جشن هزاره فردوسی در برلین

جشن هزاره فردوسی در برلین مراسمی بود که در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۱۹۳۴ به مناسبت هزارمین سالگرد زادروز فردوسی، شاعر و حماسه سرای بزرگ ایرانی، در برلین و زیر نظر وزارت فرهنگ و علوم آلمان برگزار شد. این مراسم در استقبال از آیین‌های هزاره فردوسی در ایران برگزار می‌شد. محل برگزاری مراسم مؤسسه باستان‌شناسی آلمان، و سخنران اصلی این مراسم هانس هاینریش شدر بود. گزارشی از این جشن در نشریه انجمن شرق‌شناسی آلمان در سال ۱۹۳۴ چاپ شد.

اجرای مراسم

در ابتدای مراسم ابتدا دکتر ویگاند رئیس انستیتو باستانشناسی سخنرانی در رابطه با فرهنگ ایرانی و بخصوص شعر و حماسه‌های پارسی انجام داد و حماسه‌های ایرانی را با حماسه‌های اروپایی و آلمانی مقایسه کرد. بعد از آن دکتر فالن معاون وزیر علوم از طرف دکتر روست، وزیر فرهنگ، سخنرانی را به ستایش فردوسی و فرهنگ ایران ایراد نمود. همچنین در این سخنرانی از دوستی آلمان و بخصوص حزب ملی سوسیالیست کارگران آلمان با ایرانیان و فرهنگ غنی این کشور صحبت کرد و از اعلام کرد که فرهنگ ایرانیان باستان با آلمانی‌ها بسیار نزدیک است و هر دو از نژاد آریایی هستند. وی اعلام کرد که دولت آلمان نازی و حزب ملی سوسیالیست کارگران آلمان با تمام ملت‌های شرقی دوست است و علاقه‌مند است که فرزندان ملل شرقی به آلمان بیایند و در دانشگاه‌های آلمان تحصیل کرده و با فرهنگ آلمانی آشنا شوند. وی گفت ما می‌خواهیم اتباع کشورهای شرقی که در آلمان تحصیل می‌کنند احساس راحتی کنند گویی که در کشور خود هستند. دکتر فالن از رضا شاه و اقدامات فرهنگی وی مثل ساخت دانشگاه و مدارس بسیار تمجید کرد و او را رهبری بزرگ برای ملت ایران و دوست ملت آلمان اعلام کرد. در خاتمه فالن نهایت خوشحالی خود و ملت آلمان را از برگزاری جشن گرامیداشت فردوسی در برلین اعلام کرد و از همه حاضران خواست تا همراه او بر رضاشاه درود بفرستند.

پس از آن پروفسور هانس هاینریش شدر یکی از ایرانشناسان سخنرانی را با عنوان فردوسی و آلمانی‌ها ایراد نمود. وی اجرای این مراسم را تلاش آلمانی‌ها برای درک فرهنگ مردم شرقی دانست. در پایان نیز نماینده دولت شاهنشاهی ایران، ابولقاسم خان نجم سخنرانی کرد و سخن فردوسی در مورد تاریخ ایران باستان را به عنوان نقطه مشترک فرهنگ‌ها ذکر کرد و تأکید کرد که نام ایران به معنی سرزمین آریاییها است.

فردوسی و آلمانیها

پروفسور هانس هاینریش شدر در این مراسم سخنرانی تاریخی با عنوان فردوسی و آلمانیها در ستایش فردوسی و شباهت داستان ملت آلمان با حماسه‌های شاهنامه فردوسی ایراد کرد. "شدر" در خطابه خود با عنوان 'در سکوت تنهايی فردوسی' نخست از زندگی و شخصيت فردوسی و چگونگی آفرينش شاهنامه و نيز ويژگی‌‌های آن می‌گويد. در بخش دوم، پس از اشاره به ‌آشنايی آلمانی‌‌ها با ادبيات مشرق زمين، نخستين ترجمه‌‌های شاهنامه به ‌آلمانی را برمی‌شمارد و سپس به ‌معرفی و بررسی چند ترجمه‌ مهم از شاهنامه که تا آن زمان به ‌زبان آلمانی صورت گرفته بود، می‌پردازد.

پیوند به بیرون

• خبرگزاری میراث فرهنگی - پرونده فردوسی