تورغار یا ثورغار (به سغدی: twrγ'r، به چینی: 咄曷 Duō-hé)، حاکمی از سغد (با لقب اخشید) در فرارود (ماوراءالنهر) و جانشین پدرش غورک در دوران حمله مسلمانان به فرارود بود. او آخرین فرمانروای سمرقند و مناطق اطراف آن از حدود سال ۷۳۸ تا حداکثر سال ۷۵۵/۵۷ بود، تا زمانی که اعراب کنترل کامل منطقه را به دست گرفتند. او یک اخشید بود، لقبی شاهزاده‌ای برای حاکمان ایرانی‌تبار سغد و شاهزاده‌نشین فرغانه در ماوراءالنهر در دوران پیش از اسلام و اوایل اسلام.

تورغار
شاه سمرقند
سکه فرمانروای سغدی، تورغار، اخشید سمرقندی. یافته‌شده در پنج‌کند، سده هشتم میلادی، موزه ملی آثار باستانی تاجیکستان.[۱]
سلطنت۷۳۸–۷۵۵/۵۷
پیشینغورک
جانشینندارد
زادهسمرقند، سغد
دودماناخشید
پدرغورک

تورغار سکه‌هایی با نام خود در حاشیه آنها ضرب کرد. او آخرین حاکم اخشید بود که سکه ضرب کرد. بسیاری از سکه‌های او در کاوش‌های پنج‌کند پیدا شد.

تورغار جانشین غورک بود که در دوره پس از پادشاه مشهور دیواشتیچ حکومت می‌کرد. به نظر می‌رسد حکومت تورغار، تحت نظارت نسبتاً خیرخواهانه نصر بن سیار، فرماندار مسلمان اموی، دوره نسبتاً مرفهی را پشت سر گذاشته است. این امر تا زمان شورش ابومسلم خراسانی و تأسیس سلسله عباسی ادامه یافت، پس از آن سغدیان مجبور به گرویدن به اسلام شدند.

منابع

ویرایش
  1. Tadjikistan: au pays des fleuves d'or. Paris: Musée Guimet. 2021. p. 152. ISBN 978-9461616272.
  2. Gariboldi, Andrea (2015). "Le monete di Turgar (738-750), ultimo re di Samarcanda" (PDF). 4th Simone Assemani Symposium on Islamic Coins: 279–288.