حاج مرزوق عرب حائری

روحانی و مداح عراقی

محمد مرزوق عرب حائری معروف به حاج مرزوق عرب (زاده کربلا _ درگذشته ۱۷ تیر ۱۳۲۹ تهران) روحانی و مداح اهل کربلا بود. او به عنوان پدر نوحه خوانی معاصر ایران شناخته می‌شود. وی حدود صد و سی سال پیش از عراق به ایران آمد و نوحه خوانی کنونی در ایران و تهران را پایه‌گذاری کرد. حائری در ۱۷ تیر سال ۱۳۲۹ خورشیدی در تهران درگذشت و پس از تشییع جنازه ای باشکوه در قبرستان نو در قم به خاک سپرده شد[۱].

مرزوق حائری کربلایی
زادهٔ1899
درگذشت۱۷ تیر ۱۳۲۹
آرامگاهقبرستان نو، قم
ملیتعراقی
شهروندیایرانی
تحصیلاتحوزه علمیه کربلا
پیشهمداحی
فرزندانحاج رضا

ورود به ایران

ویرایش

در حدود صد و سی سال پیش هیئت بزازهای بازار تهران از حاج مرزوق دعوت می‌کنند تا به ایران بیایند ولی او قبول نمی‌کند، اما در پی دعوت دوم که از سوی هیئت بنی فاطمه صورت می‌گیرد راهی ایران می‌شود. به نقل از خود او قبول این دعوت در پی دیدن حسین ابن علی، امام سوم شیعیان، در خواب است که از حاج مرزوق می‌خواهد که به ایران برود. در پی این خواب در سال ۱۲۷۰ هجری خورشیدی حاج محمد مرزوق عرب حائری وارد ایران می‌شود.[۲][۳][۴]

سنت‌ها و مراسم عزاداری مذهبی

ویرایش

برخی از سنت‌ها و مراسم عزاداری که اکنون در ایران مرسوم هستند توسط محمد مرزوق وارد ایران شده‌اند از جمله:

  • شب‌های مسلمیه،
  • سینه‌زنی واحد،
  • فینه به سرگذاشتن مداحان،
  • دم سرپا و زمینه خوانی در مرثیه خوانی،
  • منظم کردن مراسم چهارپایه رفتن.[۵]

مستند پرتره حاج محمد مرزوق عرب حائری (Haj Marzugh)

ویرایش

بابک مینایی، کارگردان و تهیه‌کننده فیلمهای مستند ایرانی، در این مستند ۵۴ دقیقه‌ای در مورد زندگی و ورود محمد مزروق به ایران، همچنین سنت‌هایی که در مورد عزاداری توسط او وارد ایران شده‌است ساخته است. در این مستند از وی با عنوان پدر نوحه خوانی ایران یاد شده‌است.[۶] بابک مینایی کارگردان ایرانی، پیش از فیلم مستند حاج مرزوق، فیلم مستندی با نام آسید مهدی را نیز کارگردانی و تهیه کرده‌است، که دربارهٔ زندگی سید مهدی قوام و بعد از فیلم حاج مرزوق نیز مستندی دربارهٔ شیخ رضا سراج از روحانیون و علمای معاصر شهر تهران تولید کرده‌است.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. 5400 (۲۰۲۳-۰۶-۲۶). «مراسم مسلمیه؛ حاج مرزوق از کربلا تا حرم عبدالعظیم (ع)». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۰۹.
  2. «حاج مرزوق با عنایت امام‌حسین (ع) به ایران آمد». خبرگزاری تسنیم. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۴.
  3. «مداحی که حضرت زهرا (س) او را سیراب کرد!!». پایگاه اطلاع‌رسانی حسینیه چهارده معصوم. 30 مهر 1394. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اكتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳۰ اكتبر ۲۰۱۵. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  4. «نسخه چاپیارسال به دوستان هیئت‌های قدیمی تهران/1 بنی‌فاطمه و ماجرای مهاجرت حاج مرزوق از کربلا». خبرگزاری فارس. 29 آذر 1388. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۷ اكتبر ۲۰۱۵. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  5. ««حاج مرزوق» آماده نمایش می‌شود». خبرگزاری دانشجو. ۱۰ اسفند ۱۳۹۳.[پیوند مرده]
  6. ««حاج مرزوق»، پدر نوحه خوانی آماده نمایش می‌شود». خبرگزاری دانشجو. ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴.