اپیروس (کشور باستانی)

اپیروس

Ἄπειρος
*Ápeiros*
اپیروس
اپیروس; Ἄπειρος; Ápeiros; اپیروس
۳۳۰ قبل از میلاد–۱۶۷ قبل از میلاد
پایتخت	پاسارون (330–295 BC); آمبراسیا (295–224 BC); فوءنایس (224–167 BC);
زبان(های) رایج	Epirote Greek
دین(ها)	مذاهب یونان باستان (هلنیستی)
حکومت	پادشاهی (330–231 BC); جمهوری فدرال) (231–167 BC);
پادشاه
• ۳۳۰–۳۱۳ قبل از میلاد	آسیدس
• ۳۰۷–۳۰۲ قبل از میلاد	پیرهوس اپیروسی
• ۳۰۲–۲۹۷ قبل از میلاد	نئوپتلموس
• ۲۹۷–۲۷۲ قبل از میلاد	پیرهوس اپیروسی
• ۲۳۱–۱۶۷ قبل از میلاد	اتحادیه اپیروس
دوره تاریخی	دوران باستان کلاسیک
• قبایل اپیروسی واحد سیاسی یکپارچه ای را ایجاد کردند.	۳۳۰ قبل از میلاد
• [[[جنگ پیرهوسی\|کمپین پیرهوس در ایتالیا]]	۲۸۰–۲۷۵ قبل از میلاد
• سلطنت لغو شد.	۲۳۱ قبل از میلاد
• در جنگ سوم مقدونی توسط جمهوری روم منحل گردید	۱۶۷ قبل از میلاد
واحد پول	درهم اپیروسی
پیشین	پسین
	مولوسیان
	تسپروتیان
	چائونیان
مقدونیه (استان رومی)

اطلاعات بیشتر در مورد اپیروس امروزی در: استان اپیروس

اپیروس (/ɪˈpaɪrəs/؛ یونانی: Ἄπειρος، Ápeiros؛ یونانی آتیک: Ἤπειρος، Ḗpeiros) یک قلمرو پادشاهی و سپس جمهوری در شمال غرب یونان باستان، واقع در منطقه جغرافیایی اپیروس بود. این ایالت که محل زندگی اپیروسی‌های باستان بود، از جنوب با اتحادیه آتولی، از شرق با تسالی و مقدونیه باستان و از شمال با قبایل ایلیریایی هم‌مرز بود. مشهورترین حاکم اپیروس پادشاه پیرهوس بود که قلمرو اپیروس را به یک ایالت قدرتمند در سرزمین یونان (در طول ۲۸۰–۲۷۵ قبل از میلاد) تبدیل کرد که با کشورهایی مانند مقدونیه باستان و روم باستان قابل مقایسه بود. ارتش پیرهوس همچنین در جریان لشکرکشی ناموفق خود در جنوب ایتالیای امروزی، علیه دولت روم باستان وارد جنگ شد.

تاریخ ویرایش

پیشاتاریخ ویرایش

اپیروس حداقل از دوران نوسنگی توسط دریانوردان (در امتداد ساحل) و شکارچیان و چوپانان (در نواحی داخلی) که زبان یونانی را نیز با خود به ارمغان آورده بودند، اشغال شده‌است.^[۱]

این اقوام نوسنگی رهبران خود را در تومولهای بزرگ (تپه‌های خاکی که بر فراز قبر بلند شده بودند) دفن می‌کردند که حاوی مقبره‌هایی شبیه به مقبره‌های ساخته شده توسط مردم میسنی بود. به دلیل این تشابهات آیینی، ممکن است پیوند اجدادی بین اپیروسی‌ها و میسنی‌ها وجود داشته باشد.^[۱]

تعدادی از بقایای تمدن میسنی نیز در نواحی مختلف اپیروس^[۲]^[۳] از جمله در مهم‌ترین مکان‌های مذهبی باستانی در منطقه، مثل نکرومانتیون آکرون (روی رودخانه آکرون) و در اوراکل زئوس در دودونا، یافت شده‌است.^[۱]^[۴]

همچنین مشخص است که اپیروس با سایر مناطق یونان باستان نیز، از جمله مقدونیه، تسالی، آتولیا و آکارنانیا ارتباط قوی داشت.^[۵]

دوریان‌ها در پایان هزاره دوم قبل از میلاد (حدود ۱۱۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد) از اپیروس و مقدونیه به یونان حمله کردند، اگرچه دلایل مهاجرت آنها مبهم است. ساکنان اصلی منطقه در اثر تهاجم به سمت جنوب به سرزمین اصلی یونان رانده شدند و در اوایل هزاره اول قبل از میلاد سه دسته اصلی از قبایل یونانی زبان در اپیروس ظهور کردند. اینها چائونی‌ها در شمال غربی اپیروس، مولوسیان در مرکز، و تسپروتی‌ها در جنوب بودند.^[۶] منطقه ای که هر یک از این اقوام اپیروسی در آن زندگی می‌کردند نام خاص خود را داشتند (چائونیا، مولوسیا، تسپروتیا)، بنابراین در ابتدا نام واحدی برای کل منطقه وجود نداشت.

