منازعه چاد و لیبی به مجموعه‌ای از درگیری‌های نظامی پراکنده میان نیروهای چاد و لیبی گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۷ اتفاق افتاد. البته لیبی پیش از سال ۱۹۷۸ و حتی پیش از به قدرت رسیدن معمر قذافی در سال ۱۹۶۹ نیز در امور داخلی چاد درگیر بود اما منازعات نظامی مستقیم میان دو کشور شامل چهار مداخله نظامی مجزایی می‌شود که در سال‌های ۱۹۷۸، ۱۹۷۹، ۱–۱۹۸۰ و ۷–۱۹۸۳ رخ داد.

منازعه چاد و لیبی

سربازان چادی در تویوتا، در آخرین مرحله جنگ، «جنگ تویوتا»، به یک تکنیک فنی تبدیل شده است
تاریخ۲۹ ژانویه ۱۹۷۸ – ۱۱ سپتامبر ۱۹۸۷
(۹ سال، ۷ ماه، ۱ هفته و ۶ روز)
موقعیت
نتایج پیروزی چاد / فرانسه
تغییرات
قلمرو
چاد کنترل منطقه اوزو را در دست می‌گیرد.
طرف‌های درگیر

لیبی

شورشیان چاد

 سازمان آزادی‌بخش فلسطین (۱۹۸۷)[۲][۳]

 چاد

 فرانسه
 زئیر[۴]
پشتیبانی غیرجنگی:
 ایالات متحده آمریکا[۵]
 مصر[۱]
 سودان[۱]
فرماندهان و رهبران
لیبی معمر قذافی
لیبی مسعود عبد الحافظ
لیبی خلیفه حفتر (اسیر)
لیبی عبدالله سنوسی
لیبی احمد عون
لیبی ابوبکر یونس جابر‎
لیبی عبدالفتاح یونس
چاد گوکونی عویدی
سازمان آزادی‌بخش فلسطین محمود ابو مرزوق
چاد فرانسوا تومبالبایه
فرانسه والری ژیسکار دستن (۱۹۷۴–۱۹۸۱)
چاد حسین حبری
چاد حسن جاموس
فرانسه فرانسوا میتران (۱۹۸۱–۱۹۸۷)
چاد ادریس دبی
زئیر موبوتو سسه سوکو
تلفات و خسارات
۷٬۵۰۰+ کشته
۱٬۰۰۰+ اسیر
۸۰۰+ وسایل نقلیه زرهی
۲۸+ هواپیما
۱٬۰۰۰+ کشته
قذافی قصد داشت نوار اوزو را به لیبی منضم کند.

قذافی در تمام این درگیری‌های نظامی از حمایت برخی از جناح‌های درگیر در جنگ داخلی چاد نیز برخوردار بود و مخالفان لیبی هم از حمایت فرانسه برخوردار بودند. ارتش فرانسه در سال‌های ۱۹۷۸، ۱۹۸۳ و ۱۹۸۶ به‌طور مستقیم وارد صحنه نبرد شده و عملیات‌هایی را برای نجات حکومت چاد ترتیب داد.

آخرین مرحله این منازعه که به جنگ تویوتا معروف است، در سال ۱۹۸۷ اتفاق افتاد. در این جنگ نیروهای چاد شکست سنگینی را بر ارتش لیبی وارد کرده و باعث خروج همیشگی آنها از چاد شدند.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Geoffrey Leslie Simons, Libya and the West: from independence to Lockerbie, Centre for Libyan Studies (Oxford, England). Pg. 57
  2. "قصة من تاریخ النشاط العسکری الفلسطینی… عندما حاربت منظمة التحریر مع القذافی ضد تشاد - رصیف22".
  3. Talhami, Ghada Hashem (30 November 2018). "Palestinian Refugees: Pawns to Political Actors". Nova Publishers – via Google Books.
  4. Pike, John. "Libyan Intervention in Chad, 1980-Mid-1987". www.globalsecurity.org.
  5. Geoffrey Leslie Simons, Libya and the West: from independence to Lockerbie, Centre for Libyan Studies (Oxford, England). Pg. 57–58