خلافت قرطبه
خلافت قرطبه یک پادشاهی اسلامی در شبه‌جزیره ایبری و شمال آفریقا به مرکزیت شهر قرطبه بین سال‌های ۹۲۹ تا ۱۰۳۱ میلادی بود.
خلافت قرطبه | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۹۲۹–۱۰۳۱ | |||||||||||||||||||||||
 خلافت قرطبه در حدود ۱۰۰۰ میلادی | |||||||||||||||||||||||
| پایتخت | قرطبه | ||||||||||||||||||||||
| زبان(های) رایج | |||||||||||||||||||||||
| دین(ها) | |||||||||||||||||||||||
| حکومت | پادشاهی دینی | ||||||||||||||||||||||
| تاریخ | |||||||||||||||||||||||
| ۹۲۹ | |||||||||||||||||||||||
• به چندین پادشاهی مستقل طایفه‌ای تجزیه شد. | ۱۰۳۱ | ||||||||||||||||||||||
| مساحت | |||||||||||||||||||||||
| ۱۰۰۰[۲] | ۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۲۳۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||||
| جمعیت | |||||||||||||||||||||||
• ۱۰۰۰ | ۱۰,۰۰۰,۰۰۰
امروز = جبل الطارق (بریتانیا) مراکش پرتغال اسپانیا | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
فتح اسپانیا ویرایش
در سال ۹۲ ه.ق یک دسته از مسلمانان به رهبری طارق بن زیاد توانستند بخش اعظم اسپانیا را فتح کنند. اعراب قلمرو جدید خودرا در اسپانیا اندلس می‌گفتند و شهر قرطبه را به پایتختی برگزیدند.[۳]
تأسیس خلافت قرطبه ویرایش
در سال ۱۳۹ ه.ق فردی از خاندان بنی امیه بنام عبدالرحمن یکم با کمک هوادارانش در اندلس و شکست دادن استاندار پیشین اندلس یوسف بن عبدالرحمن الفهری به حکومت می‌رسد و حکومت مستقل امویان را در اندلس تأسیس می‌کند.[۴] در دوران اوج آن در زمان عبدالرحمن سوم آن‌ها خود را خلیفه خواندند.[۵] در واقع خلافت قرطبه نخستین نهاد سیاسی مستقل از خلافت اسلامی بود. از آنجایی که خلفای عباسی مسئول کشتار تقریباً همه افراد خانواده اموی بودند مسئله به رسمیت شناختن خلیفه از طرف عبدالرحمن به هیچ وجه مطرح نبود.[۶]
اوج خلافت اموی اندلس ویرایش
دوران اوج حکومت اموی اندلس در زمان عبدالرحمن سوم و حکم دوم بود. عبدالرحمن سوم با پیروزی بر مشکلات حکام مخالف قدرت امویان اندلس را به اوج رسانید.
برتری بر مسیحیان شمال ویرایش
این سال‌ها از نظر موفقیت‌های بسیاری که در مقابل حکومت‌های مسیحی شمال یعنی لئون و ناوارا بدست آمد نیز ارزشمند بود. اقتدار و برتری عبدالرحمن و اخلاف او را پادشاه لئون و ملکه ناوارا و کنت بارسلون به رسمیت شناختند و این شناسائی اموی فقط ظاهری و تشریفاتی نبود بلکه همراه بود با پرداخت خراج و باج سالانه که عدم پرداخت آن منجر به حمله و هجوم تنبیهی می‌شد. بدین ترتیب اقتدار و نظارت مسلمین بر شبه‌جزیره ایبری در این زمان تا پایان قرن بیش از هر زمان دیگری قبل و بعد از ان بود.[۷]
سقوط و انحطاط خلافت اندلس ویرایش
خلافت قرطبه در پی جنگ داخلی، معروف به فتنه اندلس که میان نوادگان واپسین خلیفه، یعنی هشام دوم که پس از حکم دوم به تخت نشسته بود، با جانشینان پرده‌دار دربار به نام المنصور درگرفت فروپاشید.[۸] با افزایش درگیری‌های داخلی و متلاشی شدن حکومت مرکزی فشار دول مسیحی بر مسلمانان افزایش یافت و خلافت قرطبه نیز به چند بخش تقسیم شد و به صورت ملوک الطوایفی درآمد.[۹] بطوریکه که حکمران سویل یعنی المعتمد و فقهای مالکی حکومتش، از حکومت مرابطون در آفریقای شمالی تقاضای کمک کردند و مرابطون بعد از انجام مأموریتشان حکومت اندلس را در اختیار گرفتند. حکومت مرابطون در اندلس در سال ۵۳۵ ه.ق پایان یافت و تا سال ۵۶۵ ه.ق که اندلس تحت قدرت موحدون قرار گرفت، هرج ومرج حکمفرما بود. اما موحدون نیز همانند مرابطون مدت زیادی دوام نیاوردند و بزودی در سراشیبی سقوط افتادند. در این شرایط حملات دول مسیحی شمال اسپانیا افزایش یافت و قرطبه درسال۶۳۴ ه.ق و سویل در سال ۶۴۵ه.ق بدست مسیحیان افتاد. در این ایام فردی بنام محمد بن یوسف ابن نصر حکومت نصریه را در غرناطه تأسیس کرد. این حکومت در سال ۶۳۵ ه.ق تأسیس شد و بعد از دو قرن و نیم در سال ۸۹۶ ه.ق منقرض شد.[۱۰]
پانویس ویرایش
- ↑ Azizur Rahman, Syed (2001). The Story of Islamic Spain (snippet view). New Delhi: Goodword Books. p. 129. ISBN 978-81-87570-57-8. Retrieved 5 September 2010.
[Emir Abdullah died on] 16 Oct., 912 after 26 years of inglorious rule leaving his fragmented and bankrupt kingdom to his grandson ‘Abd ar-Rahman. The following day, the new sultan received the oath of allegiance at a ceremony held in the "Perfect salon" (al-majils al-kamil) of the Alcazar.
- ↑ Taagepera, Rein (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 495. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793. Retrieved 7 September 2018.
- ↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۳۶.
- ↑ Barton, Simon (2004). A History of Spain. New York: Palgrave MacMillan. p. 38. ISBN 0-333-63257-5.
- ↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۱۵۷.
- ↑ عنان، محمد عبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: کیهان. صص. ص۱۵۲.
- ↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۴۵۷.
- ↑ عنان، محمدعبدالله (ع). تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۵۰۷. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ Chejne, Anwar G. (1974). Muslim Spain: Its History and Culture. Minneapolis: The University of Minnesota Press. pp. 43–49. ISBN 0-8166-0688-9.
- ↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۶۳۵.
منابع ویرایش
- عنان، محمد عبدالله. تاریخ دولت اسلامی در اندلس. ج. ۱. ترجمهٔ عبدالمحمد آیتی. تهران: کیهان. از پارامتر ناشناخته
|سال چاپ=صرف‌نظر شد (کمک)