حسن بن سلیمان بغرا خان (به ترکی میانه: بغرا خان) فرمانروای پرتوان بخش باختري قراخانیان بود که اسماً زير چيرگی علی ارسلان خان فرمان می‌راند، ولی عملاً مستقل بود. او نوه ستوک بغرا خان از طریق پسر دومش سلیمان خان بود. او پس از اندکی، پیش از سال ۹۹۰، وارث سرزمين پدرش در باختر شد و پايه‌گذار شاخه حسنی خاندان قراخانی شد.[۱]

حسن بن سلیمان
فرمانروای فرارود
سلطنت?–۹۹۲
پیشینسلیمان خان
جانشینیوسف قدیر خان
درگذشتهآگوست ۹۹۲
کوچکرباشی, تیان شان
نام سلطنت
صاحب الدوله ظهیر الدوله ابوموسی بغرا حسن بن سلیمان
خاندانقراخانیان
پدرسلیمان خان

فرمانروائی

ویرایش
 
ايلاق و سرزمين‌های پيرامون در سدهٔ دهم

او در سال ۹۹۹ به فراخوان مردم ناخشنود و فرماندار خراسان ابوالحسن سیمجور به قلمرو سامانیان تاخت و جنگ های قراخانی و سامانیان را آغاز کرد. بی درنگ سپاهی را که نوح دوم سامانی فرستاده بود نابود کرد[۲] و اسپیجاب را گرفت.

فائق، فرماندار سامانی سمرقند، تسلیم بغراخان شد و سپس به سوی بخارا به راه افتاد. نوح دوم سامانی گریخت و قراخانیان در روزهای پایانی بهار ۹۹۲ به پایتخت در آمدند و توانستند ابوعلی دامغانی وزیر نوح دوم را دستگیر کنند. او در همان سال فرنام‌های سرافرازانهٔ «صاحب الدوله» و «ظهیر الدعوه» را بر خود نهاد و در ایلاق شهری در جنوب تشاکند امروزی سکه ضرب کرد.[۳]

بغراخان پس از اندکی در بخارا بیمار شد و عموی نوح عبدالعزیز را فرمانروای دودمان سامانیان در جایگاه دست‌نشاندهٔ قراخانی به تخت نشاند و به سمرقند رفت و سپس در جاده شمال نزدیک کوچکارباشی تیان شان درگذشت.

خانواده

ویرایش

او چند پسر داشت: یوسف قدیرخان که وارث قلمروهای او در باختر بود، علی تگین، محمد طغان خان، شهاب الدوله سلیمان که بر اوزگن حکومت می کرد و عدود الدوله حسین که بر ایلاق فرمان میراند.[۴]

جستارهای وابسته

ویرایش

سقوط بخارا

بن‌مايه

ویرایش
  1. "ILAK-KHANIDS – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Retrieved 2019-10-22.
  2. The Cambridge history of Iran. Fisher, W. B. (William Bayne). Cambridge: University Press. 1968–1991. p. 157. ISBN 0521069351. OCLC 745412.{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
  3. "BOḠRĀ KHAN – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Retrieved 2019-10-22.
  4. Hunkan, Ömer Soner (Winter 2007). "Sons of Ali Tegin in Transoxania: The Kutlug Ordu State (1020-1041)". Bilig (in Turkish). 40: 35–77.