ایران در مقابل حکومت‌های خارجی در نظر گرفته می‌شود. به دلیل چشمه‌های آب گرمی که دارد، این کوه دارای قدرت شفابخش است. این چشمه‌ها اختلالات پوستی و زخم‌های مزمن را درمان می‌کنند. کوه دماند در قسمت پشت اسکناس ۱۰۰۰۰ ریالی چاپ شده‌است.

سیمرغویرایش

پرونده:Textile0001
نشان سیمرغ بر پارچه ابریشمی منجوق دوزی شده در دودمان ساسانیان
پرونده:Sassanid silver plate by Nickmard Khoey
نشان ایرانی سیمرغ ساخته شده در ۱۶۳۴ سال پیش در دودمان ساسانیان
پرونده:Medrese Divan-begi
200px

سیمرغ نام یک پرنده اسطوره‌ای در ایران باستان است. این موجود، غول پیکر، بالدار و مؤنث معمولاً به داشتن یک بدن پوشیده از پولک، همراه با سر سگ، پنجهٔ شیر و بال طاووس توصیف می‌شود. همچنین گاهی‌اوقات با چهرهٔ یک انسان تصویر می‌شود.

سیمرغ یک شخص محافظ خیراندیش با قدرت محافظتی و شفا بوده‌است. اعتقاد بر این بوده که آب و زمین را تمیز می‌کند و باروری را به ارمغان می‌آورد. این موجود همچنین به عنوان رسول یا واسطهٔ بین آسمان و زمین و نماد اتحاد آنها دیده می‌شود. سیمرغ اغلب در ادبیات کلاسیک و مدرن ایرانی ذکر می‌شود و به‌طور خاصی در عرفان صوفی به عنوان یک استعاره برای خدا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این پرندهٔ اسطوره‌ای در چند داستان قدیمی از خلقت وجود دارد. با توجه به افسانه‌های ایرانی، سیمرغ بسیار پیر بوده‌است، تا بدان جا که نابودی جهان را سه بار دیده‌است.

  • نشان سیمرغ در دوران ساسانی

نماد ماه و ستارهویرایش

ماه نماد امپراتوری ساسانی ایران بود و به گونه‌ای چشمگیر بر روی تاج شاهان آن نمود دارد.[۴] همچنین این نشان در سکه‌های اشکانی، پادشاهی آکسوم و نقش برجسته گل گل ملکشاهی در استان ایلام (ایران) مربوط به شاه آشوری دیده می‌شود.

پرونده:Kavadhii
قباد دوم، بر روی سکه.

جانورانویرایش

خوراکیویرایش

طبیعتویرایش

ساختمان و معماریویرایش

اجزا معماریویرایش

مناسبت‌هاویرایش

پرچم و نشان پرچمویرایش

کتابویرایش

گلویرایش

میوهویرایش

اسطورهویرایش

پرندهویرایش

بنیادگذارانویرایش

شاعرویرایش

ساز موسیقیویرایش

سایرویرایش

نمادهای ملی دینی ایرانویرایش

ذوالفقارویرایش

 
ابن شهر آشوب در کتاب المناقب ذوالفقار را یک شمشیر دوشاخه می‌داند.

«ذوالفَقار» واژه‌ای عربی به معنای «صاحب فقرات» است. فقره خود به معنای |مهره کمر]] است. گفته‌شده‌است چون بر پشت این شمشیر خراش‌های پست و هموار بوده، آن را بدین نام خوانده‌اند.[۷][۸] در حدیثی منتسب به جعفر بن محمد، امام ششم شیعه دلیل نامگذاری آن شباهت شیارهایش به مهره‌های کمر است.[۹][۱۰][۱۱] در حدیثی منتسب به محمد بن علی، امام پنجم شیعه در بحارالانوار دربارهٔ دلیل نامگذاری این شمشیر آمده‌است:[۱۲] «زیرا علی علیه‌السلام با شمشیر ذوالفقار به هیچ‌کس ضربتی نزد، مگر اینکه او را در دنیا از خانواده و زن و فرزندانش جدا کرد و در آخرت او را از بهشت جدا ساخت.»[۱۳]

پنجه ابوالفضلویرایش

پنجه ابوالفضل یا دست ابوالفضل یک نماد در اسلام و پنجه ای فلزی است که بر پرچم‌ها و علامت‌های چند تیغه در عزاداری شیعیان نصب می‌شود. است.[۱۴] این نماد از فرهنگهای دیگر وارد اسلام شده‌است و ابتدا به عنوان نمادی از پنج تن آل عبا در نظر گرفته شد. اما بعد از به حکومت رسیدن اولین حکومت شیعی در در شمال آفریقا، این نماد را به «دست فاطمه» دختر محمد اسلام تغییر داده شد. این سمبل بعدها در فرهنگ شیعیان به عنوان نمادی از جانبازی و فداکاری ابوالفضل عباس شناخته شد که در واقعه عاشورا هنگام رساندن آب به خیمه‌گاه حسین بن علی دستهایش از بدن جدا شد.[۱۴]

