اسلام‌گرایی

ایدئولوژی سیاسی مبتنی بر اسلام

اسلام‌گرایی که با نام اسلام سیاسی و اسلامیسم نیز شناخته می‌شود، نوعی ایدئولوژی است که «تعالیم، عقاید و ارزش‌های یک اسلام خاص را به عنوان بنیاد یک ساختار سیاسی که حامیان آن ایدئولوژی آن را دولت اسلامی می‌خوانند» به کار می‌بندد.[۱] اسلام‌گرایان می‌توانند تفاسیر گوناگونی را بر اساس سوره‌ها و آیات قرآنی داشته باشند. دیدگاه‌های اسلام‌گرایان بر پیاده‌سازی شریعت (قانون اسلامی) از اتحاد سیاسی پان‌اسلامیسم و حذف غیر مسلمانان منتخب به ویژه نفوذ نظامی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی غرب در جهان اسلام که آن‌ها معتقد هستند با اسلام، مغایرت دارد تأکید می‌کنند.[۲]

جمال‌الدین اسدآبادی و روح‌الله خمینی، از اسلامگرایان معاصر

برخی محققان دینی (گراهام فولر) عقاید اسلام‌گرایی را آسان‌تر (سهل‌تر) می‌داند و معتقد است که این عقاید می‌توانند به عنوان شکلی از سیاست‌های هویتی یا حمایت از هویت و اصالت مسلمان، تقسیمات گستره‌تر و دین‌گستری اجتماعی عنوان می‌کند.[۳] در پی بهار عربی، اولیویه روآ اسلام سیاسی و دموکراسی سیاسی را با عنوان دو موضوع با وابستگی متقابل فزاینده شرح داد.[۴]

اسلام‌گرایان[۵] به‌طور کلی با استفاده از این اصطلاح مخالفت می‌کنند و مدعی هستند که عقاید و اهداف سیاسی آن‌ها ابراز عقیده مذهبی اسلامی آن‌ها است. به‌طور مشابه، برخی متخصصان اصطلاح «اسلام عمل‌گرا» (برنارد لوئیس[۶][۷][۸] یا «اسلام سیاسی»[۹] را مناسب می‌دانند. برخی نیز (رابین رایت) اصطلاح «اسلام نظامی» را با اسلام‌گرایی برابر دانسته‌اند.[۱۰]

چهره‌های مهم و اصلی اسلام‌گرایی مدرن شامل حسن‌البنا، سید قطب، ابوالاعلی مودودی[۱۱] روح‌الله خمینی[۱۲] هستند.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Soage, Ana Belén. "Introduction to Political Islam1." Religion Compass 3.5 (2009): 887-896.
  2. Qutbism: An Ideology of Islamic-Fascism by DALE C. EIKMEIER From Parameters, Spring 2007, pp. 85-98. Accessed 6 February 2012
  3. Fuller, Graham E. , The Future of Political Islam, Palgrave MacMillan, (2003), p. 21
  4. Olivier Roy (آوریل ۱۶, ۲۰۱۲). «The New Islamists». foreignpolicy.com.
  5. Rashid Ghannouchi (۳۱ اکتبر ۲۰۱۳). «How credible is the claim of the failure of political Islam?». MEMO. بایگانی‌شده از [=https://www.middleeastmonitor.com/articles/africa/8087-how-credible-is-the-claim-of-the-failure-of-political-islam اصلی] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک) در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۵.
  6. «Understanding Islamism» (PDF). International Crisis Group. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۷ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۵.
  7. «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۰.
  8. Islamic republic by Bernard Lewis
  9. «Islamist, Islamiste, Islamicist». Pwhce.org. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۵.
  10. Wright, Robin, Sacred Rage: The Wrath of Militant Islam,
  11. Fuller, Graham E. , The Future of Political Islam, Palgrave MacMillan, (2003), p. 120
  12. Coming to Terms, Fundamentalists or Islamists? Martin Kramer originally in Middle East Quarterly (Spring 2003), pp. 65-77.
  • Fuller, Graham E. (گراهام فولر) در کتاب The Future of Political Islam (آینده اسلام سیاسی) از Palgrave MacMillan (انتشارات مک میلن) سال ۲۰۰۳