جنبش اصلاح سهمیه بنگلادش ۲۰۲۴

اعتراضات بنگلادش 2024

اعتراضات در بنگلادش (۲۰۲۴) که به جنبش اصلاح سهمیهٔ بنگلادش (۲۰۲۴) نیز معروف است، در حالت کلی جنبشی اعتراضی و مداوم است که به‌دست دانشجویان و همچنین آموزگاران و استادان[۴۷][۴۸] دانشگاه‌های دولتی و خصوصی بنگلادش رهبری می‌شود. جنبش خواستار اصلاح نظام متعارف استخدام سهمیه‌ای مشاغل دولتی در بنگلادش است.[۴۹][۵۰][۵۱]

جنبش اصلاح سهمیه بنگلادش ۲۰۲۴
تظاهرات دانشجویی درشاه‌باغ، داکا در ژوئیه ۲۰۲۴
ساعتگرد از بالا:
{{Bulleted list|پلیس راهپیمایی دسته جمعی را مسدود کرد|دانش آموز دختری که تابلویی را حمل می کند"কোটা নাকি মেধা? মেধা! মেধা!" (ت.ت.'سهمیه یا شایستگی؟ شایستگی! شایستگی!')|یک دانش آموز پسر که تابلویی را حمل می‌کند که می‌گوید"ভেঙ্গে ফেল ঐ কোটার শিকল" (ت.ت.'غل و زنجیر آن سهمیه‌ها را بشکنید'
تاریخ۶–۹ ژوئیه ۲۰۲۴(مرحله اول)
1 ژوئیه–کنون (مرحله دوم)
(۵ ماه، ۱ هفته و ۴ روز)
موقعیت
بنگلادش و خارج
علت(ها)بازگرداندن سیستم سهمیه‌بندی قبل از ۲۰۱۸ در مشاغل دولتی از طریق اعلام غیرقانونی بخشنامه دولت ۲۰۱۸ توسط دادگاه عالی بنگلادش.
اهدافکاهش میزان سهمیه در تمام مشاغل دولتی در بنگلادش
روش‌ها
وضعیتدر حال انجام
{{bulleted list|[[بخش استیناف در 10 ژوئیه وضعیت موجود را برای یک دوره 4 هفته ای در رابطه با موضوع سهمیه صادر می کند.|معترضان با سرکوب و حملات شاخه دانشجویی لیگ عوامی، لیگ چاترا، پلیس بنگلادش، گارد مرزی بنگلادش، انصار بنگلادش مواجه شدند.|تعطیلی نامحدود تقریباً انواع مؤسسات آموزشی و به تعویق افتادن آزمون HSC|قطعی اینترنت و منع رفت و آمد در سراسر کشور صادر شد }}
طرف‌های مدنی درگیر
معترضان
  • جنبش دانشجویی ضد تبعیض
  • دانشجویان غیر وابسته از کالج‌ها و دانشگاه‌های مختلف
  • دیاسپورای بنگلادش (خارج از کشور)



معترضان مخالف سهمیه بندی
شخصیت‌های پیشرو
رهبری جمعی شیخ حسینه
محمد شهاب‌الدین چوپو
اسدالزمان خان[۱۰][۱۱]
عبیدالقوادر
زُنید احمد پالک[۱۲]
صدام حسَین[۱۳]
شیخ عنان
معین الحسین خان
تلفات و کشته‌ها
;کشته‌ها: 218معترض[الف](شامل ابوسید)[۲۱] و یک چاترا دال فعال[۲۲]

آسیب دیدگان: ~۱۱٬۰۰۰+ (شامل کودکان)[ب]

کشته شده‌ها: یک فعال چاترا لیگ[۳۸][۳۹]

آسیب دیدگان: بسیاری از فعالان چاترا لیگ و پلیس[۴۰]


تلویزیون بنگلادش (با بودجه دولت) که بخشی از آن سوخت[۴۱]
کشته شدگان: ۳ غیرنظامی[۴۲][۴۳][۲۰] و یک روزنامه‌نگار[۴۴]
آسیب دیدگان: ۲۵+ روزنامه‌نگار[۴۵][۴۶]

این مجموعه اعتراضات که نخست در واکنش به نظام سهمیه‌بندی بنگلادش آغاز شده بود، به سرعت در سراسر بنگلادش گسترش یافت. تظاهرات گسترده با واکنش شدید، خشونت‌آمیز و قهری دولت وقت و همچنین نارضایتی عمومی ناشی از تحمل ظلم تحت حکومتی که بسیاری آن را یک حکومت استبدادی می‌دانند، تقویت شد. این وضعیت به دلیل ناتوانی دولت در مدیریت رکود اقتصادی طولانی‌مدت و فقدان مسیرهای دموکراتیک و آزاد برای آغاز تغییر پیچیده‌تر شده است. دولت وقت، عوامی لیگ در راستای سرکوب راحت‌تر مخالفان، اعتراضات را به ربوده شدن توسط مخالفان سیاسی متهم کرد که به دنبال بی‌ثبات کردن کشور هستند. دولت با بستن همه مؤسسات آموزشی، با استفاده از شاخهٔ دانشجویی خود — لیگ چاترا — علیه معترضان، استقرار پلیس و گارد مرزی، و در نهایت اعلام منع رفت‌وآمد در سراسر کشور تلاش کرد تا اعتراضات را سرکوب کند.[۵۲][۵۳][۵۴][۵۵] ارتش در سراسر کشور در میان قطعی بی‌سابقه اینترنت در سراسر کشور (که با آبان ۱۳۹۸ در ایران مقایسه می‌شود) مستقر شد که عملاً کشور را از سایر نقاط جهان منزوی کرد و از رسیدن اخبار داخلی بنگلادش به دنیا جلوگیری کرد.[۵۶][۵۷] شمار کشته‌شدگان این اعتراضات مسالمت‌آمیز، به میزان مختلفی گزارش شده است. تعداد کشته‌شدگان دست‌کم بیش‌از ۱۰۰ نفر است که تعداد زیادی از قربانیان، دانش‌آموزان جوان هستند.[۵۸]

این اعتراضات در پاسخ به حکم دادگاه عالی بنگلادش در ۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ آغاز شد که بخشنامهٔ ۲۰۱۸ دولت مبنی بر لغو سهمیهٔ ۳۰ درصدی فرزندان مبارزان آزادی در مشاغل دولتی را غیرقانونی اعلام کرد.[۵۹][۶۰] این بخشنامه در پی جنبش اصلاح سهمیهٔ بنگلادش در سال ۲۰۱۸ صادر شده بود.[۶۱][۶۲]

پس از تصمیم دادگاه، فعالیت‌های آنلاین علیه این حکم همراه با فراخوان‌هایی برای «سال ۲۰۱۸ دیگر» آغاز شد. اعتراضات اولیه در اوایل ژوئیه برگزار شد که عمدتاً در پایتخت بنگلادش یعنی داکا متمرکز بود، اما بعداً به دلیل عید قربان و تعطیلات تابستانی متوقف شد. پس از تعطیلات، تظاهرات مسالمت‌آمیز دانشجویان در ۱ ژوئیه مجدداً آغاز شد، در حالی که معلمان دانشگاه‌های دولتی در اعتراض به طرح جدید بازنشستگی همگانی،[۶۳] اعتصابی را اعلام کردند که در اثر آن، دانشگاه‌ها به تعطیلی کشانده شد. سپس تظاهرات در سراسر کشور گسترش یافت زیرا جنبش توسط یک بوشوم موبیرودی چاترو آندولون (بنگالی: বৈষম্যবিরোধী ছাত্র আন্দোলন در سرتاسر کشور گسترش یافت، ت.ت.'Anti-discrimination Students' Movement' یک سازمان چتر حمایتی برای معترضان دانشجویی). در ۷ ژوئیه، معترضان محاصرهٔ سراسری بنگلا را آغاز کردند و با راه‌اندازی راه‌آهن و ترافیک با تظاهرات در شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها مانند داکا، چیتاگونگ، کومیلا، جسور، رنگپور و راجشاهی، راه‌اندازی کردند.[۶۴] در حالی که شعبه استیناف در ۱۰ ژوئیه دستور وضعیت چهار هفته ای را در مورد این سهمیه صادر کرد، اعتراضات ادامه یافت و خواستار راه حلی از سوی دولت شد.[۶۵] روز بعد با درگیری پلیس با دانشجویان، اعتراضات برای اولین بار به خشونت کشیده شد. در ۱۴ ژوئیه، نخست‌وزیر شیخ حسینه اظهارات جنجالی کرد که در عمل اثر عکس داشت و تنش اوضاع را تشدید کرد. در ۱۵ ژوئیه، دولت وقت عوامی لیگ، موضع خود را در برابر تظاهرات مستحکم کرد و معترضان با سرکوب خشونت‌آمیز لیگ چاترا مواجه شدند که در اثر آن، صدها تن زخمی‌شدند.[۶۶][۶۷][۶۸]

زمینه

ویرایش

پس از انتشار حکم دادگاه عالی بنگلادش در ۵ ژوئیه، دانشجویان دانشگاه‌های گوناگون در داکا با هم متحد شدند. آنها به صورت همگانی خواستار اصلاح سهمیه بودند و نسبت به وضعیت موجود اعتراض داشتند. پس از آغاز حرکت اولیه، به دلیل عید و تعطیلات تابستانی به تعویق افتاد. پس از پایان تعطیلات، اعتراضات دوباره به آرامی آغاز شد اما به تدریج گسترده شد. در ابتدا دانشجویان و معلمان دانشگاه‌های دولتی از جمله دانشگاه داکا، دانشگاه جاگانات، دانشگاه مهندسی و فناوری راجشاهی، دانشگاه دریانوردی بانگبابندو شیخ مجیبور رحمان، دانشگاه جهانگیرناگر، دانشگاه چیتاگونگ، دانشگاه راجشاهی، دانشگاه کومیلا، دانشگاه اسلامی و سایر موسسات آموزشی حضور داشتند، به این جنبش پیوستند.[۶۹] پس از آن، دانشجویان دانشگاه‌های خصوصی از جمله دانشگاه شمال جنوبی، دانشگاه مستقل بنگلادش، دانشگاه BRAC، دانشگاه بین‌المللی آمریکا-بنگلادش، دانشگاه بین‌المللی متحد، دانشگاه علم و صنعت احسن الله، دانشگاه جنوب شرقی و دانشگاه وارندرا نیز با پیوستن به تظاهرات عمومی از این اقدام پیروی کردند.[۷۰] تحت پرچم جنبش دانشجویی ضد تبعیض، دانشجویان محاصره بنگلا را آغاز کردند. در جریان نهضت، بخش استیناف در ۱۰ ژوئیه به مدت چهار هفته وضعیت موجود را صادر کرد و سهمیه مبارزان آزادی را لغو کرد. دانشجویان در واکنش به حکم دادگاه گفتند که به دنبال راه حل نهایی برای موضوع سهمیه از سوی دولت هستند و مدعی شدند این حرکت ربطی به دادگاه ندارد. این اعتراض همچنین شبکه قطار داخلی و حمل و نقل جاده ای را نیز تحت تأثیر قرار داد.[۷۱][۷۲]

خواسته‌ها

ویرایش

جنبش دانشجویی ضد تبعیض خواسته‌هایی از دولت داشتند که شرح آن بدین ترتیب است:[۷۳][۷۴]

  • لغو نظام سهمیه ای موجود برای مشاغل دولتی.
  • ارائه سهمیه با نرخ عادلانه به گروه‌های اقلیت و افراد معلول.
  • تصویب قانون جدید در مجلس که بر اساس آن نظام سهمیه بندی جدید برای حداکثر ۵ درصد از کل مشاغل تعیین می‌شود.

جدول زمانی

ویرایش
 
دانش آموزی که تابلوی اعتراضی با خود حمل می‌کند که روی آن نوشته شده بود "কোটা একটি ভিক্ষা; মুক্তি পাক শিক্া" (ت.ت.'Quota is an alm; education be freed' آموزش و پرورش .

۵ ژوئیه - ۹ ژوئیه

ویرایش

پنجم ژوئیه ۲۰۲۴، دادگاه عالی بنگلادش سهمیه شغلی را که ۳۰ درصد از پست‌های خدمات شهروندی را برای فرزندان و نوه‌های مبارزان آزادی در جنگ استقلال بنگلادش ذخیره می‌کند، مجدداً احیا کرد.[۷۵]

در نتیجه این حکم، شش دانشگاه اعتراضات مسالمت آمیزی را علیه حکم سهمیه برگزار کردند.[۷۶]

به دلیل تعطیلات عید قربان در بنگاادش، اعتراضات آرام شد. این وضعیت پس از تعطیلات به پایان رسید.[۷۷]

در روز ۷ ژوئیه دانشجویان اقدام به محاصره کردند و خواستار لغو سهمیه شدند.[۷۸]

۱۰ ژوئیه

ویرایش

در دانشگاه داکا در حدود ساعت ۱۱ صبح، یک راهپیمایی اعتراضی از مقابل کتابخانه این دانشگاه آغاز شد، از کنار مجسمه یادبود راجو گذشت و با مسدود شدن تقاطع شاهباغ به اوج خود رسید.[۷۹] نیروهای نظم و قانون موانعی را در مقابل دانشجویان قرار دادند تا از حرکت آنها جلوگیری کنند. بعد از ظهر همین روز مشخص شد که در حکم دادگاه عالی مبنی بر لغو سیستم سهمیه‌بندی، چهار هفته است که وضعیت موجود صادر شده است. رئیس دادگستری از دانش آموزان خواست که به کلاس‌های خود برگردند. سیستم حمل و نقل پایتخت داکا به دلیل محاصره در مناطق مختلف داکا متوقف شده بود و اتوبوس‌های بین شهری به دلیل ناآرامی از حرکت بازایستاده بودند.[۸۰]

پلیس به دانشجویان و دانش آموزان معترض در مقابل دانشگاه کومیلا حمله کرد.[۸۱]

۱۱ ژوئیه

ویرایش

قرار بر این بود تا محاصره و اعتراض در شاهباغ (که محل تمرکز ادارات آموزشی بنگلادش است)[۸۲] از ساعت ۳ بعد از ظهر آغاز شود اما به دلیل بارندگی در این روز، دانش آموزان در مسیر حرکت به سمت شاهباغ از سنگر پلیس عبور کردند و از ساعت ۱۶:۳۰ اعتراضان رسماً آغاز شد. دانش آموزان کالج داکا به دلیل موانع پلیس عقب‌نشینی کردند و دانشجویان دانشگاه داکا به دانشجویان دانشگاه جاگانات در شاهباغ پیوستند. به جز شاهباغ، دیگر مناطق در داکا تحت تأثیر این جنبش قرار نگرفت. در ساعت ۲۱:۰۰ دانشجویان به تظاهرات خود پایان دادند و در اعتراض به حمله پلیس به آنها، راهپیمایی و تجمع اعتراضی ۲۲ تیرماه (۱۲ ژوئیه) را اعلام و برای هماهنگی آن برنامه‌ریزی کردند.[۸۰]

۱۲ ژوئیه

ویرایش

ساعت ۱۷:۰۰ دانشجویان در شاهباغ اقدام به تجمع کردند و محاصره کردند.[۸۳]

در حالی که دانش آموزان مدرسه کامیلا ویکتوریا در حال پرداختن به تظاهرات خود بودند، گروهی از اعضای لیگ چاترا (بازوی حزب حاکم) دست به حمله به آنها زدند. در جریان این اتفاقات، دانش آموزی که در حال ضبط ویدئو بود به سالن برده شد و توسط اعضای لیگ چاترا مورد ضرب و شتم شدید قرار گرفت.[۸۴]

۱۳ ژوئیه

ویرایش

اعتراض دانشجویان با بستن خطوط راه‌آهن در رجشاهی ادامه یافت.[۸۵] در داکا، دانشجویان DU یک کنفرانس مطبوعاتی در همین شب برگزار کردند و در آنجا شکایت کردند که تلاش می‌شود (توسط دولت) با شکایت‌های قضایی مانع به نتیجه رسیدن جنبش دانشجویان شوند.[۸۶]

۱۴ ژوئیه

ویرایش

دانشجویان در داکا راهپیمایی کردند و این امر با تحصن و محاصره همراه بود. آنها بعداً یادداشتی را به رئیس‌جمهور محمد سحاب الدین تسلیم کردند.[۸۷]

در واکنش به بیانیه بحث‌برانگیز نخست‌وزیر بنگلادش در یک کنفرانس مطبوعاتی که گفته می‌شود وی از دانشجویان معترض به جنبش اصلاح سهمیه به عنوان فرزندان راجاکارها (هواداران وحدت پاکستان شرقی و غربی که خائنان در جنگ استقلال ۱۹۷۱ شناخته می‌شوند) یاد کرد، دانشجویان تظاهرات نیمه شبی را در منطقه پردیس دانشگاه داکا برگزار کردند. در جریان این اتفاقات دانشجویان دختر از سالن روکیا با شکستن قفلی که مقامات در دروازه خوابگاه نصب کرده بودند به اعتراض پیوستند.[۸۸]

در پی این اعتراضات شبانه دانشجویان، دولت به اپراتورهای اینترنت دستور داد تا شبکه 4G را در منطقه دانشگاه داکا خاموش کنند.[۸۹] سپس حوالی ساعت ۱۱:۳۰ شب، رهبران و اعضای لیگ چاترا بنگلادش به معترضان در دانشگاه چیتاگونگ[۹۰] حمله کردند و ۱۳ معترض را مجروح کردند.[۹۱]

۱۵ ژوئیه

ویرایش

حمله به معترضان بلافاصله پس از آن آغاز شد که دبیرکل اتحادیه عوامی لیگ در روز دوشنبه (۱۵ ژوئیه) گفته بود حزب لیگ چاترا بنگلادش، شاخه دانشجویی حزب حاکم (عوامی لیگ)، آماده است تا پاسخ مناسبی به معترضان سهمیه‌بندی به دلیل «رفتار متکبرانه» آنها بدهد.[۹۲]

در قلب بنگلادش، در شهر جاشور، در حدود ساعت ۱۲:۰۰ بعد از ظهر، دانشجویان دانشگاه علم و صنعت جاشور و کالج مایکل مادهوسودان تظاهراتی برگزار کردند. در این اعتراضات، یکی از اعضای لیگ چاترا به یک معترض حمله کرد و او را مجروح کرد.[۹۳]

در داکا، اعضای لیگ چاترا در حدود ساعت ۰۳:۴۵ بعد از ظهر از دانشگاه سگونباگیچا در نزدیکی اداره شیلات بنگلادس (موتشو بابون) راهپیمایی خود را به سمت شاهباغ آغاز کردند.[۹۴]

بعد از ظهر همین روز، اعضای لیگ چاترا به دانشجویان داخل سالن بیجوی اکاتور دانشگاه داکا حمله کردند، جایی که برخی از مهاجمان در حال تیراندازی با تپانچه و چوب مشاهده شدند.[۹۵] در پاسخ، معترضان نیز برای مقابله به مثل، چوب‌های آجری را از داخل سالن به سمت آنها پرتاب کردند.[۹۶] در حین پوشش تظاهرات در دانشگاه داکا، حتی دو روزنامه‌نگار که از طرف دیلی استار و پروتوم الو برای پوشش این اخبار در آنجا حضور داشتند، در حمله ای مورد حمله اعضای لیگ چاترا قرار گرفتند و در پی آن زخمی‌شدند.[۹۷][۹۴]

در ساعت ۵:۳۰ بعد از ظهر، اعضای لیگ چاترا تلاش کردند به بخش اورژانس بیمارستان کالج پزشکی داکا حمله کنند، جایی که بیش از ۲۰۰ دانشجوی مجروح در درگیری‌ها به دنبال درمان خود بودند.[۹۸][۹۹] پس از چندین تلاش در طول بعدازظهر همین روز، اعضای لیگ چاترا، برخی از آنها کلاه ایمنی به سر داشتند، به زور در حوالی ساعت ۷:۳۰ بعد از ظهر وارد بیمارستان شدند و شروع به حمله به بیماران کردند. بسیاری از حمله کنندگان حامی دولت در بیمارستان در حال حمل میله و تبر چینی مشاهده شدند.[۱۰۰] آنها دانشجویانی را که پیشتر در اعتراضات روزهای پیش جنبش اصلاح سهمیه‌ها شرکت کرده بودند و مجروح شده بودند را هدف قرار دادند و به چندین آمبولانس پارک شده در کنار این کالج نیز آسیب جدی وارد کردند.[۱۰۱]

بعداً در همین شب، حمله ای که توسط شعبه چاترا لیگ راجشاهی در دانشگاه راجشاهی به دانشجویان معترض انجام شد، منجر به مجروم شدن شش دانشجو از جمله عضو مشترک اتحادیه دانشجویان بنگلادش شد.[۱۰۲]

در شهر کامیلا، دانشجوی هماهنگ‌کننده دانشگاه برای حضور دانشجویان در جنبش دانشجویی ضد تبعیض حدود ساعت ۸ شب هنگامی که هشت عضو لیگ چاترا با او تماس گرفتند تا تلفنش را بررسی کنند و او را مورد ضرب و شتم شدید قرار دادند، مورد حمله قرار گرفت.[۱۰۳]

در پایان روز، معترضان خواستار تظاهرات و تجمعات سراسری در تمامی مراکز آموزشی کشور در ساعت ۱۵:۰۰ روز ۱۶ تیرماه (۱۶ ژوئیه) شدند.[۱۰۴]

۱۶ ژوئیه

ویرایش

حدود ساعت ۱۲:۱۵ بامداد اعضای لیگ چاترا با استفاده از سلاح گرم به دانشجویان دانشگاه جهانگیرنگار حمله کردند. دانش آموزان پس از شکستن قفل خوابگاه به محل اقامت معاونت پناه بردند.[۱۰۵] حدود ۳۰۰ نفر از اعضای لیگ چاترا، مسلح به لوله‌های GI و چوب، آجر و بطری‌های شیشه‌ای را به سوی دانش‌آموزان پرتاب کردند. بر اساس گزارش‌های جسته گریخته بیرون آمده از این اتفاقات، در این شب تیراندازی تسوسط اعضای لیگ چاترا صورت گرفته و دو روزنامه‌نگار از جمله یک تن از تریبون داکا و بیش از ۵۰ دانشجوی معترض زخمی‌شدند.[۱۰۶]

پلیس برای کنترل اوضاع دست به کار شد، در حالی که هر دو گروه خود را در خارج از محل اقامت معاونت قرار دادند. دانشجویان ادعا کردند که مهاجمان شامل افراد خارجی بودند که برخی از آنها چهل ساله بودند.[۱۰۷] بعداً، بازرس فرعی پلیس آگاهی آشولیه در عوض تصمیم گرفت با بیان اینکه معترضان در ایجاد «این آشوب» مقصر هستند، دانشجویان را مقصر معرفی کند تا اینگونه بتوانند حمله به دانشجویان در خوابگاه را توجیه کنند.[۱۰۸]

یکی از حوادث خشونت‌آمیز با حضور پلیس و دانشجویانی که خواستار اصلاح سهمیه‌ها بودند در مقابل دانشگاه بیگم روکیا در رنگپور بین ساعت ۲:۳۰ تا ۳:۰۰ بعد از ظهر رخ داد. پلیس در جریان این حادثه به استفاده باتوم و در نهایت تیراندازی متوسل شد. به گفته دکتر یونس علی، مدیر بیمارستان کالج پزشکی رنگپور، یکی از دانشجویان دانشگاه بیگم روکیا به نام ابوسید علیرغم انتقال به بیمارستان، بر اثر اصابت گلوله نیروهای پلیس بنگلادش، جان خود را از دست داد.[۱۰۹]

حوالی ساعت ۳:۳۰ بعد از ظهر، گزارش شد که در منطقه فارمگیت-خامباری، مهاجمان از لیگ چاترا با چوب به معترضان (دانشجویان) حمله کردند. زمانی که معترضان در ایستگاه مترو فارم گیت پناه گرفتند، مهاجمان وارد شدند و شروع به ضرب و شتم دانشجویان کردند که مسافران مترو جملگی شاهد این رخداد بودند. در حلیکه ادعا می‌شود پلیس برای کنترل اوضاع در این محدوده مستقر شده است،[۱۱۰] DMTCL، مقام مسئول عملیات راه‌آهن مترو داکا، تمامی این ادعاها را رد کرد و اظهار داشت که نگهبانان ایستگاه به سختی توانستند «اشرار» را در حالی که با چوب‌های بامبو وارد می‌شدند از این منطقه برانند. آنها همچنین اعلام کردند که خسارتی به این ایستگاه وارد نشده است. با این حال آنها از برنامه‌ریزی برای بستن برخی از ورودی‌های مجموعه ایستگاه برای مدتی برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی خبر دادند.[۱۱۱]

با تخلیه اجباری دانشجویان در دانشگاه‌های دولتی، دانشجویان مدارس، کالج‌ها و دانشگاه‌های خصوصی گوناگون در سراسر بنگلادش نیز به معترضان پیوستند. آنها اعتراض کردند و راه‌ها را علیه خشونت لیگ چاترا در جنبش اصلاح سهمیه بندی بستند، از جمله کالج نوتردام، کالج نمونه مسکونی داکا، کالج مدل راجوک اوتارا، کالج کانتونمنت آدامجی، مدرسه و کالج نون ویقارونیسا، مدرسه و کالج ایده‌آل، کالج ایده‌آل، مسدود کردند. , کالج شهر داکا، کالج شاهین BAF, کالج BAF شاهین کورمیتولا، کالج عمومی بیرشرستا نورمحمد، کالج عمومی بیرشرستا منشی عبدالرئوف، دانشگاه پرایم آسیا، دانشگاه بین‌المللی متحد، دانشگاه BRAC, دانشگاه هنرهای لیبرال بنگلادش، دانشگاه علم و صنعت احسن الله، کالج دانیا، کالج دکتر محبوب رحمان ملا، دانشگاه دولتی بنگلادش، کالج و بیمارستان پزشکی انام، دانشگاه تجارت و فناوری بنگلادش، دانشگاه بین‌المللی نرگس، دانشگاه شمال جنوبی، دانشگاه بین‌المللی آمریکایی بنگلادش، دانشگاه مستقل، بنگلادش، دانشگاه شرقی، دانشگاه سیتی، دانشگاه شرق غرب، دانشگاه جنوب شرقی، دانشگاه بین‌المللی بازرگانی کشاورزی و فناوری، دانشگاه مد و فناوری BGMEA، دانشگاه بین‌المللی منارات و بسیاری دیگر.[۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴][۱۱۵]

دانشجویان دانشگاه شمالی جنوبی، دانشگاه مستقل بنگلادش و دانشگاه BRAC با محاصره ای که توسط دانشجویان تا باریدهارا، خیابان‌های مقابل مرکز خرید جامونا فیوچر پارک ایجاد شده بود، در منطقه مسکونی باشوندهارا و مرول بادا در اطراف و اطراف محل خود به تظاهرات پرداختند. بزرگ‌ترین مرکز خرید این کشور، بازار نتون، بادا و کوریل فلیور که باعث مسدود شدن مناطق همجوار آن از جمله رامپورا، بناسری، جاده لینک بددا و منطقه هتل ابول در مالیباغ شده است. دانشجویان دانشگاه پریمازیا نیز منطقه بنانی را مسدود کردند. دانشجویان کالج نوتردام در مرکز اصلی مالی کشور و بزرگ‌ترین منطقه تجاری مرکزی موتیجهیل در میدان شاپلا تظاهرات کردند. دانشجویان دانشگاه بین‌المللی نرگس نیز تلاش کردند تظاهراتی را در خیابان راه اندازی کنند، اما در عوض در محوطه دانشگاه اعتراض کردند. دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها و کالج‌ها و مدارس نیز به این تظاهرات پیوستند. تظاهرات همچنین در دانموندی (Dhanmondi)، به ویژه در مقابل منطقه آزمایشگاه علوم و در اوتارا برگزار شد. راهبندان‌های بزرگ (گریدلاک) نیز در مکان‌هایی مانند محمدپور، دانموندی، جاده میرپور و گابتولی ایجاد شد.[۱۱۶][۱۱۷][۱۱۸]

دانشجویان معترض، خطوط راه‌آهن را نیز در چاتوگرام و محخالی مسدود کردند.[۱۱۹] معترضان همچنین بزرگراه‌های داکا-چتوگرام،[۱۲۰] داکا-باریسال،[۱۲۱] داکا-راجشاهی[۱۲۲] و داکا-تانگل را مسدود کردند و عبور و مرور از آنها با اختلال مواجه شد.[۱۲۳]

در همین شب، وزارت آموزش و پرورش تعطیلی نامحدود (تا اطلاع ثانوی) مدارس و دانشکده‌ها[۱۲۴][۱۲۵] و به تعویق افتادن آزمون HSC که برای ۱۸ ژوئیه برنامه‌ریزی شده بود را به صورت عموم، اعلام کرد.[۱۲۶]

کمیسیون کمک هزینه‌های دانشگاه بنگلادش (UGC) نیز اعلام کرد که تمامی دانشگاه‌های دولتی و خصوصی در سراسر کشور تا اطلاع ثانوی تعطیل خواهند بود.[۱۲۷] این تعطیلی‌ها حتی به کلیه دانشکده‌های وابسته به پزشکی، نساجی، فنی و مهندسی و سایر دانشکده‌ها نیز رسید و همهٔ آنها تعطیل اعلام شدند.[۱۲۸][۱۲۹] این کمیسیون همچنین به مقامات دانشگاه دستور داد تا سالن‌های مسکونی را با توجه به ایمنی دانشجویان هرچه زودتر تخلیه کنند.[۱۳۰]

به یاد کشته شدگان، جنبش یک نماز میت نمادین را اعلام کرد که برای ۱۷ ژوئیه (روز بعد) برنامه‌ریزی شده است.

۱۷ ژوئیه

ویرایش

پس از برگزاری برنامه نماز میتی که توسط BNP و احزاب دیگر برای قدردانی از شش نفری که در ۱۶ ژوئیه برای جنبش اصلاح سهمیه کشته شدند، ترتیب داده بودند، درگیری‌ها با پلیس همچنان ادامه یافت.[۱۳۱]

دولت به همه دانش آموزان دستور داد تا هرچه زودتر اماکن مسکونی و خوابگاه‌های دانشجویی را تخلیه کنند.[۱۳۲] معترضان این دستور را رد و مقامات، پلیس را برای تخلیه سالن‌ها مستقر کردند.[۱۳۳][۱۳۴] دانشجویانی که بزرگراه داکا-باریسال (N8) را مسدود کرده بودند، در اعتراض به خشونت پلیس نسبت به دانشجویان معترض و بدون سلاح، خواستار عدالت برای متوفیان و فراخوان برای ایجاد یک محوطه دانشگاهی عاری از ترور، تعطیلی کامل را برای ۱۸ ژوئیه اعلام کردند و فقط به خدمات اضطراری اجازه عبور و مرور دادند.[۱۳۵]

نخست‌وزیر بنگلادش شیخ حسینه در ساعت ۷:۳۰ بعد از ظهر به مردم خطاب کرد،[۱۳۶] و در آنجا از تحقیقات قضایی در مورد مرگ و میر دانشجویان در اعتراضات ضد سهمیه بندی خبر داد و با تأکید بر عدالت برای دانشجویان و محکوم کردن خشونت خواستار حفظ بردباری معترضان تا صدور حکم نهایی شد.[۱۳۷] در مقابل، همان روز عبیدالقوادر گفت: «در هر بند آماده باش. در بخش خود موقعیت بگیرید. امروز نیز تلاش خواهند کرد تا هرج و مرج ایجاد کنند. آنها یک دستور کار خرابکارانه دارند.[۱۳۸]

۱۸ ژوئیه

ویرایش

صبح ۱۸ ژوئیه، پلیس با دانشجویان دانشگاه براک (BRAC) در خیابان‌های بادا درگیر شد.[۱۳۹] پلیس همچنین با باتوم و گاز اشک آور به سوی دانشجویان حمله می‌کرد. آنها برخلاف کنوانسیون‌های بین‌المللی، گلوله‌های گاز اشک آور را در محوطه دانشگاه شلیک کردند.[۱۴۰][۱۴۱] گزارش‌ها حاکی از کشته شدن حدود ۳۰ دانش آموز توسط پلیس بنگلادش است.[۱۴۲]

انیصول حقه وزیر قانون با دادستان کل بنگلادش در مورد درخواست تجدید نظر به دادگاه برای رسیدگی به پرونده در ۲۱ ژوئیه (سه روز بعد) گفتگو کرد.[۱۴۳] وی از دانشجویان خواست تا از اعتراض خود عقب‌نشینی کنند.[۱۴۴] در پی انتشار این اخبار، دانش آموزان به مقر شبکه تلویزیونی دولتی، تلویزیون بنگلادش، یورش بردند و مرتکب یک آتش‌سوزی در این محدوده شدند. این شبکه پس از یورش دانشجویان خشمگین، پخش تمامی برنامه‌های تلویزیونی خود را متوقف کرد.[۱۴۵][۱۴۶][۱۴۷][۱۴۸]

سایت پلیس بنگلادش، بانک بنگلادش، دفتر نخست‌وزیر بنگلادش و وب سایت رسمی لیگ چاترا بنگلادش به دست یک گروه معترض به سهمیه‌ها[۱۴۹] در پاسخ به خشونت و حملات انجام شده توسط پلیس و لیگ چاترا (که منجر به مرگ چندین نفر شد) هک شد.[۱۵۰][۱۵۱]

۱۹ ژوئیه

ویرایش

پلیس کلانشهر داکا در تلاش برای جلوگیری از اعتراضات دانشجویان، از تعلیق نامحدود گردهمایی‌ها و راهپیمایی‌های عمومی در این شهر خبر داد.[۱۵۲] به گفته چندین ناظر راه‌آهن ناشناس که حاضر به گفتگو با روزنامه نگاران شده بودند، مقامات راه‌آهن بنگلادش به دستور مقام‌های بالاتر در دولت، خدمات قطار بین داکا و بقیه کشور را برای جلوگیری از استفاده معترضان اصلاح سهمیه‌بندی از قطار برای سفر یا تشکیل تجمعات راهنمایی کردند. با Prothom Alo.[۱۵۳] همچنین قطع سراسری دسترسی به اینترنت که از ۱۸ ژوئیه آغاز شده بود تا ۱۹ ژوئیه ادامه یافت.[۱۵۴]

در سراسر بنگلادش، فراخوان‌ها برای اعتراضات اصلاح سهمیه عمدتاً ادامه یافت. حوالی ساعت ۱۰ صبح ۱۹ ژوئیه، استادان دانشگاه فنی و مهندسی راجشاهی در راستای همراهی با اعتراضات دانشجویی، به صورت خود پوشش‌های مشکی پوشیدند.[۱۵۵] تقریباً در ساعت ۱۲:۴۵ بعد از ظهر، پس از اینکه معترضان در منطقه کیشورگانج، بهیراب تانا، ایستگاه پلیس را محاصره کردند، پلیس از داخل ایستگاه به سمت جمعیت معترض شلیک کرد و بیش از صدتن دانشجویان را مجروح کردند.[۱۵۶]

درگیری‌هایی نیز با پلیس در مناطق دیگر بنگلادش، از جمله در اوتارا، محمدپور، و بادا تاناس در داکا نیز رخ داد.[۱۵۷]

در منطقه نارسینگدی، معترضان به یک زندان یورش بردند و موفق شدند صدها زندانی را پیش از آتش زدن این زندان آزاد کردند.[۱۵۸]

دولت منع آمد و شد وضع کرد و نیروهای نیروی زمینی ارتش را در سراسر کشور مستقر کرد.[۱۵۹]

در نیمه شب، نشستی بین سه نماینده دولت و سه نماینده معترضان: سرجیس علم، حسن عبدالله و تنویر احمد برگزار شد.[۱۶۰] شایان ذکر است، سرجیس علم یکی از اعضای لیگ چاترا بود و در انتخابات DUCSU 2019 به عنوان نامزد لیگ چاترا شرکت کرده بود اما دربارهٔ چگونگی حضور او به عنوان معترضان شبهه وجود دارد.[۱۶۱]

اظهارات رضاکار

ویرایش
دانشجویان دانشگاه راجشاهی با شعار رازکار ساعت ۲۳:۳۰ روز ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۴

در ۱۴ ژوئیه، نخست‌وزیر شیخ حسینه گفت:

در پاسخ به اظهارات نخست‌وزیر، در ساعات اولیه ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۴، دانش آموزان آغاز به استفاده از شعارهایی کردند مانند "তুমি কে, আমি কে? রাজাকরাজকরা! বলেছে، آیا می‌خواهی؟" [ت] (ت.ت.'Who are you? Who am I? A Razakar, a Razakar! Who has said it? Who has said it? The Autocrat, the Autocrat!' "شما کی هستید؟ من کی هستم؟ یک رضاکار، یک رضاکار! کی گفته؟ کی گفته؟ خودکامه، خودکامه!"),[۱۶۲] "এক, দুই তিন চার, আমরা হলাম রাজাকাজাকা[۱۶۳] আমাা হলাম রাজাকাজাকা ার" চাইতে গেলাম অধিকার، হয়ে গেলাম রাজারর!" [ث] (ت.ت.'Sought for rights, got turned into a Razakar!' "به دنبال حق، تبدیل به یک رضاکار!").[۱۶۴][۱۶۵] معترضان استدلال کردند که بیانیه نخست وزیر به‌طور غیرمستقیم آنها را به عنوان «رضاکار» نامیده و آنها را به دلیل حمایت از اصلاح سهمیه‌ها تحقیر می‌کند،[۱۶۳] که باعث شد آنها این شعارها را اتخاذ کنند.[۱۶۶]