جام چهل‌کلیدویرایش

جام چهل‌کلید یا چهل بسم الله یکی از سوغات‌های قدیمی شهر مشهد است. ظرفی است برنجی که همه جایش چهل آیه که با «قل» شروع می‌شود، حک کرده‌اند و چهل کلید کوچک با زنجیر به آن زده‌اند. جام چهل کلید را جام تفأل و غیب گویی نیز نامیده‌اند.[۱۵][۱۶]

مسجدویرایش

واژهٔ مسجد در لغت به معنای سجده‌گاه و پیشانی است. بر طبق یک نظر، واژهٔ مسجد معرب واژهٔ مزگت است که از زبان آرامی وارد عربی و فارسی شده‌است.[۱۷] مَزگَت واژه‌ای ایرانی به معنی مسجد است. منظور از مز در مزکد یا مزگت همان خدا و کد به معنی خانه است.

مهر نمازویرایش

اکثریت مردم ایران از مهر جهت برگزاری نماز استفاده می‌کنند. از نظر علمای شیعه، سجده بر هر خاکی بدون اشکال است، اما برای تربت حسین بن علی مزیت قائل شده و سجده بر آن را مستحب دانسته‌اند.[۱۸]

  • یک مهر نماز با تربت از خاک کربلا


نمادهای دولت شاهنشاهی ایرانویرایش

نشان‌های سلطنتی سلسله قاجارویرایش

این نشان‌ها را در روزگار قاجار می‌توان در کل به دو دسته بخش کرد: ۱-نشان‌های شمشیربندان ۲-نشان‌های سرشناسان.

نشان‌های شمشیربندان دارای هشت مرتبه به ترتیب زیر بودند: ۱- نشان نویان اعظم ۲-نشان امیرتومانی ۳-نشان سرتیپی ۴-نشان سرهنگی ۵-نشان یاوری ۶-نشان سلطانی ۷-نشان نایبی ۸-نشان وکیل نشان‌های نامبرده به شکل حمایلی با نوارهای رنگین بود که در پایین آن مدالی با نگارهٔ شیر و خورشید آویران می‌شد. درجه اهمیت نشان از روی رنگشان بازشناخته می‌شد.

پرونده:Iranian orders
برخی نشان‌های پهلوی و قاجار، محل نمایش موزه مقدم

  • نشان رسمی ایران در دوران صفویان

  • نشان شیر و خورشید در دوران قاجار

  • نشان رسمی ایران در دوران قاجار

  • LionSun V

    نشان افتخار شیرو خورشید در دوران قاجار

  • Order-of-aftab

    نشان آفتاب ویژه بانوان در دوران قاجار

  • Kroonorde van Perzië, Commandeur 1970

    نشان تاج ایران بالاترین نشان افتخار در دوران قاجار و پهلوی

  • Orde van Ali Perzie 1880 Gritzner 001

    نشان امیرالمومنین در دوران قاجار

  • نشان مقدس بالاترین نشان در دوران قاجار

  • نشان اقدس در دوران قاجار

نشانهای سلطنتی سلسله پهلویویرایش

پرچم‌های پادشاهی خاندان پهلوی، پرچم‌های شخصی شاهنشاه، شهبانو و ولیعهد بودند که در سال ۱۹۷۱ انتخاب شدند. رنگ آبی رنگ خانواده پهلوی می‌باشد و به همین دلیل زمینهٔ این پرچم‌ها، آبی‌است.

نشان‌های شاهنشاهی پهلوی

نشان‌های دولتی جمهوری اسلامی ایرانویرایش

پرچم ملی ایرانویرایش

نوشتار اصلی: پرچم ایران

سرود ملی ایرانویرایش

سرود ملی و رسمی دولت ایران، یکی از نمادهای ملی ایران است که در مراسم رسمی، یادبودهای ملّی، مسابقات ورزشی و دیگر مناسبت‌های ملّی اجرا یا پخش می‌شود. سرود ملّی ایران دارای دو بخش شعر و موسیقی است. سرودهای ایران در دوران گذشته به شرح ذیل بوده‌است:

نماد احزاب ایرانویرایش

نمادهای رایج در پول ملی ایرانویرایش

پول ملی ایران

دوره قاجارویرایش

نمادهای استفاده شده در دوره سلسله قاجار علاوه بر عکس پادشاه تصویر شیر و خورشید و طرح‌های مختلف بوده‌است.

   

دوره پهلویویرایش

نمادهای استفاده شده در دوره سلسله پهلوی علاوه بر نماد شیر و خورشید و عکس پادشاه تصویر تخت جمشید، آرامگاه دانیال نبی، کوه دماوند، رشته کوه‌های البرز، کاخ تجر، پل قدیم دزفول، طاق بستان، سنگ نگاره پیشکش آوران، نماد نوروز زرتشتیان، مهر سلطنتی داریوش کبیر، عالی قاپو، داریوش یکم، پل الله وردی خان، آرامگاه پور سینا، پالایشگاه آبادان، ساختمان بانک ملی ایران، تونل و سد کوهرنگ، آرامگاه حافظ، جام مارلیک، هتل رامسر، سد کرج، پل ورسک و … می‌باشد.

