خاطر (تصوف)
خاطر، وارداتی است که بدون سابقه تفکر و تدبّر در قلب پیدا شود.
خاطر ویرایش
خاطر و خاطرات و خواطر واردی را گویند که منشأ تحقق آن در قلب سالک، تعمل فکری نباشد، کما اینکه واردات هم همان خاطراتی است که بدون تعمل در قلب سالک متجلی میشود.
چهار قسم خاطر ویرایش
در تصوف خاطر را به چهار قسم کردهاند:
خاطر ربانی ویرایش
خاطر ربانی که بالاترین واردات است، خطا در آن راه ندارد و منشأ لذت و بهجت فوقالعاده است. خاطر ربّانی ضدّ وساوس است.[۳]
خاطر ملکی ویرایش
القاء ملکی، موجب تحریص عبد به ادای واجبات و مندوبات و آنچه که صلاح عبد در آن است میگردد. این قسم از واردات را الهام نیز مینامند.
خاطر نفسانی ویرایش
آنچه که در او حظوظ نفس مراعات شود از القائات نفسانی است. این قسم از القائات را هواجس نامیدهاند.
خاطر شیطانی ویرایش
و آنچه که در او متابعت شیطان و مخالفت حق باشد، آن را القاء شیطانی مینامند.[۴]
منابع ویرایش
- ↑ بدیع الزمان فروزانفر، شرح مثنوی شریف، جلد ۲، انتشارات زوار - تهران، چاپ: اول، ۱۳۶۷.
- ↑ شهاب الدین ابو حفص سهروردی/ابومنصور اصفهانی، عوارف المعارف، انتشارات علمی و فرهنگی - تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵.
- ↑ محمد ابراهیم سبزواری، شرح گلشن راز، نشر علم - تهران، چاپ: اول، ۱۳۸۶.
- ↑ سید جلال الدین آشتیانی، شرح مقدمه قیصری، انتشارات امیر کبیر - تهران، چاپ: سوم، ۱۳۷۰.