اتحادیه چاترای بنگلادش تهدید کرد که هر معترضی که از این شعارها استفاده کند با عواقب تندی مواجه خواهد شد. آنها این استدلال را داشتند که این اقدامات، توهین آمیز به روح جنگ آزادیبخش و مبارزان آزادی بنگلادش است. همچنین اعلام کرد که در صورت تداوم به‌کارگیری از این شعارها اقدامات لازم را انجام خواهند داد.[۱۶۷][۱۶۸] دیپو مونی وزیر رفاه اجتماعی اعلام کرد که معترضان نباید حق در دست داشتن پرچم بنگلادش را داشته باشند و اینگونه آنها را عوامل خارجی قلمداد کرد.[۱۶۹] با توجه به این اظهار نظرها، نخست‌وزیر رسماً آموزش معترضان را زیر سؤال برد.[۱۷۰]

عواقب

ویرایش

به دلیل حملات اعضای لیگ چاترا به معترضان، دانشگاه‌های بزرگ در سراسر داکا از جمله دانشگاه داکا و دانشگاه جاگانات بسیاری از افراد مرتبط وهمراه با این گروه را از دانشگاه اخراج کرده‌اند. در دانشگاه داکا، مقامات حتی نمره‌های ۱۰ دانشجویان را نیز پذیرفتند.[۱۷۱]

تلفات

ویرایش

تا ۱۸ ژوئیه ۲۰۲۴، هفده تن کشته در سراسر کشور به دلیل حملات و خشونت انجام شده توسط لیگ چاترا و پلیس بنگلادش گزارش شده بود.[۱۷۲][۱۷۳] علاوه بر این، بیش از ۶۰۰۰ دانش آموز، غیرنظامی و کودک نیز بر اثر این حملات مجروح شده‌اند.

۱۷ ژوئیه

ویرایش

در ۱۷ ژوئیه ۶ نفر کشته شدند. در زیر اسامی و شغل کشته شدگان شرح داده شده است:

خانم شاه جهان، یک دستفروش ۲۵ ساله از منطقه نیو مارکت[۱۷۴]

دکتر فاروق، کارمند ۳۲ ساله یک مغازه مبلمان

دکتر وسیم اکرم، دانشجوی ۲۲ ساله گروه جامعه‌شناسی کالج چیتاگونگ و از فعالان چاترا دال[۱۷۵]

فیصل احمد شانتو، دانشجوی ۲۴ ساله کالج عمرگانی MES[۱۷۶]

سابوج علی، عضو ۲۵ ساله لیگ چاترا و دانشجوی کالج داکا[۱۷۷]

و از همه مهم‌تر، ابوسید، دانشجوی ۲۵ ساله گروه زبان انگلیسی در دانشگاه بیگم روکیا.[۱۷۸][۱۷۹]

تصویری از ابوسید بلافاصله پس از تیراندازی توسط پلیس به عنوان نماد اعتراض در فضای مجازی پخش و دست به دست شد.

۱۸ ژوئیه

ویرایش

حداقل یازده نفر در ۱۸ ژوئیه کشته شدند،[۱۷۳] که تنها ۳ نفر از آنها نامشان فاش شده است:

سیام، یک کارگر ۱۸ ساله در یک مغازه باتری فروشی در گلستان.

دیپتا دی، دانشجوی سال دوم ۲۱ ساله کالج دولتی مادریپور.[۱۸۰]

و فرهان فیاض، دانشجوی ۱۷ ساله کالج مدل مسکونی داکا.[۱۸۱]

چهار نفر دیگر در درگیری بین پلیس در اوتارا کشته شدند، از جمله دو دانشجوی دانشگاه شمالی،[۱۸۲][۱۸۳] در حالی که یک نفر در نارسینگدین در درگیری بین پلیس و دانشجویان کشته شد.[۱۸۳]

واکنش‌ها

ویرایش

داخلی

ویرایش

بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون دولت در بنگلادش، حزب ملی‌گرای بنگلادش، حملات اعضای لیگ چاترا به معترضان را محکوم کرد.[۱۸۴] اتحاد دموکراتیک چپ نیز این سرکوب‌ها را محکوم کرد و اعلام کرد: «دولت به جای به رسمیت شناختن تغییرات منطقی در سیستم سهمیه بندی، سخنرانی‌های تحریک آمیز انجام می‌دهد».[۱۸۵]

سی تن از شهروندان برجسته بنگلادش تلفات جانی در درگیری‌های خشونت‌آمیز در جریان اعتراضات را محکوم کردند.[۱۸۶] همچنین سازمان غیردولتی شفافیت بین‌الملل بنگلادش نیز این سرکوب‌ها را محکوم کرد.[۱۸۷]

سفارت ایالات متحده در بنگلادش به شهروندان خود که در این کشور زندگی می‌کنند هشدار داد تا از تظاهرات خودداری کنند و در مجاورت تجمعات بزرگ احتیاط کنند.[۱۸۸] سفارت بعدتر به دلیل تشدید اوضاع وخیم بنگلادش از فعالیت بازایستاد.[۱۸۹]

سراسر دنیا

ویرایش

  United States Department of State spokesperson Matthew Miller condemned the attacks on protesters by the Chhatra League.[۱۹۰] However, the spokesperson of the Ministry of Foreign Affairs of Bangladesh, Saheli Sabrin, called Miller's remarks "unsubstantiated claims".[۱۹۱] U.S. Congressman Andy Kim condemned the violence by the government against the student protestors.[۱۹۲]

  UK FCDO stated their concerns about the violence following protests and urged both sides to "end the violence and find a peaceful way forward".[۱۹۳]

  UN Secretary General António Guterres expressed his concerns and urged the government to ensure a conducive environment for dialogue and encouraged protesters to engage in dialogue to resolve the deadlock.[۱۹۴][۱۹۵] United Nations High Commissioner for Human Rights Volker Türk urged the government to engage with student protesters and to stop the violence.[۱۹۶]

  Ambassador of the European Union to Bangladesh Charles Whiteley stated that he "wants to see a quick resolution of present situation" and urges the government for "avoidance of futher violence and bloodshed".[۱۹۷][۱۹۸]

  The All India Students Association denounced the violence and expressed their solidarity with student protesters.[۱۹۹] The All India Democratic Students Organisation staged a protest in Kolkata in support of the Bangladeshi students.[۲۰۰][۲۰۱][۲۰۲]

سازمان عفو بین‌الملل حملات علیه معترضان را محکوم کرد و از دولت خواست «فورا امنیت همه معترضان مسالمت‌آمیز و درمان مناسب با همه مجروحان را تضمین کند».[۲۰۳][۱۹۰]

سازمان غیردولتی حقوق مدنی دیجیتال Access Now از دولت خواست که دسترسی نامحدود به اینترنت و شفافیت در هنگام اختلالات را داشته باشد و ارائه دهندگان خدمات از قبل اطلاع‌رسانی و توضیحاتی را به کاربران ارائه دهند.[۲۰۴]

همچنین مردم ایران در توییتر به شدت پیگیر اخبار این رخدادها بودند. این رخدادها با سانسور شدید از سوی دولت بنگلادش همراه بوده و اطلاعات به صورت قطره چکانی به خارج درز پیدا کرده است. ترجمه این صفحه نیز در راستای همراهی مردم ایران با مردم بنگلادش بوده است.

آلبوم عکس

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویسها و منابع

ویرایش
  1. [۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]
  2. [۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵][۳۶][۳۷]
  3. رضاکارها یک نیروی شبه نظامی در جنگ آزادی‌بخش بنگلادش بودند که با ارتش پاکستان برای متوقف کردن استقلال بنگلادش همکاری می‌کردند. در بنگلادش مدرن، اصطلاح «رضاکار» به‌عنوانی توهین‌آمیز به معنای «خائن» یا «همکار دشمن» استفاده می‌شود، شبیه به کاربرد"کوئیسلینگ" در جهان غرب.
  4. In some version, সরকার (ت.ت.'Government') is used instead of স্বৈরাচার (ت.ت.'Autocrat').[نیازمند منبع]
  5. In some version, চেয়েছিলাম is used instead of চাইতে গেলাম but the meaning remains unchanged.[نیازمند منبع]

منابع

ویرایش
  1. "BNP lends support to anti-quota, pension protests". The Daily Star (به انگلیسی). 6 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  2. "BNP morally supports protests over pension scheme, quota system: Fakhrul". The Financial Express (به انگلیسی). Retrieved 16 July 2024.
  3. "GM Quader extends support to quota reform protesters". Prothom Alo (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  4. প্রতিনিধি, বিশেষ (5 July 2024). "কোটা ও পেনশনবিরোধী আন্দোলনে বাংলাদেশ জাসদের সমর্থন". Prothom Alo (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  5. Hasnat, Saif; Das, Anupreeta (16 July 2024). "Bangladesh Deploys Border Force to Try to Quell Student Protests". The New York Times.
  6. "Govt deploys BGB troops in 4 districts". Daily Sun. 16 July 2024.
  7. "Bangladesh deploys army to face down massive job quota protests". Reuters. 20 July 2024.
  8. "Bangladesh army enforces curfew as student-led protests spiral". NBC News. 20 July 2024.
  9. "কোটা সংস্কার আন্দোলনকারীদের রুখে দেওয়ার ঘোষণা যুবলীগের". Kalbela (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  10. "None to be spared for committing subversive acts: Home minister". Prothom Alo (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  11. Report, Star Online (16 July 2024). "ছাত্রদের মতবিরোধ হলেই বাকবিতণ্ডা হয়, সে রকমই কিছু কিছু জায়গায় হচ্ছে: স্বরাষ্ট্রমন্ত্রী". The Daily Star Bangla (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  12. "Palak issues final warning, blames Facebook for misinformation". The Business Post (به انگلیسی). 17 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  13. "BCL ready to face those trying to politicise quota protests: Saddam". The Daily Star (به انگلیسی). 11 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  14. "Protesters storm prison in Bangladesh, death toll from anti-quota clashes tops 100". France 24. 19 July 2024.
  15. "Bangladesh under curfew, blackout as over 100 killed in anti-quota protests". WION. 20 July 2024.
  16. "Bangladesh imposes shutdown as death toll from student protests mounts". Al Jazeera. 20 July 2024.
  17. প্রতিবেদক, নিজস্ব (16 July 2024). "ছাত্রলীগ–পুলিশের সঙ্গে আন্দোলনকারীদের সংঘর্ষে নিহত ৫". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  18. "11 people killed across the country till now".
  19. "Another life lost in BCL-student clash in Ctg, death toll now 3". The Daily Star (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ "One 'shot to death' during clashes at Shonir Akhra as quota reform protests rage on". THE BUSINESS STRANDARD (به انگلیسی). Retrieved 18 July 2024.
  21. "Student in Rangpur killed during protesters' clash with police". The Daily Star (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  22. "Quota reform: 3 killed in Chittagong Chhatra League-protester clash". Dhaka Tribune (به انگلیسی). Retrieved 16 July 2024.
  23. "350 injured as BCL attacks quota protesters". New Age. 16 July 2024. Archived from the original on 15 July 2024.
  24. "আহত ২৯৭ জন ঢাকা মেডিকেলে চিকিৎসা নেন". Prothom Alo (به بنگالی). 15 July 2024.
  25. "Clash involving BCL, around 250 quota protesters injured". www.dailymessenger. 15 July 2024.
  26. "Clash involving BCL, quota protesters leave around 250 injured". UNB. 15 July 2024.
  27. "Bangladesh students clash in job quota protests, at least 100 injured". Reuters. 15 July 2024.
  28. "At least 100 wounded as Bangladesh students protest government job quotas". Al jazeera. 15 July 2024.
  29. "More than 400 injured in Bangladesh job quota rally clashes". Barron's (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  30. "ফেনীতে শিক্ষার্থীদের বিক্ষোভে ছাত্রলীগের হামলা, পুলিশসহ আহত ২০". Jamuna TV (به بنگالی). Retrieved 17 July 2024.
  31. "মুন্সিগঞ্জে পুলিশের উপস্থিতিতে ছাত্রলীগের হামলা, আহত-৫". Jamuna TV (به بنگالی). Retrieved 17 July 2024.
  32. "Several injured as violent clashes erupt at Barishal University". The business standard. Retrieved 17 July 2024.
  33. "Quota reform movement: 21 injured receive treatment at DMCH". Dhaka Tribune (به انگلیسی). Retrieved 17 July 2024.
  34. "ব্রাহ্মণবাড়িয়ায় শিক্ষার্থীদের সাথে ছাত্রলীগের সংঘর্ষ, ওসিসহ আহত ২০=". Jamuna TV (به بنگالی). Retrieved 17 July 2024.
  35. "Quota movement: 70 injured as clash breaks out in JU". Dhaka Tribune. Retrieved 17 July 2024.
  36. "Violence erupts in Dhaka over quota protests; 50 injured". The Financial Express (به انگلیسی). Retrieved 17 July 2024.
  37. "Child among six shot during Shanir Akhra clash following police attack". BDNews24 (به انگلیسی). Retrieved 18 July 2024.
  38. "AL holds funeral of BCL's Dhaka College activist". Daily Sun. 17 July 2024.
  39. "ঢাকায় সংঘর্ষে নিহত সবুজ আলী ছাত্রলীগের সদস্য, জানাজায় আ. লীগ নেতারা". Prothom Alo (به بنگالی). 17 July 2024.
  40. "বরিশালে আন্দোলনকারীদের সঙ্গে সংঘর্ষ, পুলিশের উপ-কমিশনার রক্তাক্ত". Banglanews24 (به بنگالی). 17 July 2024.
  41. BBC News বাংলা (2024-07-18). রামপুরা রণক্ষেত্র, বিটিভি ভবনে আগুন, সবশেষ পরিস্থিতি।BBC Bangla (به بنگالی). Retrieved 2024-07-18 – via YouTube.
  42. "Quota reform: 3 killed in Chittagong Chhatra League-protester clash". Dhaka Tribune (به انگلیسی). Retrieved 18 July 2024.
  43. "Police inquest attributes 2 deaths in Dhaka to anti-quota protesters". BD News24 (به انگلیسی). Retrieved 18 July 2024.
  44. "যাত্রাবাড়ীতে গুলিবিদ্ধ হয়ে সাংবাদিক হাসান মেহেদি নিহত". www.somoyerkonthosor.com (به بنگالی). 18 July 2024.
  45. "সাংবাদিকদের ওপর হামলায় সম্পাদক পরিষদের উদ্বেগ". Daily Samakal (به بنگالی). Retrieved 17 July 2024.
  46. {{cite web|title=Quota movement: Editors' Council expresses deep concern over attacks on journos|url=https://www.dhakatribune.com/bangladesh/352339/quota-movement-editors-council-expresses-deep%7Cwebsite=Dhaka Tribune|date=16 July 2024
  47. "Five DU teachers injured in attack by anti-quota protesters". 5 DU teachers injured in attack by anti-quota protesters.
  48. "DU teachers protest attacks on students across Bangladesh".
  49. Hasnat, Saif (11 July 2024). "Tens of Thousands of Students Protest Job Quotas in Bangladesh's Streets". The New York Times. Retrieved 15 July 2024.
  50. Hasan, Mubashar; Ruud, Arild Engelsen (15 July 2024). "Why is the Bangladesh Government Unable to Quell Ongoing Students Protests?". The Diplomat. Retrieved 16 July 2024.
  51. "Bangladeshi protesters demand end to civil service job quotas". The Hindu (به انگلیسی). 8 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  52. "A Faux Pas by Bangladesh's PM Has Morphed a Small Protest Into a Nationwide Movement". The Wire (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-20.
  53. "Bangladesh students clash in job quota protests, at least 100 injured". Reuters. 2024-07-15.
  54. "Student protests turn deadly in Bangladesh: what's fuelling the fury?". South China Morning Post (به انگلیسی). 2024-07-18. Retrieved 2024-07-20.
  55. Regan, Helen (2024-07-19). "Bangladesh has erupted over jobs reserved for the children of 'freedom fighters. ' Here's what you need to know". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-20.
  56. "Bangladesh to impose curfew, deploy army as protests widen, communications disrupted". Reuters. 2024-07-19.
  57. Ramachandran, Naman (2024-07-19). "Bangladesh Internet in 'Total Shutdown' Amid Student Protests and Dozens of Deaths: 'Things Are Really Turning Bad'". Variety (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-20.
  58. "Bangladesh student protests: Why is the government facing public anger?". www.bbc.com (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-20.
  59. "What's behind Bangladesh's violent quota protests?". aljazeera.com. Al Jazeera. 16 July 2024. Archived from the original on 17 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  60. "Cancellation of 30pc quota for freedom fighters' children in civil service illegal: HC". The Daily Star (به انگلیسی). 5 June 2024. Retrieved 15 July 2024.
  61. "2024 Bangladesh Quota Reform Movement – The Diplomat". thediplomat.com. Retrieved 14 July 2024.
  62. "Violent clashes over government jobs quota system leave scores injured in Bangladesh". ABC News (به انگلیسی). Retrieved 16 July 2024.
  63. "Teachers' protest over pension scheme: No classes, exams at DU for third straight day". The Daily Star. 3 July 2024.
  64. "Deadly unrest over job quotas grips Bangladesh". BBC. No. 17 July 2024.
  65. "Quotas in govt jobs: Protesters won't back down despite SC status quo". The Daily Star (به انگلیسی). 11 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  66. "100 Injured as Bangladesh Students Clash in Job Quota Protests".
  67. "BCL, quota protesters clash".