           

دوره جمهوری اسلامیویرایش

نمادهای بکار رفته بر روی پولهای رایج در دوره جمهوری اسلامی علاوه بر عکس رهبر جمهوری اسلامی از تصاویر مسجد الاقصی، قدس، کعبه، سر درب دانشگاه تهران، آرامگاه سعدی، آرامگاه امام رضا، میدان نقش جهان اصفهان، کوه دماوند، ماهواره امید، نماد انرزِی هسته ای و … استفاده گردیده‌است.

                     

نمادهای گاهشماری ایرانویرایش

نمادهای ماهویرایش

نمادهای سالویرایش

گاه‌شماری حیوانی

  1. (سال موش)
  2. (سال گاو)
  3. (سال پلنگ)
  4. (سال خرگوش)
  5. (سال نهنگ)
  6. (سال مار)
  7. (سال اسب)
  8. (سال گوسفند)
  9. (سال میمون)
  10. (سال مرغ یا خروس)
  11. (سال سگ)
  12. (سال خوک)

نمادهای فرهنگی ایرانویرایش

پانویسویرایش

  1. ↑ علیرضا شاهپور شهبازی (۱۳۸۴)، راهنمای مستند تخت جمشید، به کوشش بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد.، تهران: انتشارات سفیران و انتشارات فرهنگسرای میردشتی، ص. ۱۸۷، شابک ۹۶۴-۹۱۹۶۰-۶-۴
  2. ↑ لغت نامه دهخدا
  3. ↑ MacKenzie, D.N. A concise Pahlavi dictionary. Reissue, with corrections. London 1990. و همچنین:
    Studia Iranica, vol. 34/1 (2005) - D. BUYANER, On the etymology of Middle Persian bashkuch (winged monster), p. 19-30.
  4. ↑ Michael G. Morony, Iraq After the Muslim Conquest,Gorgias Press LLC, 2005. pp ۳۹–۴۰. گزیده: یزدگرد یکم (۴۲۰–۳۹۹) پادشاهی بود که با یک ماه بر روی تاجش نمایانده می‌شد. on.
  5. ↑ "Chelo Kebab Recipe, Middle Eastern food". About.com. Retrieved ۲۰۱۰-۰۷-۰۷.
  6. ↑ Norouzi, Khateren (September 16, 2006). "Iranian Music With Norwegian Radio-Television Symphony Orchestra". Iran Press Service. Retrieved December ۲۶, ۲۰۰۷.
  7. ↑ فرهنگ فارسی معین، تهران: فرهنگ‌نما، ۱۳۸۷، ص. صفحهٔ ۵۲۲
  8. ↑ «ذوالفقار». لغتنامه دهخدا.
  9. ↑ المناقب. ابن شهر آشوب، ص ۳۴۰
  10. ↑ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۶۰
  11. ↑ «ذوالفقار». دانشنامه رشد.
  12. ↑ «وجه نامگذاری شمشیر ذوالفقار». دانشنامه رشد.
  13. ↑ بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۹۴، ح۸.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «دست فاطمه، دستی که دست‌به‌دست چرخید» رادیو کوچه
  15. ↑ حاجی، غزاله. «سوغات مشهدی با چهل کلید مشکل‌گشا». شهرآرا، ۱۳۹۱. 
  16. ↑ (کتاب تهران قدیم، ناصر نجمی، ص ۲۱۸)
  17. ↑ http://islampedia.ir/fa/1391/11/مفهوم-شناسی-مسجد/
  18. ↑ فلسفه سجده بر تربت امام حسین (ع)
  19. ↑ قواعد نشان شیرو خورشید دولت علیه ایران (مصوب 1277 ه‍.ق)، برگرفته از شیبانی، میرزا ابراهیم . منتخب التواریخ . انتشارات علمی. چاپ اول. تهران. تابستان 1366 ص 287 تا 289
  20. ↑ قانون نامه امتیازات دولتی (مصوب 1311 ه‍.ق)، برگرفته از شیبانی، میرزا ابراهیم . منتخب التواریخ . انتشارات علمی. چاپ اول. تهران. تابستان 1366 ص 290 تا 291
  21. ↑ شهیدی، یحیی، نشان‌های دورهٔ قاجار. در: مجلهٔ بررسی‌های تاریخی، شمارهٔ ۳: ص۱۵۲.

منابعویرایش

  • ملاح، حسینعلی. «سرود ملی ایران و چگونگی ابداع آن». فروردین ۱۳۵۳: ‎۸۸–۹۰

https://www.ancient-symbols.com/

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=نمادهای_ملی_ایران&oldid=26670497»