تأملی در نهضت عاشورا

تأملی در نهضت عاشورا نام اثری پژوهشی از رسول جعفریان است. وی در این کتاب پس از معرفی کهن‌ترین و مهم‌ترین متون تاریخی مربوط به تاریخ عاشورا، به بررسی چگونگی شکل‌گیری، تبعات، تحریفات و شعائر نهضت عاشورا پرداخته است.[۲][۳]

تأملی در نهضت عاشورا
نویسنده(ها)رسول جعفریان
کشورایران، شهر قم
زبانفارسی
موضوع(ها)تاریخ، نبرد کربلا، حسین بن علی
ناشرانصاریان
شمار صفحات۳۸۰[۱]
شابکشابک ‎۶۹۴-۴۳۸-۳۷۲-۹

ساختار و محتوا

ویرایش

اولین چاپ

ویرایش

اولین نسخه این کتاب در سال ۱۳۸۱ توسط انتشارات انصاریان در ۳۸۰ صفحه به چاپ رسید. رسول جعفریان در این نسخه از کتاب، یک مقدمه و دوازده گفتار تنظیم کرده‌ که به شرح ذیل می‌باشد:[۴][۱]

  • مقدمه
  • دربارهٔ منابعِ تاریخ عاشورا
  • زمینه‌های قیام کربلا
  • گزارش‌نامه واقعه کربلا
  • گزارشی دیگر از رویداد کربلا
  • اربعین امام حسین
  • حکمت شهادت امام حسین
  • آثار نهضت امام حسین
  • مروری بر کتاب کامل الزیارات ابن قولویه
  • ابعاد شعاری و شکلی نهضت امام حسین
  • بستر تاریخی عزاداری اهل سنت برای امام حسین
  • تحریفات عاشورا
  • روضه الشهداء ملاحسین کاشفی

آخرین چاپ

ویرایش

ویرایش جدید این کتاب، با اصلاحات و افزوده‌های جدید در سال ۱۳۹۹ و توسط نشر علم در ۷۱۹ صفحه منتشر شد. رسول جعفریان، این نسخه را با یک مقدمه و بیست و چهار گفتار به شرح ذیل تنظیم کرده است:[۵][۶]

  • درباره این کتاب
  • درباره منابع تاریخ عاشورا
  • هشتاد و نُه روایت بلاذُری درباره عاشورا
  • چند نکته درباره میراث مکتوب عاشورا
  • پاره‌ای از زمینه‌های قیام کربلا
  • گزارش تاریخی رویداد کربلا
  • گزارش تحلیلی از رویداد کربلا
  • اربعین امام حسین
  • عاشورا در فقه شیعه
  • کربلا از روایت تا درایت
  • حکمت شهادت امام حسین
  • بررسی رویکردهای عقلی و نقلی به عاشورا از گذشته تا حال
  • آثار نهضت امام حسین
  • مروری بر کتاب کامل الزیارات ابن قولویه
  • ابعاد شعاری و شکلی نهضت امام حسین
  • بستر تاریخی عزاداری اهل سنّت برای امام حسین
  • تحریفات عاشورا
  • روضة الشهداء ملا حسین کاشفی
  • مقتل الحسین به روایت حصین بن عبدالرحمان سُلمی کوفی
  • چند گزارش درباره گزارش‌های عاشورایی در فیلم رستاخیز
  • گزارشی از یک مقتل چینی قدیمی درباره کربلا
  • منابع عاشورا: از روایت تاریخی تا روایت داستانی
  • گفتگوهای عاشورایی (مصاحبه با خبرگزاری‌ها و مجلات)
  • یادداشت‌های عاشورایی
  • ملا آقا دربندی و مقتل‌نگاری (نگاه‌ها، نوآوری‌ها و استنادها)

مقدمه

ویرایش

جعفریان در بخشی از مقدمه چنین می‌نویسد:[۷]

سخن گفتن از امام حسین (ع) و آنچه در کربلا بر وی، خاندان و اصحابش گذشت، بسی سهل و ممتنع است. چراکه از یک سو، دریایی از اطلاعات و اخبار در اختیار ماست که می‌توانیم از آن بهره ببریم؛ و از سوی دیگر، آمیخته شدن اخبار سره و ناسره، و واقعی و داستانی در روایت تاریخی کربلا چندان بالا گرفته‌است که نوشتن و سخن گفتن را سخت دشوار می‌کند.

به راستی، آیا می‌توان عظمت حسین (ع) و بزرگی منزلت و جایگاه آن امام را بر اساس همین روایات و اخبار به دست آورد؟ پاسخ به این پرسش دشوار است. حقیقت آن است که انسان هر بار که در این باره می‌اندیشد و چیزی می‌گوید و می‌نویسد، احساس می‌کند که توانسته‌است حق مطلب را دربارهٔ آن حماسه جاودانه تاریخ ادا کند.

نقد و بررسی

ویرایش

این کتاب چندین بار مورد بررسی و نقد قرار گرفته‌است.[۸][۹][۱۰]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «تأملی در نهضت عاشورا». دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۳.
  2. ««تأملی در نهضت عاشورا»؛ گزارشی مستند از آنچه گذشت». www.yjc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.
  3. ««تأملي در نهضت عاشورا»منتشر شد». navideshahed.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.
  4. «تاملی در نهضت عاشورا». noorlib.
  5. «انتشار کتاب «تأملی در نهضت عاشورا» با ویرایش و افزوده های جدید». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۲۱.
  6. «فهرست تاملی در نهضت عاشورا» (PDF).
  7. جعفریان، رسول. تأملی در نهضت عاشورا. قم: انصاریان. ص. ۴.
  8. غفوری‌نژاد, محمد. "بررسی کتاب: نقدی بر کتاب تأملی در نهضت عاشورا/جعفریان، رسول". کتاب ماه دین. 159 (14): 70–75.
  9. قرآن، iqna ir | خبرگزاری بین‌المللی. ««تأملی در نهضت عاشورا»؛ اثری با نگاه تاریخی و تحلیلی». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.
  10. «تأملی در نهضت عاشورا». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۹-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.