نام یونانی اپیروس (به یونانی: Ήπειρος) به معنای «سرزمین اصلی» یا «قاره»، اولین بار در آثار هکاتائوس از میلتوس در قرن ششم قبل از میلاد ظاهر شد و یکی از معدود نام‌های یونانی از دید ناظران خارجی است. دیدگاه دریایی-جغرافیایی اگرچه در اصل یک نام بومی اپیروسی نبود، اما بعداً توسط ساکنان منطقه پذیرفته شد.^[۷]

مقالات مرتبط ویرایش

پیرهوس

مولوسیان

پیروزی پیرهی

منابع ویرایش

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ "اپیروس" دایرةالمعارف بریتانیکا. دایرةالمعارف بریتانیکا، شرکت بازیابی شده در 16 نوامبر
↑ تندی، دیوید دبلیو (2001). پیش از تاریخ و تاریخ: قومیت، طبقات و اقتصاد سیاسی. مونترال، کبک، کانادا: کتاب رز سیاه محدود شده. شابک 1-55164-188-7. ص 4
↑ مک هنری 2003، ص. 527: "اپیروس خود از نظر فرهنگی در این زمان عقب مانده بود، اما بقایای میسینی در دو زیارتگاه مذهبی با قدمت بسیار در منطقه یافت شده‌است: اوراکل مردگان در رودخانه آکرون، که برای قهرمانان ادیسه هومر آشنا بود."
↑ تندی، دیوید دبلیو (2001). پیش از تاریخ و تاریخ: قومیت، طبقات و اقتصاد سیاسی. مونترال، کبک، کانادا: کتاب رز سیاه محدود شده. شابک 1-55164-188-7. صص 23 و 30
↑ فیلوس، پاناگیوتیس (2018). "انواع گویشی اپیروس". در جیاناکیس، جورجیوس ک. کرسپو، امیلیو؛ فیلوس، پاناگیوتیس (ویرایش‌ها). مطالعات در گویش‌های یونان باستان: از یونان مرکزی تا دریای سیاه. برلین و بوستون: والتر دو گروتر. ص 215-248. شابک 978-3-11-053213-5. ص215
↑ هاموند، نیکلاس جفری لمپریر (1982). "فصل 40 ایلیریس، اپیروس و مقدونیه". در بوردمن، جان؛ هاموند، نیکلاس جفری لمپریر (ویرایشگران). تاریخ باستان کمبریج: گسترش جهان یونانی، قرن هشتم تا ششم قبل از میلاد جلد III، قسمت 3 (ویرایش دوم). کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج. صص 261-285. شابک 0-521-23447-6. ص284
↑ دوزوگلی، گلپر. پاپادوپولوس، جان (2010). "لیاتوونی: گورستان و سکونتگاه مولوسیان در اپیروس". سالنامه مؤسسه باستان‌شناسی آلمان. 125:3.

[:0-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ "اپیروس" دایرةالمعارف بریتانیکا. دایرةالمعارف بریتانیکا، شرکت بازیابی شده در 16 نوامبر

[2] تندی، دیوید دبلیو (2001). پیش از تاریخ و تاریخ: قومیت، طبقات و اقتصاد سیاسی. مونترال، کبک، کانادا: کتاب رز سیاه محدود شده. شابک 1-55164-188-7. ص 4

[3] مک هنری 2003، ص. 527: "اپیروس خود از نظر فرهنگی در این زمان عقب مانده بود، اما بقایای میسینی در دو زیارتگاه مذهبی با قدمت بسیار در منطقه یافت شده‌است: اوراکل مردگان در رودخانه آکرون، که برای قهرمانان ادیسه هومر آشنا بود."

[4] تندی، دیوید دبلیو (2001). پیش از تاریخ و تاریخ: قومیت، طبقات و اقتصاد سیاسی. مونترال، کبک، کانادا: کتاب رز سیاه محدود شده. شابک 1-55164-188-7. صص 23 و 30

[5] فیلوس، پاناگیوتیس (2018). "انواع گویشی اپیروس". در جیاناکیس، جورجیوس ک. کرسپو، امیلیو؛ فیلوس، پاناگیوتیس (ویرایش‌ها). مطالعات در گویش‌های یونان باستان: از یونان مرکزی تا دریای سیاه. برلین و بوستون: والتر دو گروتر. ص 215-248. شابک 978-3-11-053213-5. ص215

[6] هاموند، نیکلاس جفری لمپریر (1982). "فصل 40 ایلیریس، اپیروس و مقدونیه". در بوردمن، جان؛ هاموند، نیکلاس جفری لمپریر (ویرایشگران). تاریخ باستان کمبریج: گسترش جهان یونانی، قرن هشتم تا ششم قبل از میلاد جلد III، قسمت 3 (ویرایش دوم). کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج. صص 261-285. شابک 0-521-23447-6. ص284

[7] دوزوگلی، گلپر. پاپادوپولوس، جان (2010). "لیاتوونی: گورستان و سکونتگاه مولوسیان در اپیروس". سالنامه مؤسسه باستان‌شناسی آلمان. 125:3.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]