احمد فروتن راد (زادهٔ ۱۲۸۹ – درگذشتهٔ ۱۳۵۱) نوازندهٔ ویلن، آهنگساز، رهبر ارکستر و موسیقی‌دان اهل ایران بود.

احمد فروتن راد
زاده۱۲۸۹
تهران
درگذشتهتهران
ژانرموسیقی کلاسیک
موسیقی کلاسیک ایرانی
ساز(ها)ویلن
سازهای اصلی
ویلن
استاد(ها)علینقی وزیری

زندگی هنری

ویرایش

احمد فروتن راد در سال ۱۲۸۹ ه‍. خ، در تهران متولد شد. او تحصیلاتِ موسیقی خود را در هنرستان موسیقی و مدرسهٔ موسیقار سپری کرد.[۱] وی در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی، به‌عنوان هنرآموز هنرستان استخدام شد.[۲] در سال ۱۳۱۱، در کنار موسیقی‌دانانی نظیر: روح‌الله خالقی، جواد معروفی، علی‌محمد خادم میثاق و مهدی دفتری، در هیئت ارکستر بلدیه (شهرداری) حضور داشت.[۳] او در نوازندگی ویلن، مهارت بسیار داشت و گاهی در برنامه‌ها به تکنوازی می‌پرداخت.[۴]

 
هیئت ارکستر بلدیه تهران در سال ۱۳۱۱ از راست: احمد فروتن راد، مهدی دفتری، علی‌محمد خادم میثاق، جواد معروفی و روح‌الله خالقی

وی در سال ۱۳۱۹ اُپرت «ستاره و فروغ» نوشتهٔ نظام وفا آرانی را آهنگسازی کرد که پارتیتور آن ۲ بار به چاپ رسید. در اسفند ۱۳۲۲، ارکستر انجمن موسیقی ملی توسط روح‌الله خالقی تشکیل شد که احمد فروتن راد از نخستین نوازندگان این ارکستر بود.[۵] وی در هنرستان موسیقی، ارکستری متشکل از زنانِ نوازنده تشکیل داد که خارج از هنرستان نیز کنسرت‌هایی به اجرا گذاشت.[۶] او با ارکسترهای رادیو نیز به عنوان نوازنده و سرپرست همکاری می‌کرد و سرپرستِ یکی از ارکسترهای ادارهٔ هنرهای زیبای کشور نیز بود. احمد فروتن راد غیر از تدریس در هنرستان موسیقی ملی، در زمینهٔ آهنگسازی نیز فعالیت داشت و آثار مکتوبی در موسیقی نظری تألیف کرد.[۱] کتاب آکوردشناسی یا دورهٔ تکمیلی تئوری موسیقی از جمله آثار او است.[۱] احمد فروتن راد، در سال ۱۳۵۱ در تهران درگذشت.[۳]

از جمله شاگردان او می‌توان به نام‌هایی نظیر: حسینعلی ملاح[۷]، جواد لشکری[۸]، حسن اعتمادی[۹] و ...اشاره نمود.

تألیفات

ویرایش
  • ترانه‌های جدید، با مقدمهٔ علینقی وزیری و روح‌الله خالقی (۱۳۱۶)[۳]
  • جزوهٔ آهنگ‌های نمایشنامهٔ ستاره و فروغ (۱۳۲۳)[۳]
  • آکوردشناسی یا دورهٔ تکمیلی تئوری موسیقی و مقدماتی چند برای آشنایی با آکوردها و شروع به آرمنی، به کوشش لطف‌الله مفخم‌پایان (چاپ اول ۱۳۲۸، چاپ دوم ۱۳۳۹)[۱۰][۱۱]
  • گام‌های ایران (شور، همایون و چهارگاه) مطابق با قسمتی از برنامه هنرستان عالی موسیقی (۱۳۳۵)[۱۲]
  • جان: یا، نیروی یگانه (۱۳۳۷)[۱۳]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ فروتن راد، احمد (تهران ۱۲۸۹–۱۳۵۱ش)/ویکی‌جو
  2. خالقی، روح‌الله. سرگذشت موسیقی ایران (جلد سوم). تهران: صفی علیشاه. صص. ۵۳.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «برگهایی از تاریخ موسیقی ایران». رودکی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  4. علیرضا ادیب. «یادداشت‌هایی دربارهٔ سابقه تاریخی ارکستر». مقام موسیقایی، زمستان ۱۳۷۸شماره ۶، به واسطهٔ نورمگز.
  5. خالقی، روح‌الله. سرگذشت موسیقی ایران (جلد سوم). تهران: صفی علیشاه. صص. ۷۷ و ۷۸.
  6. «پیدا و ناپیدا». روزنامه ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  7. «دربارهٔ حسینعلی ملاح». گفتگوی هارمونیک.
  8. «جواد لشگری، نوازنده ویولون و آهنگساز ایرانی درگذشت». BBC News فارسی. ۲۰۱۶-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  9. «آهنگساز البرزی که چهار دهه خالق آثار خاطره انگیز موسیقی در رادیو و تلویزیون ایران است». ایسنا. ۲۰۲۰-۰۳-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  10. «آکوردشناسی یا دوره تکمیلی تئوری موسیقی ۱۳۲۸». پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  11. «آکوردشناسی یا دوره تکمیلی تئوری موسیقی ۱۳۳۹». پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
  12. «گامهای ایران (شور، چهارگاه، همایون)». پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  13. «جان: یا، نیروی یگانه». پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.