  68. "100 injured as Bangladesh student groups clash over job quotas". CNA (به انگلیسی). Archived from the original on 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  69. "Universities outside Dhaka also heat up with quota movement". Daily Sun. 15 July 2024.
  70. "Private university students join Quota Reform Movement protests". The Daily Star. 15 July 2024.
  71. "কোটা আন্দোলন: মুক্তিযোদ্ধা কোটা বহাল করে হাইকোর্টের রায়ে স্থিতাবস্থা আপিল বিভাগের". BBC News বাংলা (به بنگالی). 10 July 2024. Retrieved 14 July 2024.
  72. "Violent clashes over government jobs quota system leave scores injured in Bangladesh". Associated Press News.
  73. "Bangladesh: Students protest jobs reserved for war heroes' children". www.bbc.com (به انگلیسی). Retrieved 14 July 2024.
  74. "Blockade to continue tomorrow as students left Shahbagh after 8hrs". Prothomalo (به انگلیسی). 10 July 2024. Retrieved 14 July 2024.
  75. "What's behind Bangladesh's violent quota protests?". Al Jazeera.
  76. "কোটা পুনর্বহালের প্রতিবাদে ৬ বিশ্ববিদ্যালয়ে বিক্ষোভ". thedailycampus.com.
  77. "Why are students protesting in Bangladesh?". The Indian Express (به انگلیسی). 2024-07-17. Retrieved 2024-07-18.
  78. "Anti-quota students enforce 'Bangla Blockade', announce one-point demand".
  79. "Third day of Bangla Blockade: Students rally at Shahbagh for quota reform". Dhaka Tribune. 10 July 2024.
  80. ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ "কোটা সংস্কার আন্দোলনে বুধবার সারাদিন যা হয়েছে". BBC News বাংলা (به بنگالی). 10 July 2024. Retrieved 14 July 2024.
  81. "কুমিল্লায় কোটা আন্দোলনকারীদের ওপর পুলিশের হামলা, দুই সাংবাদিক আহত". Bangla Tribune (به بنگالی). Retrieved 15 July 2024. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  82. "Quota protesters lift Shahbagh blockade after four hours". The Financial Express. 7 July 2024.
  83. "Quota reform: Students again block Shahbagh intersection". Dhaka Tribune. 12 July 2024.
  84. "কোটা আন্দোলনের ভিডিও করায় শিক্ষার্থীকে তুলে নিয়ে বেধড়ক পিটুনি". banglanews24.com (به بنگالی). 12 July 2024. Retrieved 15 July 2024.
  85. "রাজশাহীতে ছুটির দিনেও রেলপথ অবরোধ করে বিক্ষোভ করেছে শিক্ষার্থীরা". Pratham Alo (به بنگالی). 13 July 2024. Retrieved 14 July 2024.
  86. "'মামলা দিয়ে শিক্ষার্থীদের আন্দোলনে বাধা দেওয়ার চেষ্টা'". Prothom Alo (به بنگالی). 13 July 2024. Retrieved 14 July 2024.
  87. প্রতিবেদক (14 July 2024). "রাষ্ট্রপতিকে দেওয়া স্মারকলিপিতে যা বলেছেন আন্দোলনকারীরা". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 15 July 2024.
  88. "ফেসবুকে পদত্যাগের পোস্ট দিয়ে মুছে ফেললেন ছাত্রলীগ নেতা শ্রাবন". Somoy Tv (به بنگالی). 15 July 2024. Retrieved 15 July 2024.
  89. প্রতিবেদক, নিজস্ব (15 July 2024). "ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয় ক্যাম্পাসে মোবাইলে ইন্টারনেট সেবা বন্ধ". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 15 July 2024.
  90. প্রতিনিধি (15 July 2024). "চট্টগ্রাম বিশ্ববিদ্যালয়ে রাতে কোটা সংস্কার আন্দোলনকারীদের বিক্ষোভে হামলা". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 15 July 2024.
  91. "'BCL attacks' hurt 13 CU students". Prothom Alo. 15 July 2024.
  92. "Six killed as clashes erupt all over" (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  93. "Chhatra League men allegedly attack quota reform protesters in Jessore". Dhaka Tribune. 15 July 2024.
  94. ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ "Quota protesters announce new programmes for tomorrow as over 320 injured across country in alleged BCL attacks". The Business Standard (به انگلیسی). 15 July 2024. Retrieved 15 July 2024.
  95. "Quota reform movement: Clash breaks out at DU Shahidullah Hall". Prothom Alo. 15 July 2024.
  96. "BCL activists lock into clash with quota protesters at DU". www.banglanews24.com. 15 July 2024.
  97. "Two journos injured in 'BCL attack' at DU". The Business Standard. 15 July 2024.
  98. "BCL unleashes fury on quota protesters". The Daily Star (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  99. "Chhatra League activists storm DMCH premises in search of protesters". daily-sun (به انگلیسی). July 2024.
  100. Saad, Muntakim; Hossain, Sajjad (16 July 2024). "Panic at DMCH emergency as 'BCL men' swoop on demonstrators". The Daily Star (به انگلیسی).
  101. "DU clash: Injured quota reform protesters attacked again at DMCH". Dhaka Tribune. 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  102. "6 RU students injured in 'attack' by BCL activists". The Business Standard. 15 July 2024.
  103. "কুবিতে বৈষম্য বিরোধী আন্দোলনের সমন্বয়কে মারধরের প্রতিবাদে মানববন্ধন". www.dainikamadershomoy.com (به بنگالی). 16 July 2024.
  104. "Quota reform protesters announce fresh program". Dhaka Tribune. 15 July 2024.
  105. "Midnight chaos as BCL attacks sit-in at JU". The Daily Star. 16 July 2024.
  106. "Dozens of quota reform protesters injured in night of violence at JU". Dhaka Tribune. 16 July 2024.
  107. "'BCL attacks' JU students with firearms at midnight; students take shelter at VC residence". The Business Standard. 16 July 2024.
  108. "Police blame quota reform activists for causing mayhem at JU". The Business Standard. 16 July 2024.
  109. "Student in Rangpur killed during clash between police and protesters". The Daily Star (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  110. "Attack reported inside Farmgate metro rail station".
  111. "Farmgate Metro Station: Clash between protesters, BCL reported; authorities deny". The Daily Star (به انگلیسی). 2024-07-16. Retrieved 2024-07-17.
  112. "রাজধানীর বিভিন্ন সড়ক অবরোধ করে শিক্ষার্থীদের বিক্ষোভ". Channel 24 (Bangladeshi TV channel). 16 July 2024.
  113. "Students protesting on the streets of the capital, clashes in Badda". Independent Television (Bangladesh). 16 July 2024.
  114. "এবার রাস্তায় নামলো বেসরকারি বিশ্ববিদ্যালয়ের শিক্ষার্থীরা". Somoy TV (به بنگالی). 16 July 2024.
  115. "মিরপুরে বিইউবিটি ও বাংলা কলেজ শিক্ষার্থীদের সড়ক অবরোধ". jagonews24.com (به بنگالی). 10 January 2014. Retrieved 16 July 2024.
  116. "Quota protests: Private university students block major roads in Dhaka". unb.com.bd. Retrieved 16 July 2024.
  117. "Private university students join quota reform movement".
  118. "Private univ students block roads in Dhaka seeking quota reform". dainikshiksha.com. July 16, 2024. Retrieved July 17, 2024.
  119. "Students block railway line in Dhaka". Prothom Alo (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  120. "Quota protest: IIUC students block Ctg-Dhaka highway, railway". The Daily Star. 16 July 2024.
  121. "Students block several points on Dhaka-Barishal Highway". Daily Sun. 16 July 2024.
  122. "Quota reform movement: Students block Rajshahi-Dhaka highway". United News of Bangladesh. 16 July 2024.
  123. "Quota reform protesters block Dhaka-Tangail highway, disrupting traffic". Dhaka Tribune. 16 July 2024.
  124. "Secondary schools, colleges closed indefinitely". The Daily Star (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  125. প্রতিবেদক, বিশেষ (16 July 2024). "সারা দেশে সব স্কুল–কলেজে ক্লাস বন্ধ ঘোষণা". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  126. "Thursday's HSC, equivalent exams postponed". The Financial Express. 16 July 2024.
  127. "All public, private universities closed indefinitely". The Business Standard (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  128. রিপোর্ট, স্টার অনলাইন (16 July 2024). "সারা দেশে সব বিশ্ববিদ্যালয় বন্ধ ঘোষণা, হল ছাড়ার নির্দেশনা". The Daily Star Bangla (به بنگالی).
  129. "Bangladesh shuts universities, colleges indefinitely after protests turn deadly". Hindustan Times (به انگلیسی). 17 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  130. "UGC: All public, private universities closed indefinitely". Dhaka Tribune. 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  131. "BNP-like-minded parties chased each other with police, threw bricks". The Daily Ittefaq. 17 July 2024.
  132. "Quota Reform Movement: PM to address nation Wednesday evening". daily-sun (به انگلیسی). July 2024. Retrieved 2024-07-17.
  133. "Quota reform: Won't accept order to vacate DU halls, says coordinator Sarjis". Prothomalo (به انگلیسی). 2024-07-17. Retrieved 2024-07-17.
  134. "Police greenlighted to clear university halls, no leniency will be given: DB chief Harunor". Retrieved 17 July 2024.
  135. প্রতিবেদক, নিজস্ব (2024-07-17). "শনির আখড়ায় শিক্ষার্থীদের সঙ্গে পুলিশের সংঘর্ষ, গুলিতে আহত ৬". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 2024-07-17.
  136. "PM Hasina to address the nation" (به انگلیسی). 17 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  137. "PM vows judicial probe of quota protest deaths". www.thereport.live. 17 July 2024.
  138. "Quader asks party men to take position to resist evil forces". Bangladesh Sangbad Sangstha (BSS) (به انگلیسی). 17 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  139. "Police clash with BRAC University students". The Business Standard (به انگلیسی). 18 July 2024. Retrieved 18 July 2024.
  140. "Police clash with BRAC University students, lob tear gas shells at campus". The Daily Star (به انگلیسی). 18 July 2024. Retrieved 18 July 2024.
  141. "10 injured as police fire rubber bullets at BRAC University". The Daily Observer. Retrieved 18 July 2024.
  142. "Bangladesh police have killed about More 30 Students". NAIS.com. 18 July 2024.
  143. "Bangladesh imposes 'shoot-on-sight' order amid deadly protests — Understanding the quota system at the root of conflict". Livemint. 20 July 2024.
  144. প্রতিবেদক, নিজস্ব. "আন্দোলনকারীদের সঙ্গে কোটা সংস্কারের ব্যাপারে নীতিগতভাবে আমরা একমত: আইনমন্ত্রী". Prothomalo (به بنگالی). Retrieved 2024-07-18.
  145. Drury, Flora; Ethirajan, Anbarasan (18 July 2024). "Bangladesh issues high security alert as deadly protests escalate". BBC. Retrieved 19 July 2024.
  146. "State TV set ablaze, death toll rises as student protests roil Bangladesh". France 24. 18 July 2024. Retrieved 19 July 2024.
  147. Bhattacherjee, Kallol (18 July 2024). "Bangladesh TV goes off air as anti-quota protesters set fire to TV station; mobile internet blocked". The Hindu. Retrieved 19 July 2024.
  148. Prothom Alo. 18 July 2024 https://www.prothomalo.com/amp/story/bangladesh/capital/hfektkd7um. Retrieved 19 July 2024. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  149. "বাংলাদেশ ব্যাংকের ওয়েবসাইট হ্যাকড". Prothom Alo (به بنگالی). 19 July 2024.
  150. "BCL website hacked, ministry websites inaccessible". Daily Sun. 18 July 2024.
  151. "Widespread telecoms disruptions in Bangladesh as student protests spike". Reuters. 19 July 2024.
  152. "রাজধানীতে সব ধরনের সভা-সমাবেশ ও মিছিল নিষিদ্ধ করেছে ডিএমপি". Daily Prothom Alo (به بنگالی). 19 July 2024. Retrieved 19 July 2024.
  153. "পরবর্তী নির্দেশ না দেওয়া পর্যন্ত সারা দেশে ট্রেন চলাচল বন্ধ". Daily Prothom Alo. 19 July 2024. Retrieved 19 July 2024.
  154. "দেশজুড়ে বন্ধ ইন্টারনেট পরিষেবা, অগ্নিগর্ভ বাংলাদেশে বাড়ছে হতাহতের সংখ্যা, বাড়ছে উদ্বেগ". aajkaal.in (به انگلیسی). Retrieved 20 July 2024.
  155. "মুখে কালো কাপড় বেঁধে রাজশাহী প্রযুক্তি বিশ্ববিদ্যালয়ের শিক্ষকদের প্রতিবাদ". Daily Prothom Alo (به بنگالی). 19 July 2024. Retrieved 19 July 2024.
  156. "ভৈরবে থানা ঘেরাও করলেন আন্দোলনকারীরা, গুলি, আহত শতাধিক". Daily Prothom Alo (به بنگالی). 19 July 2024. Retrieved 19 July 2024.
  157. "রাজধানীর উত্তরা, মোহাম্মদপুর, বাড্ডাসহ বিভিন্ন এলাকায় আন্দোলনকারীদের সঙ্গে পুলিশের সংঘর্ষ". Prothomalo (به بنگالی). 19 July 2024. Retrieved 20 July 2024.
  158. "Protesters storm prison in Bangladesh, death toll from anti-quota clashes tops 100". France 24 (به انگلیسی). 19 July 2024. Retrieved 19 July 2024.
  159. "দেশে কারফিউ সেনা মোতায়েন প্রধানমন্ত্রীর স্পেন সফর বাতিল". dw.com (به بنگالی). Retrieved 19 July 2024.
  160. "কোটা আন্দোলনে ঢাকাসহ সারাদেশে ব্যাপক সংঘর্ষ, কারফিউ জারি - BBC News বাংলা". web.archive.org (به بنگالی). 2024-07-20. Archived from the original on 20 July 2024. Retrieved 2024-07-20.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  161. মোস্তফা, মোহাম্মদ (2024-07-13). "যৌক্তিক আন্দোলনকে প্রশ্নবিদ্ধ করে কথা বললে তা হতাশ করে". Prothomalo (به بنگالی). Archived from the original on 2024-07-14. Retrieved 2024-07-20. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  162. "Protest erupts at Dhaka University over PM's quota remarks". Dhaka Tribune. 15 July 2024.
  163. ۱۶۳٫۰ ۱۶۳٫۱ "Quota protesters call for procession at DU". Daily Sun. 15 July 2024.
  164. "PM's Quota Remark: Late-night protests rock DU, other universities". The Daily Star. 15 July 2024.
  165. "PM's comment: DU students return to halls after protest". The Daily Star (به انگلیسی). 15 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  166. "Students demand PM withdraw comment on quota reform protesters". Dhaka Tribune. 15 July 2024.
  167. "Quota protesters call demo at 12pm, BCL calls sit-in at 3pm". Prothom Alo. 15 July 2024.
  168. "Why are hundreds of students protesting in Bangladesh?". The Times of India.
  169. "Quota protest: Razakar slogan sparks controversy". Somoy TV. 15 July 2024.
  170. "They don't feel ashamed to call themselves Rajakars: PM". The Business Standard. 15 July 2024.
  171. "DU, JU, other unis shut down; students asked to vacate halls". The Business Standard (به انگلیسی). 2024-07-17. Retrieved 2024-07-17.
  172. "কোটা সংস্কার আন্দোলন: সংঘর্ষে নিহত ৬". RTV (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  173. ۱۷۳٫۰ ۱۷۳٫۱ "সারাদেশে সহিংসতায় নিহত ১১". RTV (به بنگالی). Retrieved 18 July 2024. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  174. "রাজধানীতে নিহত একজনের পরিচয় মিলেছে, বের হয়েছিলেন কাজে". Bangla Tribune (به بنگالی). 16 July 2024. {{cite news}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  175. "3 killed amid quota protests in Ctg". The Business Standard. 16 July 2024.
  176. "Quota reform protest violence: 6 killed across the country". The Daily Star (به انگلیسی). 2024-07-16. Retrieved 2024-07-16.
  177. "Man killed near Dhaka College identified as student". bdnews24.com (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-17.
  178. "Student killed in Dhaka amid quota reform protests". The Business Standard. 16 July 2024.
  179. "Six people killed in violent student protests in Bangladesh". ABC News (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  180. "Quota protestor dies after being chased and drowned in Madaripur lake". News Age (به انگلیسی). Retrieved 18 July 2024.
  181. "পুলিশের সঙ্গে সংঘর্ষে নিহত রেসিডেনসিয়াল কলেজের শিক্ষার্থী ফারহান". RTV (به بنگالی). Retrieved 18 July 2024.
  182. "উত্তরা, বাড্ডা ও সাভারে সংঘর্ষে নিহত ৪". RTV (به بنگالی). Retrieved 18 July 2024. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  183. ۱۸۳٫۰ ۱۸۳٫۱ "সারা দেশে সংঘর্ষে অন্তত দশ জনের মৃত্যু". BBC Bangla (به بنگالی). Retrieved 18 July 2024. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  184. "BNP denounces BCL's attack on anti-quota protestors". The Business Standard. 16 July 2024.
  185. "ক্ষমতাসীনদের উসকানিমূলক বক্তব্যের কারণেই এই সংকট: বাম গণতান্ত্রিক জোট". Prothom Alo (به بنگالی). 16 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
  186. "Quota protest: 30 eminent citizens condemn loss of lives in clashes, demand probe". The Business Standard (به انگلیسی). 16 July 2024. Retrieved 16 July 2024.
  187. "শিক্ষার্থীদের আন্দোলনে বলপ্রয়োগের নিন্দা টিআইবির". Banik Barta (به بنگالی). Retrieved 16 July 2024.
  188. "US embassy issues alert for its citizens in Bangladesh". daily-sun (به انگلیسی). 17 July 2024.
  189. "Demonstration Alert - U.S. Embassy Dhaka, Bangladesh (July 18, 2024)". U.S. Embassy in Bangladesh (به انگلیسی). 2024-07-17. Retrieved 2024-07-18.
  190. ۱۹۰٫۰ ۱۹۰٫۱ Hasib, Nurul Islam (16 July 2024). "US condemns attack on quota reform protesters in Bangladesh". bdnews24.com.
  191. "Quota reform protests: Dhaka disappointed by Washington's unverified claims". Dhaka Tribune. 16 July 2024.
  192. "Congressman Andy Kim's Statement Condemning Violence against Student Protestors in Bangladesh". kim.house.gov. 19 July 2024.
  193. "Student protests in Bangladesh, July 2024: FCDO Parliamentary Under-Secretary of State's statement". www.gov.uk. 18 July 2024.
  194. "UN Chief Antonio Guterres expresses concern over violence in Bangladesh". Business Standard. 15 July 2024.
  195. "Quota reform movement: UN urges govt to ensure students' safety". The Daily Star. 17 July 2024.
  196. "UN human rights chief urges govt to engage with student protesters". Prothom Alo. 17 July 2024.
  197. "EU envoy: Everyone wants to see a quick resolution of present situation". Dhaka Tribune. 18 July 2024.
  198. "We want to see a quick resolution of present situation: EU envoy". The Daily Star. 18 July 2024.
  199. "AISA Stands with Student Protestors in Bangladesh". AISA (به انگلیسی). 2024-07-17. Retrieved 2024-07-18.
  200. Press Trust of India (18 July 2024). "Student body protests in Kolkata over Bangladesh violence against quota system". Deccan Herald. Archived from the original on 19 July 2024.
  201. Mitra, Sweta (19 July 2024). "পদ্মাপারের আঁচ এবার গঙ্গা পারেও, কোটা বিরোধী আন্দোলনকে সমর্থন AIDSO-র, হেনস্থা পুলিশের". Kolkata24×7 (به بنگالی). Archived from the original on 19 July 2024.
  202. GARJON, AL EMRUN; ALAM, JULHAS; PATHI, KRUTIKA (19 July 2024). "Student body protests in Kolkata over Bangladesh violence against quota system". WJTV. Archived from the original on 19 July 2024. Retrieved 20 July 2024.
  203. "Amnesty International strongly denounce attacks on quota reform protesters". Prothom Alo (به انگلیسی). 16 July 2024.
  204. "#KeepItOn: Bangladesh's government must restore internet access, ensure connectivity during student protests". Access Now. 19 July 2024.

پیوند به بیرون

ویرایش